H1. Wat is psychologie
Psyche = geest
Logie < logos = studie
Wat is psychologie?
NIET lekenpsychologie (gezond verstand, volkspsychologie, speculaties)
NIET pseudopsychologie (niet-onderbouwde aannames bv. Grafologie, kleurenprofielen)
-extern gedrag wordt bestudeerd
Psychologie is de wetenschap van het gedrag en van de mentale processen
-mentale of interne processen begrijpen
Meetbaar – extern -> onmeetbaar – intern
Ontwikkelingen die de psychologie mogelijk gemaakt
hebben
Geschiedenis – Ebbinghaus
Lang verleden wortels in filosofie, nadenken menselijke geest
Korte geschiedenis °1879, oprichting 1ste psychologische laboratorium Wundt
Ontwikkelingen in de filosofie
Oudgriekse filosofen 500-400vc
- universum geschapen voor mens
- geocentrisme (aarde staat centraal voor de mens)
- dualisme Plato (geest en lichaam staan los van elkaar)
=>kennis is product rede, goden en intuïtie
T.e.m. 15e eeuw =>God is waarheid
Vertaling Griekse geschriften door theologen
=>kennis vanuit geloof via de rede
Wet. Revolutie 16e eeuw =>tegenstellingen oude wijsheden, moderne wetenschap
- wereldreizen
- protestantisme
- heliocentrisme (zon staat centraal in universum)
=>kennis is product van wetenschappelijke studie (observatie en experimenten)
Rationalisme 17e eeuw =>toepassen wet. Onderzoek op lichaam mens, niet de ziel (dualisme) Descartes
- rationalisme (waarheid enkel door rede (cogito, ergo sum) )
- nativisme (kennis is aangeboren, uitbreiding kennis door rede)
=>kennis is product van aangeboren ideeën en via rede afgeleide inzichten
Empirisme 17e – 18e eeuw =>geest nu ook wetenschappelijk onderzocht
- empirisme (kennis niet door aangeboren ideeën, maar door zintuigelijke ervaringen)
- Hobbes: grondlegger politieke wetenschappen
- Locke: onderzoek menselijke geest, kennis uit ervaringen met externe voorwerpen ->tabula rasa
- Hume: associaties tussen ideeën door gelijkenissen in tijd en ruimte (contiguïteit)
=>kennis is product van ervaring
Nature vs. Nurture
Rationalisme (aanleg) vs. Empiricisme
(omgevingsfactoren)
, Evolutietheorie
19e eeuw: Darwin
- Survival of the fittest 1859: aanpassing omgeving ->dieren met goede kenmerken overleven (geldt ook voor
de mens)
=>mensen door evolutie -> gedrag bestuderen op wet. Manier
19e eeuw
- Maatschappij is klaar voor wet. studie van menselijke geest
De beginjaren van de psychologie
Psychologische scholen
1ste experimenten menselijke geest
=>prikkels aanbieden en gedrag uitlokken
(i.p.v. te wachten)
=>introspectieve methode
Kijken naar eigenbewustzijn door objectieve
rapportering gevoelens, gedachten…
bv. Snel tikken van metronoom
->ervaring is gevoel van spanning
Structuralisme: waaruit bestaat het bewustzijn? Innere Wahrnehmung: in leunstoel nadenken
- Titchener, Külpe over eigen psychisch functie
- Onderzoek structuur bewustzijn via introspectie Experimentelle Selbstbeobachtung: opnieuw
Uit welke bouwstenen bestaat menselijke geest, zelfde situatie, reactie is eenvoudige
bouwstenen behoren tot: kwantificeerbare antwoorden
-sensaties (visuele ervaringen)
-beeld (ervaringen van voorwerpen die niet werkelijk aanwezig waren zoals herinneringen)
-gevoelens (emotionele reacties)
=>via associoatieproces combineren met normale bewuste ervaring
=>complexe ervaringen uiteen trekken in deze elementaire componenten door introspectie
MAAR is subjectief, onbetrouwbaar
->reproductie is moeilijk
->bewustzijn heeft limieten
Functionalisme : wat is de functie van het bewustzijn?
- Onderzoek functie bewustzijn via aanpassingen, verschillen tussen mensen onderling en verschillen mens
en dier
- Geïnspireerd door James “stream of consciousness” (inhoud menselijke geest is altijd in beweging)
Evolutietheorie Darwin
Pragmatische van VS: kennis moet praktisch zijn, staat ten dienste van mens
Gestaltpsychologie: de perceptie van het geheel
- Wertheimer, Köhler, Koffka
- Onderzoek waarnemingsprocessen (gedrag) mens neemt waar in gehelen perceptie !
- Geheel (gestalt) is meer dan de som van kleine delen ! totaalfiguratie
Vb. illusie: je hebt volledig plaatje nodig om illusie te laten werken (Zöllner illusie)
- Mens voortdurend in interactie omgeving
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmagysen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.