Summary

Samenvatting Functieleer, deel 1

0 purchase

Course
Functieleer (P0M01B)

Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Dit is een samenvatting van Functieleer, deel 1, gedoceerd door Johan Wagemans in de eerste bachelor van Psychologie. Deze samenvatting is gemaakt aan de hand van de cursustekst uit . De samenvatting bevat alle informatie en alle afbeeldingen uit de cursustekst en de powerpoints. Met deze samenvatt...

[Show more]

Preview 4 out of 115 pages

View example

Uploaded on March 2, 2024
Number of pages 115
Written in 2022/2023
Type Summary

functieleer deel 1
p0m01b
johan wagemans
samenvatting cursustekst
powerpoints in verwerkt

Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Education
Psychologie
Course
Functieleer (P0M01B)

$8.09

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Hoofdstuk 1: Situering van psychologie als wetenschap en functieleer als basisdomein

1: oorspronkelijke definitie vanuit traditionele opvattingen over het geest-lichaam-probleem

Ontstaan door samenvoeging van psyche (ziel/geest) en logos (kennis/kunde)
= zielkunde
= wetenschap van de geest

Essentieel: onderscheid geest-lichaam
Vb. zelfmoordpoging: wil zet lichaam in gang om te springen

Dualisme Monisme
Geest en lichaam zijn gescheiden Geest en lichaam zijn verbonden, twee aspecten van één
entiteit
Maar: “mind-body problem” 1. Materialisme
Antwoord: interactie in pijnappelklier (epifyse) - Materialisme: ontologisch: alleen
= centraal gelegen fysische bestaat
= niet gelateraliseerd - Reductionisme: epistemologisch: alleen
In epifyse: zenuwprikkels (geest) → bevelen → fysische kunnen we wet. bestuderen
door motorische zenuwen omgezet in zichtbare
acties (lichaam) 2. Idealisme
- Panpsychisme: ontologisch: alles in
Vb. pupilgrootte natuur heeft een ziel
= fysisch + psychisch proces - Solipsisme: epistemologisch: we kennen
de werkelijkheid enkel via onze zintuigen
en ons eigen denken
Vb. kleurenblind zijn

Descartes Fechner = grondlegger van de psychofysica (= exacte wet.
Plato (bestaan vrije wil) van de functionele relatie tussen lichaam en geest)
“fysische en psychische zijn twee facetten van hetzelfde”
➔ Beeldspraak: cirkel is hol én bol
Zo ook met denken: van binnen bekeken: denken
vanuit geest, van buiten bekeken: denken vanuit
de hersenen, een fysisch orgaan

,2: Hedendaagse definitie van psychologie vanuit visie op complexiteit van de psychologie

“psychologie is de wetenschap van het gedrag en de factoren die dit beïnvloeden (= gedragsdeterminanten)”
- Fysisch en mentaal
- Zichtbaar en verborgen (in denken en voelen, niet observeerbaar bv. “black box”)
- Vaak meerdere factoren
- Vaak complexe wisselwerking (interacties, dynamiek)

Verklaringen van gedrag:
3 voorbeelden

1) Rorschach inktvlekkentest (klinische psychologie)

Essentie: persoon projecteert elementen van zijn persoonlijkheid in zijn antwoorden
➔ Elke betekenis in een betekenisloze prikkel (inktvlek) moet komen van de persoon zelf
➔ Gebruik inktvlekken als persoonlijkheidstest → pareidolia

Moraal: één fenomeen door meerdere processen beïnvloed:
Bv. perceptuele verwerking van een “input”-beeld, geheugenprocessen, emotionele reacties, persoonlijk
verleden,…

Bij dit onderzoek is het duidelijk geworden dat er eerst moet gekeken worden naar datgene dat
“ingebakken” is in het systeem, en hierna naar datgene dat individueel kan verschillen
➔ Aanleiding tot onderscheid tussen nomothetische en idiografische benadering

Kritische grafische elementen die de perceptuele effecten induceren:
Vorm
• Voldoende ambigue om meerdere interpretaties toe te laten, maar ook voldoende
duidelijk zijn om enige interpretatie toe te laten (anders gewoon een inktvlek)
• Ons brein is voortdurend op zoek naar gekende patronen in toevallige structuren met lage
informatie-inhoud
• Pareidolia: meestal gezichten, dieren

Meer intellectuele controle

Symmetrie
• Vernietigt de indruk van toeval
• Gemakkelijker te interpreteren door “geïnhibeerde” personen (leiden tot interpretaties
van symmetrische objecten zoals vlinders, vleermuizen, dierengezichten, …)
• Leiden gemakkelijker tot globale interpretaties

Beweging
Figuur-achtergrond
• Witruimte kan ook een figuur zijn
Kleur
• “color shock”
Meer emotionele en subjectieve responsen

Schaduw

,2) Hawthorne onderzoek (arbeidspsychologie)

Hypothese: verbeterde werkomstandigheden → verhoogde arbeidstevredenheid → verhoogde productie

Werkelijkheid: productiviteit verhoogde bij groep met én zonder verbeterde werkomstandigheden

Resultaat: bleek dat de emotionele belevenissen, gevoel van waardering (gesprekken) het gedrag hadden
beïnvloed

Moraal: interne en niet direct observeerbare factoren maken het moeilijk om de echte
gedragsdeterminanten te achterhalen

• Plausibele verklaringen niet steeds juist
• Steeds controle nodig
• Steeds meerdere alternatieve verklaringen mogelijk
• Niet enkel bevestiging hypothese, ook hypothese weerleggen (= popper’s falsification)
• Verborgen factoren moeilijk te achterhalen
• Operationalisatie nodig

3) Betula studie (neuropsychologie)

= achterhalen welke factoren bepalen of mensen succesvol ouder worden of juist niet

Basisopzet: - Grootschalig populatie-onderzoek
- Combi longitudinaal (langtijdig dus op meerdere momenten onderzoek van één groep) en
cross-sectioneel (meerdere groepen op één tijdstip)

Moraal: zeer complexe samenhang tussen onafhankelijke en afhankelijke variabelen, moeilijke interpretatie

• Soms verassende resultaten
• Correlatie (= samenhang) = causatie (= oorzaak en gevolg) !!
• Zoeken naar psychologische en niet-psychologische factoren
• “Occam’s razor” = zo weinig mogelijk factoren + zo eenvoudig mogelijk

, Wat voor wetenschap is psychologie nu precies?
Wilhelm Dilthey
➔ Onderscheid natuur- en menswetenschappen

Natuurwetenschappen Menswetenschappen
= gericht op het verklaren van wetmatigheden = gericht op het begrijpen van de mens en zijn
in de natuur geschiedenis

Omdat de externe krachten die van buitenaf op Omdat de bestudeerde verschijnselen (recht,
levenloze materie inwerken onveranderlijk zijn menselijk gedrag, geschiedenis, cultuur, religie,
economie) van een andere geaardheid zijn

Daarom “ongeschikt voor het bestuderen van
de menselijke werkelijkheid”

Psychologie zou de totale ervaring tot onderwerp moeten nemen (niet enkel gereduceerde ervaringen die
door een beperkt aantal factoren veroorzaakt worden in het lab)
• Deze (onverminkte) ervaringen (= niet gemanipuleerd bv in lab) laten zich enkel van binnen uit
begrijpen, o.a. door inleving

Psychologie moet zowel proberen verklaren als begrijpen
➔ Zowel natuurwetenschap als geesteswetenschap

3: Positie van de psychologie naast andere wetenschappen

Psychologie is verwant met enorm veel andere wetenschappelijke disciplines → mulitidisciplinair
• Psychologie als hub science: frequent gebruikte schakel, vaak verwijzingen naar psychologie

Verschillende manieren om dit te bekijken:
• Verwantschappen
• Citaties
• Zuiverheid
• Historisch perspectief

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katoluyckx. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69052 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling