Summary
Samenvatting Klinische Neuropsychologie
- Course
- Institution
Hiermee heb ik een 17/20 gehaald. Dit is een samenvatting van het vak Klinische neuropsychologie master I. Het wordt gedoceerd door Eva Dierckx en Kurt Beeckmans.
[Show more]
Seller
Follow
ryostox
Reviews received
Content preview
Klinische neuropsychologie1. HISTORISCHE INLEIDING EN SITUERING ...................................................................... 2
2. (VISUELE) WAARNEMING .......................................................................................... 10
3. RUIMTELIJKE COGNITIE ............................................................................................. 18
3.1 Inleiding .......................................................................................................................................... 18
3.2 Stoornissen na hersenbeschadiging ................................................................................................. 21
4. AANDACHT, EXECUTIEVE FUNCTIES EN SOCIALE COGNITIE ....................................... 25
5. NEURAAL HERSTEL EN NEUROPSYCHOLOGISCHE REVALIDATIE ................................. 31
5.1 Neuraal herstel ................................................................................................................................ 31
5.2 Neuropsychologische revalida=e ..................................................................................................... 37
6. NEUROPSYCHOLOGIE VAN CEREBROVASCULAIRE AANDOENINGEN .......................... 43
7. NEUROPSYCHOLOGIE VAN TRAUMATISCH HERSENLETSEL ........................................ 52
8. NEUROPSYCHOLOGIE VAN DE FRONTALE HERSENKWAB ........................................... 60
9. TAAL .......................................................................................................................... 67
10. ACTIE EN MOTORIEK .............................................................................................. 73
11. GEHEUGEN ............................................................................................................ 79
12. EPILEPSIE EN HERSENTUMOREN ........................................................................... 90
12.1 Epilepsie .......................................................................................................................................... 90
12.2 Intra- en extracraniële tumoren ....................................................................................................... 96
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 1
, 1. Historische inleiding en situering
Situering
- Neuropsychologie = discipline die de rela8e tussen hersenen en gedrag bestudeert
o Gedrag omvat het observeerbare (handelingen) en het niet-observeerbare
(gevoelens en gedachten)
- Defini8e van Wikipedia: neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met
de func8es van het brein en de rela8e daarvan met gedrag
- Opgelet: er is een tweezijdige rela8e (correla8e) tussen hersenen en gedrag
o Hersenen hebben een invloed op het gedrag
o Maar ons gedrag heeK ook een invloed op onze hersenen
§ Zo is het heel belangrijk om op oudere leeKijd te blijven bewegen
§ Als je stopt met bewegen, gaat jouw cogni8e veel sneller achteruit
- Principe: beschadigingen/disfunc8oneren in de hersenen zorgt voor cogni8eve
stoornissen
o Directe rela8e
o Diffuse rela8e: men weet niet goed welk hersendeel zorgt voor de uitval
§ Bv.: bij ASS weet men dat er iets fout loopt in de hersenen maar men
weet niet waar
- 2 domeinen:
o Wetenschapsgebied: tracht een oplossing te vinden voor theore8sche
vraagstukken
§ Onderdeel van de (cogni8eve) neurowetenschappen
o Klinische toepassing: tracht om het cogni8ef func8oneren op een
systema8sche manier te onderzoeken en te beschrijven
§ Zelfstandige discipline
- Vroeger, toen er nog geen neuropsychologen waren, deden neurologen en
psychiaters dit werk
- Nu zijn er klinisch neuropsychologen
o Een goede neuropsycholoog is sterk op zowel theore8sch als op prak8sch
toegepast vlak
o Kennis en inzicht in cogni8eve func8es en ziektebeelden is noodzakelijk
o Stereo8ep, incorrect beeld: neuropsycholoog is een diagnos8cus die enkel
‘testjes’ afneemt
Is klinisch neuropsycholoog een erkend beroep?
- 2011: er kwam een RIZIV-nomenclatuur voor terugbetaling van demen8e-onderzoek
o Opgelet: dit onderzoek moest wel gebeuren door een gekwalificeerd helper
met speciale kennis in de neuropsychologie
- COVID: klinische neuropsychologie wordt erkend als een aparte discipline binnen de
klinische psychologie
o RIZIV-nomenclatuur voor terugbetaling ihkv neuropsychologische revalida8e
bij long-COVID pa8ënten
Cogni8eve func8es en stoornissen:
- Visuele waarneming
- Ruimtelijke cogni8e
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 2
, - Aandacht en execu8eve func8es
- Emo8e en sociale cogni8e
- Taal
- Ac8e en motoriek
- Geheugen
Ziektebeelden:
- Mul8ple Sclerose (MS)
- Cerebro Vasculair Accident (CVA)
- Trauma8sch hersenletsel (TBI)
- Schizofrenie
- Epilepsie
- Ontwikkelingsstoornissen (ADHD, ASS,…)
- Demen8e
2 grote vraagstukken doorheen de 8jd:
- Waar zit het sturend mechanisme van de mens?
o Waar zit het onderdeel dat ons gedrag stuurt?
o 2 groepen:
§ Dat zit in het hart (= cardiocentric view)
§ Dat zit in de hersenen (= cephalocentric view)
- Hoe werkt ons brein?
o 2 groepen:
§ Holisme: het brein werkt als een geheel samen
§ Lokalisa8e: elke func8e/gedraging kan teruggekoppeld worden naar
een specifieke loca8e in het brein
o Luria: wetenschapper die zei dat het een combina8e van beide is
§ Je kan specifieke lokalisa8es van bepaalde func8es zien
• Bv.: centrum van Broca
§ Maar tussen die loca8es bestaan verschillende banen die deze
plaatsen met elkaar verbinden
• Die gebieden gaan samenwerken en een bepaalde func8e
vervullen
Oudheid
- Craniotomie = openen van de schedel
o Poging om de boze geesten te verdrijven uit de hersenen zodat het gedrag van
mensen terug normaal werd
- Er bestaan geen teksten over deze ingrepen
Oude Egypte
- 1ste studies van de hersenen
- Ongeveer 1500 v.C.: Papyrus Ebers
- Priester Imhotep: pionier in het begrijpen van hoe de hersenen werken
- Edwin Smith Surgical Papyrus (vertaald in 1930!)
- Geen magische, maar een wetenschappelijke kijk op geneeskunde
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 3
, - 48 medische casussen (incon8nen8e, hoofdtraumata, …) werden uitvoerig
beschreven
o 1ste keer dat het woord “brain” werd gebruikt
o Bv.: “bij palpa8e van de hersenen kan de pa8ënt schudden”
§ Hier wordt epilepsie beschreven
- Hersenletsels hebben effect op meerdere delen van het lichaam (ogen, ledematen,…)
- Effecten van letsels aan het ruggemerg (incon8nen8e)
- Opgelet: Egyptenaren waren ervan overtuigd dat het hart ‘the seat of the soul’ is
Arabische wereld
- Tussen Tigris en Eufraat: geneeskunde was een welelijk beschermd beroep (grote
beschavingen in Assyrië en Babylon)
- Maar er is geen beschikbare info omdat die kleiplaten zijn verdwenen
Grieken en Romeinen
- Grieken onderscheidden 3 zielen:
o Om te overleven via voedselopname (zoals planten)
o Om te kunnen interageren met de omgeving (zoals dieren)
o Om een onderscheid te kunnen maken tussen goed en kwaad (zoals mensen)
§ Naam: hogere ordeziel
§ Dit stuurt onze gedragingen
- Volgens Plato en Hippocrates zit deze 3de ziel in de hersenen
- Aristoteles: cardiocentric view
o Hart is het belangrijkste en de hersenen zijn een koelsysteem
o Persoonlijkheid en karakter is belangrijk (individuele verschillen)
o Fysiognomie: de vorm van iemands gelaat en lichaam is een reflec8e van
iemands karakter
o Gebruikt door de dominee Lavatar Johann
§ Werd gelezen door dominees voor wie mensenkennis belangrijk was
§ HeeK later ook Gall geïnspireerd
- Hippocrates: cephalocentric view
o Het brein controleert alle waarnemingen en bewegingen (controlaterale
spasmen)
o Algemeen geneeskundig principe: het menselijk lichaam bestaat uit 4 soorten
lichaamssappen (slijm, bloed, gele en zwarte gal)
o Ziekteverschijnselen, fysieke en mentale toestand (persoonlijkheid en
temperament) werden verklaard door het gehalte en balans van die
verschillende sappen
§ Teveel aan slijm (flegma): kalm
§ Teveel aan bloed (sanguine): op8mis8sch, gepassioneerd
§ Teveel aan gele gal (cholerisch): prikkelbaar, opvliegend
§ Teveel aan zwarte gal (melancholie): melancholisch, depressief
o Een onbalans zou kunnen verholpen worden door een dieet
- Rome: Claudius Galenus
o Anatomische studies van hersenzenuwen (op gladiatoren en dieren)
o Het brein is het reservoir van pneuma (vocht = animal spirits)
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ryostox. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now