Begrippenlijst toetsstof
Hoofdstuk 2: Een veilige basis
Hechting = Hechting is een duurzame emotionele binding tussen het kind en zijn
verzorgers. Ieder kind heeft een natuurlijke neiging tot hechting vooral door warmte en
troost.
Gevoelige periode = Het eerste levensjaar is een gevoelige periode. In deze periode is
een kind extra gevoelig voor bepaalde ervaringen. En kan het deze goed benutten in de
ontwikkeling.
Sensitiviteit = Sensitief reageren houdt in dat de opvoeder gevoelig is voor de signalen die
de baby afgeeft en hier adequaat op reageert. Dit geldt voor het voeden van de baby maar
ook het geven van geruststelling.
Responsiviteit = Wanneer ouders adequaat en snel weten te reageren op de signalen van
hun baby zijn ze responsief.
Erikson, ontwikkelen met leeftijden en crises = Erikson beschreef de ontwikkeling in een
stadiumtheorie, iedereen verloopt dit in vaste volgorde. Zijn theorie wordt psychosociaal
genoemd omdat hij de mens in interactie met zijn omgeving benoemd. Er zijn 8 stadia in zijn
theorie. Hij beschrijft dit in termen van ontwikkelingscrisis waarin een conflict opgelost moet
worden. De eerste vijf zijn: basisvertrouwen versus basaal wantrouwen (eerste levensjaar),
autonomie versus schaamte en twijfel (1 - 3 jaar), initiatief versus schuldgevoel (3 - 6 jaar),
vlijt versus minderwaardigheid (vanaf 6 jaar) en identiteit versus rolverwarring (puberteit).
Predispositie = Vlak na de geboorte kunnen baby’s hun moeder herkennen. Het lijkt erop
dat baby’s bepaalde ingebouwde neiging hebben om zich op sociale prikkels te richten. Om
contact te maken, mensen te leren kennen om te leren op sociaal gebied. Die aanleg
noemen we predispositie.
Temperament = Daarnaast zijn er vanaf jongs af aan al duidelijk verschillen in
prikkelbaarheid te zien, temperament.
Hechtingsstijlen van Bowlby =
1. Veilig gehecht, Een veilig hechting is wanneer een kind zoekt troost en aandacht van
zijn/haar ouders. Het kind kan zich samen met de ouder makkelijk aan een
onbekende situatie en zal als de ouder aanwezig op onderzoek uit te durven gaan
omdat het kind zijn ouder vertrouwd.Als de ouder weggaat zal het kind huilen en als
de ouder terugkomt contact zoeken en getroost worden.
2. Onveilig-vermijdend, Een kind wat onveilig-vermijdend is zal weinig onderschied
maken tussen bekende en onbekende mensen, en is niet onder de indruk van een
onbekende situatie. het kind reagert amper op de ouder, het reageert niet heftig als
de ouder weggaat en als de ouder terugkomt. Als het opgepakt word kijkt het kind
weg of probeert zich los te maken.
, 3. Onveilig-ambivalent, Een kind wat onveilig-ambivalent is in aangedaan van een
onbekende situatie en zoekt geen contact met onbekenden en gaat ook niet spelen.
Als de ouder weggaat is het kind extreem aangedaan en de ouder terugkeert zoekt
het wel contact maar is boos op de ouder. De ene keer wilt het getroost worden en
dan weer niet.
4. Gedesorganiseerd gehecht, Een kind dat gedesorganiseerd gehecht
vertoont tegenstrijdig gedrag zonder oorzaak. Soms is het vrolijk, dan heel
bang. Het maakt een verwarde indruk → gedesoriënteerd. Het kind weet
niet wat het moet doen in een situatie.
Transitional object = Tijdens de afwezigheid van de ouders hebben kinderen een manier
gevonden om de onrust te overbruggen door de aanwezigheid van bepaalde knuffels of
objecten. Dit noemen we transitional objects.
Hoofdstuk 4: Een eigen identiteit
Zelfconcept = het zelfconcept bestaat uit alles wat een persoon naar zijn eigen idee
kenmerkt.
Zelfwaardering/eigenwaarde = Eigenwaarde is een evaluatie van het zelfconcept. Het is
de waardering voor het eigen zelf met alle kenmerken die we daarmee associëren.
Beoordeling: positief of negatief.
Proces van separatie-individuatie = Stadium in de ontwikkeling waarin het kind zichzelf
gaat ervaren als losstaand van de ouders en een eigen persoonlijkheid begint te
ontwikkelen. Het kind ontwikkelt zich tot een individueel persoon met eigen wensen en
behoeften, zijn eigen identiteit. En is geen symbiotische eenheid met zijn moeder meer.
Zelfbewuste emoties = Baby’s kunnen emoties van anderen herkennen door
gezichtsuitdrukkingen, gebaren en intonatie te interpreteren.
Geslachtsidentiteit = Het besef dat je tot een een bepaald geslacht hoort. Ik word papa of
mama, later beseffen ze dat geslacht permanent is.
Geslachtsrol = De geslachtsrol is de rol die het kind vervult om te laten zien dat het een
jongen of meisje is, alles wat het kind zegt en doet om te laten merken tot welk geslacht het
behoort.
Theory of mind = Wanneer kinderen bewust worden van zichzelf en van de andere mensen
om zich heen. Het houdt in dat een kind begrijpt dat hij zelf gedachten en gevoelens heeft
en andere mensen ook. Later kunnen kinderen zich verplaatsen in het perspectief van
andere mensen.
Hoofdstuk 6: Het begrijpen van de wereld
Cognitieve ontwikkeling = De ontwikkeling van het denken, redeneren en begrijpen is de
cognitieve ontwikkeling.
Hoofdstuk 2: Een veilige basis
Hechting = Hechting is een duurzame emotionele binding tussen het kind en zijn
verzorgers. Ieder kind heeft een natuurlijke neiging tot hechting vooral door warmte en
troost.
Gevoelige periode = Het eerste levensjaar is een gevoelige periode. In deze periode is
een kind extra gevoelig voor bepaalde ervaringen. En kan het deze goed benutten in de
ontwikkeling.
Sensitiviteit = Sensitief reageren houdt in dat de opvoeder gevoelig is voor de signalen die
de baby afgeeft en hier adequaat op reageert. Dit geldt voor het voeden van de baby maar
ook het geven van geruststelling.
Responsiviteit = Wanneer ouders adequaat en snel weten te reageren op de signalen van
hun baby zijn ze responsief.
Erikson, ontwikkelen met leeftijden en crises = Erikson beschreef de ontwikkeling in een
stadiumtheorie, iedereen verloopt dit in vaste volgorde. Zijn theorie wordt psychosociaal
genoemd omdat hij de mens in interactie met zijn omgeving benoemd. Er zijn 8 stadia in zijn
theorie. Hij beschrijft dit in termen van ontwikkelingscrisis waarin een conflict opgelost moet
worden. De eerste vijf zijn: basisvertrouwen versus basaal wantrouwen (eerste levensjaar),
autonomie versus schaamte en twijfel (1 - 3 jaar), initiatief versus schuldgevoel (3 - 6 jaar),
vlijt versus minderwaardigheid (vanaf 6 jaar) en identiteit versus rolverwarring (puberteit).
Predispositie = Vlak na de geboorte kunnen baby’s hun moeder herkennen. Het lijkt erop
dat baby’s bepaalde ingebouwde neiging hebben om zich op sociale prikkels te richten. Om
contact te maken, mensen te leren kennen om te leren op sociaal gebied. Die aanleg
noemen we predispositie.
Temperament = Daarnaast zijn er vanaf jongs af aan al duidelijk verschillen in
prikkelbaarheid te zien, temperament.
Hechtingsstijlen van Bowlby =
1. Veilig gehecht, Een veilig hechting is wanneer een kind zoekt troost en aandacht van
zijn/haar ouders. Het kind kan zich samen met de ouder makkelijk aan een
onbekende situatie en zal als de ouder aanwezig op onderzoek uit te durven gaan
omdat het kind zijn ouder vertrouwd.Als de ouder weggaat zal het kind huilen en als
de ouder terugkomt contact zoeken en getroost worden.
2. Onveilig-vermijdend, Een kind wat onveilig-vermijdend is zal weinig onderschied
maken tussen bekende en onbekende mensen, en is niet onder de indruk van een
onbekende situatie. het kind reagert amper op de ouder, het reageert niet heftig als
de ouder weggaat en als de ouder terugkomt. Als het opgepakt word kijkt het kind
weg of probeert zich los te maken.
, 3. Onveilig-ambivalent, Een kind wat onveilig-ambivalent is in aangedaan van een
onbekende situatie en zoekt geen contact met onbekenden en gaat ook niet spelen.
Als de ouder weggaat is het kind extreem aangedaan en de ouder terugkeert zoekt
het wel contact maar is boos op de ouder. De ene keer wilt het getroost worden en
dan weer niet.
4. Gedesorganiseerd gehecht, Een kind dat gedesorganiseerd gehecht
vertoont tegenstrijdig gedrag zonder oorzaak. Soms is het vrolijk, dan heel
bang. Het maakt een verwarde indruk → gedesoriënteerd. Het kind weet
niet wat het moet doen in een situatie.
Transitional object = Tijdens de afwezigheid van de ouders hebben kinderen een manier
gevonden om de onrust te overbruggen door de aanwezigheid van bepaalde knuffels of
objecten. Dit noemen we transitional objects.
Hoofdstuk 4: Een eigen identiteit
Zelfconcept = het zelfconcept bestaat uit alles wat een persoon naar zijn eigen idee
kenmerkt.
Zelfwaardering/eigenwaarde = Eigenwaarde is een evaluatie van het zelfconcept. Het is
de waardering voor het eigen zelf met alle kenmerken die we daarmee associëren.
Beoordeling: positief of negatief.
Proces van separatie-individuatie = Stadium in de ontwikkeling waarin het kind zichzelf
gaat ervaren als losstaand van de ouders en een eigen persoonlijkheid begint te
ontwikkelen. Het kind ontwikkelt zich tot een individueel persoon met eigen wensen en
behoeften, zijn eigen identiteit. En is geen symbiotische eenheid met zijn moeder meer.
Zelfbewuste emoties = Baby’s kunnen emoties van anderen herkennen door
gezichtsuitdrukkingen, gebaren en intonatie te interpreteren.
Geslachtsidentiteit = Het besef dat je tot een een bepaald geslacht hoort. Ik word papa of
mama, later beseffen ze dat geslacht permanent is.
Geslachtsrol = De geslachtsrol is de rol die het kind vervult om te laten zien dat het een
jongen of meisje is, alles wat het kind zegt en doet om te laten merken tot welk geslacht het
behoort.
Theory of mind = Wanneer kinderen bewust worden van zichzelf en van de andere mensen
om zich heen. Het houdt in dat een kind begrijpt dat hij zelf gedachten en gevoelens heeft
en andere mensen ook. Later kunnen kinderen zich verplaatsen in het perspectief van
andere mensen.
Hoofdstuk 6: Het begrijpen van de wereld
Cognitieve ontwikkeling = De ontwikkeling van het denken, redeneren en begrijpen is de
cognitieve ontwikkeling.
