Recht en onderneming (UA_1105TEWVSG_2324)
All documents for this subject (11)
Seller
Follow
Modelstudent
Content preview
Inleiding tot het recht (3
onderdelen)
DEEL 1
Hoofdstuk 1: Wat is recht?
Recht = het geheel van bindende regels tot ordening van de samenleving in beginsel opgelegd,
minstens bekrachtigd door de maatschappij en als zodanig afdwingbaar gesteld.
- 3 categorieën:
o Ordenen: Opstellen van regels om maatschappelijk gedrag te ordenen. Burgers moeten
zich zo gedragen dat andere er geen last van hebben, de afspraken naleven.
Rechtsregels zijn onvermijdelijk en fundamenteel.
o Afdwingen regels: wordt gebruikt om de regels die in cat. 1 opgesteld zijn, deze te
kunnen toepassen in praktijk. Regels die afdwingbaar zijn met maatschappelijk geweld
noemen we rechtsregels. Regels afdwingen met politionele macht een garantie
hebben van effectieve naleving.
o Wijzigen: Aanpassen/ herzien van regels. Afschaffen na verloop van tijd omdat de tijd
ook veranderd. Nieuwe wetten invoeren naar mate de maatschappij evalueert.
- Indeling van het recht?
o Objectief recht: Wetgeving zoals het bestaat, zoals die gemaakt is. Dit is het geheel van
rechtsregels dat voortvloeit uit wetgeving, rechtspraak en gewoonten. Het objectief
recht bepaald de subjectieve rechten.
Recht zoals het bestaat, het recht zoals het is.
o Subjectief recht: wetgeving die wij ontlenen uit het objectief recht. De individualisering
van het objectief recht.
Bijvoorbeeld: afbeelding van jou, die niet mag gebruikt worden zonder jouw
toestemming. Jij kan rechten verlenen aan iemand die de foto mag gebruiken.
- Nationaal vs internationaal recht?
o Nationaal recht = Belgische rechters met nationale oorsprong.
o Internationale recht = internationale overeenkomsten.
Bijvoorbeeld: het Europees gedrag voor de rechten van de mens (EVRM)
Deze rechten worden bepaald op het Europees niveau.
Hoofdstuk 2: Indeling van het nationaal recht?
- Onderscheid privaat vs publiek recht
o Privaatrecht: relaties tussen burgers gekenmerkt door traditie en vrijheid.
Burgerlijk recht
Alle dagdagelijkse rechtszaken, het regelt onze functie in de
maatschappij. Bijvoorbeeld: erfrecht, huwelijkscontracten,
aansprakelijkheid, …
Burgerlijk wetboek (BW): regels die vroeger bij het ontstaan van België
zijn opgesteld geweest.
Tegenwoordig is men bezig met het moderniseren/ aanpassen/ herzien
van die regels en bundelt deze in het nieuw burgerlijk wetboek (NBW).
, Ondernemingsrecht
Recht voor ondernemingen (iets soepeler)
Wetboek van economisch recht (WER)
Gerechtelijk recht /Privaatrechtelijk procesrecht
Recht dat de afdwingbaarheid van het recht regelt.
Recht dat inrichting en bevoegdheid van privaatrechtelijke
rechtscolleges en verloop van procedures regelt.
Gerechtelijk wetboek!
o Publiekrecht: relaties tussen burgers en overheid of tussen overheden onderling. Het
publiekrecht wordt gekenmerkt door eenzijdige dwingende overheidsbeslissingen.
Grondwettelijk recht
Grondwettelijk recht (grondwet): regelt de organisatie van onze staat.
Inrichting van de staat (1)
Basisstructuren van machtsuitoefening en scheiding der machten (2)
Fundamentele rechten en vrijheden van de mens (3)
Bijvoorbeeld: vrijemeningsuiting, vrij onderwijs, etc.
Bestuursrecht
Recht inrichting en werking van de uitvoerende macht regelt. De
federale uitvoerende macht bestuurt het land. Ze zorgt ervoor dat de
wetten in concrete gevallen worden toegepast en nageleefd. De
uitvoerende macht wordt uitgeoefend door de koning en zijn regering
van ministers en staatssecretarissen.
Bijvoorbeeld: het statuut van ambtenaren, werking van ministeries,
gemeenten en provincies …
Fiscaal recht
Het recht dat de staatsinkomsten regelt. Fiscaal recht is terug te vinden
in verschillende wetboeken.
Bijvoorbeeld: inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting,
registratierechten, …
Strafrecht
Geheel van normen die worden uitgevaardigd tot het behoud van de
openbare orde en veiligheid (1) en die misdruiven en straffen bepaalt
(2).
Ik krijg een sanctie of straf als ik een bepaalde actie doe of onderneem
die niet is toegestaan zoals diefstal.
Strafwetboek
Strafprocesrecht
Tegenhanger van het gerechtelijk recht.
Het stelt de dader tegenover de gemeenschap, vertegenwoordigd door
het Openbaar Ministerie.
Dit zijn procedures met betrekking tot strafrechtelijke feiten,
vertegenwoordigd door het OM. Hier start de overheid een procedure
en niet de burger of onderneming.
Wetboek van strafvorderingen.
- Het onderscheid + relativering
o Relevatie van onderscheid
Aanvullend recht = burgers mogen van het recht afwijken en andere regels
bepalen. Regels van burgerlijk recht zijn in beginsel slechts aanvullend recht.
, Dwingend recht = regels waar men niet van mag afwijken. De regels van
openbare orde (voornamelijk publiekrecht) daar kan niet van afgeweken worden
(absoluut).
Regels van openbare orde = regels waar je niet van kan afwijken maar die het
maatschappelijk belang beschermen. Komt veel voor in het publiekrecht. De
overheid oefent gezag uit dat niet op contractuele basis berust.
Relativiteit
Het onderscheid tussen privaat en publiek recht is eerder relatief te
noemen. Die relativiteit wordt versterkt door de actieve rol van de
overheid.
Kijk maar naar het ondernemingsrecht. In pure waarde is dat
privaatrecht maar het wordt ook door de overheid geregeld, dit is
publiek recht. Of het arbeidsrecht, privaat recht van afspraken via een
CAO tussen werkgeven en werknemer. Maar ook publiek want de
vakbonden maken afspraken met werkgevers.
- Overloping in praktische problemen
o Praktijk laat zich niet altijd indelen
De werking van een familievennootschap moeilijk in stukjes knippen. Een
familievennootschap heeft te maken met sociaal recht, erfrecht, fiscaal recht,
verbintenissen, …
o Het Europees recht maakt geen onderscheid tussen privaat en publiek.
o Overheid gebruikt privaatrechtelijke technieken om de werking van de vrije markt zo
min mogelijk te verstoren. De overheid zal afstand nemen van haar machtspositie.
De overheid gaat een koopovereenkomst sluiten en onderhandelen i.p.v. te
onteigenen.
De overheid zal geen overheidsondernemingen oprichten, maar aandelen
nemen in grote private ondernemingen, minimumrichtlijnen geven of
subsidiëren.
De overheid werkt met contractuele overeenkomsten
Hoofdstuk 3: Internationaal recht
Onderverdeling in internationaal recht
Recht was altijd nationaal van oorsprong, maar door de globalisering en wereldwijde groei van
economieën was er nood aan internationaal recht. Er was een toenemend belang van internationale
rechtsnormen (Europese Unie)
- Internationaal privaatrecht (IPR)
o Recht van nationale wetgeving van toepassing op rechtsverhouding met
buitenlandse elementen.
o Het IPR is nationaal, wat betekent dat ieder land er schillende regels kan op na
houden.
o Wetboek van internationaal privaatrecht
o Voorbeeld: ongeval in Nederland tussen een Belg en een Duitser.
o Eenheid creëren? Op Europees vlak worden verdragen gemaakt om voortaan
dezelfde regels te hanteren.
, - Internationaal publiekrecht of volkerenrecht = relaties tussen landen of overeenkomsten
tussen internationale organisaties.
o Lidstaten staan op gelijke voet en behouden hun soevereiniteit wanneer relaties
tussen landen worden beheerst door verdragen.
o Internationale verdragen stellen, dat een bepaalde procedure moet worden gevolgd
goedkeuring parlement : niet automatisch van kracht, niet per se bindend voor
burgers (ondertekend door diplomaten of afgezanten)
Problemen van publiekrecht : op niveau van de staat bv.
uitleveringsverdragen : strafbare feiten op ander grondgebied of oprichten
van internationale organisaties, defensie, …
Problemen van privaat recht : bv. Handelsverdragen = in het volkenrecht
heel wat regels die kunnen worden thuisgebracht in het publiekrecht.
- Europees recht
o Situatie binnen de EU (samenwerking tussen 27 lidstaten)
o De EU kan wetgeving maken voor bepaalde domeinen waar wij als belgen geen
wetgeving meer mogen maken. Supranationale instellingen
Europees recht = uniek
Hebben bevoegdheden en kunnen regeles maken die ook bindend zijn voor
de Europese burgers.
o 2 beginselen
Primauteit of voorrang van het Europees recht op alle andere normen: we
moeten onze grondwet evt. aanpassen. Belgische wetgeving moet in
overeenstemming zijn met de norm van de Europese wet. Bij een conflict
heeft een Europees recht altijd voorrang.
Directe of rechtstreekse werking: op welke wet beroept men zich? Vaak zal
men zich rechtstreeks beroepen op regels van het Europees recht (moet niet
omgezet worden in Belgische wetgeving, een land kan de toepassing niet
beletten)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Modelstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.42. You're not tied to anything after your purchase.