Hoorcollege 11, 13 en 14 van het vak Weefsels (Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht) uitgewerkt (2017/2018). De volgende onderwerpen komen aan bod: primair lymfoïd weefsel (hoorcollege 11), secundair lymfoïd weefsel (hoorcollege 13), mucosaal immuunsysteem (hoorcollege 14).
Lymfoïde weefsels
Algemene opbouw: netwerk van zeer dunne vezeltjes (reticulaire vezels) met in de mazen van dit netwerk
de cellen van het immuunsysteem. Reticulaire vezels zijn opgebouwd uit collageen type 3. De vezels
worden gevormd door fibroglastachtige cellen. Ze bevatten veel suikergroepen. De vezels kunnen
zichtbaar worden gemaakt met een zilverkleuring.
De cellen van het immuunsysteem zijn: lymfocyten, dendritische cellen en macrofagen. Cellen zijn
geassocieerd met de reticulaire vezels. De vezels worden gebruikt voor de migratie van deze cellen.
Alle lymfoïde weefsels gebruiken reticulaire vezels, behalve de thymus. De thymus gebruikt een netwerk
van cellen: cytoreticulum.
Reticulum van lymfoïde organen
Het netwerk van reticulaire vezels kan op verschillende manieren opgebouwd zijn:
• Grofmazig: vrije beweeglijkheid.
• Fijnmazig: beperkte bewegelijkheid.
Hematopoëse
Hematopoëse vindt eerst plaats in de placenta, vervolgens in de
dooierzak, daarna in de lever en tot slot in het beenmerg.
In het AGM wordt voor het eerst in het embryo de
hematopoëtische stamcellen gemaakt. Deze gaan migreren en
komen dan terecht in het beenmerg.
In mesodermaal weefsel ontstaan hemangloblasten. Dit zijn de voorlopers
van endotheel of de voorlopers van bloedstamcellen. Als ze de voorlopers
van bloedstamcellen worden, dan worden ze eerst pre-hematopoëtische
stamcel. Deze cellen ondergaan maturatie en expansie. Vervolgens gaan
de cellen het beenmerg in.
Bloedcelvorming (= hematopoëse) verschuift van de dooierzak naar het (rode)
beenmerg.
Hematopoëseschema
1
, Een multipotente hematopoëtische stamcel kan alle cellen van het bloedsysteem maken. Hieruit kunnen
twee lijnen ontstaan: de myeloïde lijn en de lymfoïde lijn. Uit de lymfoïde lijn ontstaan B-cellen en T-cellen.
B-cellen worden opgeleid in het beenmerg. T-cellen worden opgeleid in de thymus.
Beenmerg
Holle beenderen/Pijpbeenderen bevatten beenmerg. Het beenmerg
bestaat uit bloedcellen, hematopoëtische stamcellen, voorlopers
van T-cellen en voorlopers van B-cellen.
Beenmerg lijkt ongestructureerd.
De randen van het bot (spongieus bot of corticaal bot) zijn bekleed
met endeosteum. Endeosteum is een laag met beencellen
(osteoblasten), mesenchymale cellen, reticulaire cellen (liggen rondom
endotheel), CAR cellen (produceren groeifactoren), stromale cellen,
endotheelcellen, neuronen en macrofagen. Al deze cellen samen zorgen
voor een micro-niche voor de B-cel ontwikkeling.
Beenmerg bevat hematopoëtische stamcellen, lymfoïde voorlopers (B-
en T-cellen), rode bloedcellen, monocyten, megakaryocyten (grote
cellen), endotheelcellen, etc. Ook bevat het componenten van
extracellulaire matrix en reticulaire vezels.
B-cel ontwikkeling
1. Hematopoëtische stamcellen worden gestimuleerd om B-
cellen te vormen door stromale cellen in de niche. Deze
stromale cellen maken namelijk factoren die
hemtopoëtische stamcellen aanzetten om te
differentiëren richting B-cellen (pre-pro-B-cellen).
2. Pre-pro-B-cellen maken een BCR. Deze BCR wordt getest
met antigenen in het beenmerg. Als de BCR niet
functioneel is, wordt de BCR opnieuw gestructureerd of
de B-cel ondergaat apoptose. Als de BCR functioneel is,
kan de B-cel zich verder ontwikkelen (positieve selectie).
3. Een B-cel met een functionele BCR wordt dan pro-B-cel.
4. Een pro-B-cel wordt uiteindelijk immature B-cel (o.i.v.
andere factoren).
5. Immature B-cellen worden gecontroleerd: reageren ze
met eigen antigenen? Als dit het geval is, dan ondergaat
de B-cel apoptose (negatieve selectie).
6. De B-cel brengt IgM tot expressie op het celoppervlak.
7. De B-cel gaat uit het beenmerg naar de milt.
8. In de milt brengt de B-cel IgD tot expressie. Nu is er
sprake van een naïeve B-cel.
9. Deze B-cel kan de bloedbaan/lymfevaten in. Dit is een
functionele naïeve B-cel.
Thymus
Aanleg van de thymus
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukbmw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.02. You're not tied to anything after your purchase.
