Hoofdstuk 1: definitie en kenmerken van sociaal-agogisch
handelen
Belangrijke begrippen
Agogie = leiding bij het doelbewust veranderen van et (sociale) gerag van personen, groepen,
organisaties
Agogiek = leer/ theorie van de agogie
Agoog = persoon die agogie bedrijft
Andragogie/ andragogiek/ andragoog = termen waarvan de betekenis gelijk is aan die van agogie,
agogiek en agoog, gebruikt wanneer het heel nadrukkelijk om volwassenen gaat (als onderscheid met
pedagogie, pedagogiek en pedagoog, waarin het juist om kinderen gaat)
Cliënt = degene die verandert en daardoor tegenover een agoog de rol van beïnvloede inneemt
Cliëntsysteem = cliënt, met name gebruikt als deze bestaat uit meer dan één persoon
Doelgroep = een wat groter, niet geheel vast te omlijnen en min of meer anoniem cliëntsysteem
Fixed mindset = overtuigingen dat men zelf, of de mens in het algemeen, niet of slechts moeilijk kan
veranderen
Growth mindset = overtuiging dat men zelf, of de mens in het algemeen, kan veranderen
Handelen = het actieve, op vrijheid en verantwoordelijkheid gebaseerde, bewuste, doelgerichte en
betekenisvolle deel van het doen en laten van mensen (hier zowel agogen als cliënten); staat
tegenover ‘gedrag’, dat dan meer als passieve reactie op prikkels uit de omgeving wordt gezien
Incidentele verandering = (als tegendeel van structurele verandering) een verandering die eenmalig
is en dus niet is gericht op het vermogen van de cliënt opnieuw te veranderen of zich opnieuw aan te
passen aan een soortgelijke wijzigingen van situaties.
Macroniveau = niveau van psychosociaal functioneren van grotere samenlevingsverbanden
Meer-van-hetzelfde-oplossing = het opstapelen van steeds dezelfde incidentele veranderingen of
oplossingen, er dikwijls toe leidend dat een probleem erger wordt
Mesoniveau = niveau van het psychosociaal funtioneren van organisaties of kleinere
samenlevingsverbanden
Microniveau = niveau van het psychosociaal funtioneren van individuele personen of groepen
Negatieve uitgangssituatie = situatie die problematisch is en daardoor verandering behoeft
Procesgerichtheid = (als tegendeel van productgerichtheid) de houding van een agoog die zich vooral
richt op de acceptatie van een verandering en dus meer let op de manier waarop een verandering tot
stand komt dan op de inhoud van de voorgestane verandering zelf
Productgerichtheid = (als tegendeel van procesgerichtheid) de houding van een agoog die meer let
op de kwaliteit en de inhoud van een voorgestane verandering dan op de manier waarop de
verandering tot stand komt
Psychosociaal = samentrekking van de woorden (psyche = geest en sociaal = verhouding tussen
mensen) die wordt gebruikt vanwege de vergaande samenhang tussen het psychische en het sociale
,Structurele verandering = (als tegendeel van incidentele verandering) een verandering die gericht is
op het vermogen van de cliënt opnieuw te veranderen of zich opnieuw aan te passen bij soortgelijke
wijzigingen van situaties
Werkveld/ veld/ agogisch werkveld = werkgebied van een bepaald soort agogen, zoals reclassering,
opbouwwerk, maatschappelijk werk en gezondheidszorg
Onzekerheid = het gaat niet zomaar om nieuwe normen, nieuwe gewoontes, nieuwe gedachten,
nieuwe technieken eigen te maken. Leren leven met vreemde mensen, nieuwe ervaringen opdoen,
vertrouwde verlaten, nieuw gedrag uitproberen.
Beïnvloeden = overspoeld worden door communicatie die is bedoeld om je gedrag te beïnvloeden en
dus te veranderen
Bewuste beïnvloeding = beïnvloeding vindt open en eerlijk plaats
Gewenste verandering = de verandering moet door de betrokkene gewenst worden
Rolverdeling = een ongelijke rolverdeling tussen de agoog en degene die hij helpt veranderen
Incidentele verandering = een verandering kan een eenmalig ofwel incidenteel karakter hebben. Het
is dan een oplossing voor één speciaal geval of voor een beperkte tijd
Bv. sturen van meel ter bestrijding van hongersnood, uit het hoofd leren van een rijtje hygiënische
voorschriften voor de verpleging, tijdelijk inzetten van een uitzendkracht op de onderbezette
administratie
DEEL 1: Sociaal-agogisch handelen als
wetenschappelijke discipline
Sociaal handelen = menselijk handelen
Agogie = het begeleiden van mensen; helpen bij veranderingen – de leer van eenzijdige
systematische, doelgerichte, beroepsmatige beïnvloeding die gericht is op het bereiken van een meer
wenselijk geachte psychosociale situatie van volwassenen (individueel of in onderling verband) die
zich deze beïnvloeding bewust zijn en die deze situatie ook nastreven
Hoofdstuk 1: definitie en kenmerken van het sociaal-
agogisch handelen
Agogisch handelen = context/ omgeving scheppen die mensen stimuleert, ondersteunt of begeleidt
om met hun levenssituatie om te gaan
Alledaagse leven zit vol ‘agogische’ aspecten – is bewust omgaan met alledaagse aspecten
Agogisch handelen verschilt met spontaan menslievend begeleiden en helpen van personen
in je alledaags leven
Doelbewust, professioneel begeleiden van mensen in de alledaagse aspecten van het leven –
niet toevallig maar professioneel beïnvloeden
Verandering in de gewenste richting (psychosociale verandering)
Psycho sociaal functioneren
Kern : omgaan met mensen. Iedereen gaat om met mensen, maar sociaal agoog maakt er zijn
beroep van
, Conclusie : een probeert altijd mensen te beïnvloeden opdat zij veranderen. Beïnvloeden en
veranderen zijn kernbegrippen in de agogiek.
Veranderen = van een (oude/ bestaande) ongewenste toestand van psycho-sociaal functioneren naar
een (nieuwe) gewenste toestand van psycho-sociaal functioneren door:
Iets bestaands te vervangen door iets nieuws
Iets toe te voegen aan het bestaande
Iets te behouden (door accepteren, leren mee omgaan)
Kenmerken:
Incidenteel en structureel
Veranderbaarheid, verantwoordelijkheid en vrijheid
- Fixed mindset of growth mindset: een wereld van verschil
- Vanzelfsprekendheid als vijand
- Verantwoordelijkheid
o Agoog: geloof in verandering bevorderen
o Cliënt: willen veranderen
- Handelen = bewust kiezen en verantwoordelijkheid nemen
Weinig standaard-oplossingen
- Werken op vraag en op maat van de cliënt
- Procesgericht veranderen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lisa20002. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.16. You're not tied to anything after your purchase.