Summary
Samenvatting - Statistiek voor bedrijfswetenschappen (DEEL 3: Inductieve statistiek)
- Course
- Institution
- KU Leuven Campus Brussel - Schakelprogramma Handelswetenschap - Statistiek voor bedrijfswetenschappen (S) [HSH89a]
[Show more]
1 review
By: ambadukuly • 3 months ago
Seller
Follow
evsmts
Reviews received
Content preview
Inhoudsopgave1 Steekproeftrekkingen ..................................................................................................................... 3
1.1 Inleidende begrippen ............................................................................................................ 3
1.2 Steekproeftrekkingen (samplen) ........................................................................................... 3
1.2.1 Aselecte of willekeurige steekproef (simple random sample) ..................................... 3
1.2.2 Systematische steekproef (systematic sampling) ......................................................... 3
1.2.3 Gestratificeerde steekproef (stratified sample) ........................................................... 3
1.2.5 Clustersteekproef (cluster sampling) ............................................................................ 4
2 Betrouwbaarheidsintervallen ......................................................................................................... 4
2.1 Een inleidend voorbeeld ........................................................................................................ 4
2.1.1 Het steekproefgemiddelde is onderhevig aan het toeval ............................................ 4
2.1.2 Een betrouwbaarheidsinterval opstellen ..................................................................... 5
2.2 Betrouwbaarheidsintervallen opstellen: de ingrediënten .................................................... 6
2.2.1 Moedervariabele en steekproef ................................................................................... 6
2.2.2 Schattingen en schatters .............................................................................................. 7
2.3 Betrouwbaarheidsinterval voor een populatiegemiddelde, als de populatievariantie
gekend is ............................................................................................................................................. 8
2.3.1 Een schatter voor het populatiegemiddelde ................................................................ 8
2.3.2 Constructie van een betrouwbaarheidsinterval voor 𝜇................................................ 8
2.3.3 De foutmarge en de steekproefomvang ....................................................................... 9
2.3.4 Betrouwbare onder- en bovengrens ............................................................................ 9
3 Toetsen van hypothesen voor 𝜇 als 𝜎 gekend is........................................................................... 10
3.1 Inleiding ............................................................................................................................... 10
3.2 Het concept ......................................................................................................................... 10
3.2.1 De nulhypothese en de alternatieve hypothese......................................................... 10
3.2.2 Type I fout en type II fout ........................................................................................... 10
3.2.3 Het concept in de praktijk........................................................................................... 11
3.2.4 De testfase .................................................................................................................. 13
3.3 Toetsen van het populatiegemiddelde als 𝜎 gekend is ....................................................... 14
4 Betrouwbaarheidsintervallen en toetsen voor 𝜇 als 𝜎 ongekend is............................................. 15
4.1 Betrouwbaarheidsinterval voor 𝜇 als 𝜎 ongekend is .......................................................... 15
4.1.1 De steekproefstandaardafwijking ............................................................................... 15
4.1.2 De 𝑡-verdeling ............................................................................................................. 15
4.1.3 Constructie van een betrouwbaarheidsinterval voor 𝜇, 𝜎 niet gekend ..................... 16
DEEL 3: INDUCTIEVE STATISTIEK 1 van 37
,5 Toetsen voor twee populatiegemiddelden................................................................................... 16
5.1 Inleiding ............................................................................................................................... 16
5.2 Vergelijken van twee gemiddelden bij gepaarde steekproeven ......................................... 16
5.2 Vergelijken van twee varianties (𝐹-toets) ........................................................................... 17
5.3 Vergelijken van twee populatiegemiddelden bij ongepaarde steekproeven ..................... 18
6 Toetsen voor meerdere populatiegemiddelden (ANOVA) ........................................................... 19
7 Betrouwbaarheidsintervallen en toetsen voor proporties ........................................................... 20
7.1 Betrouwbaarheidsinterval voor een proportie ................................................................... 20
7.1.1 Een schatter voor de populatieproportie ................................................................... 20
7.1.2 Een betrouwbaarheidsinterval opstellen ................................................................... 21
7.2 Toetsen van de populatieproportie 𝜋 ................................................................................. 21
7.2 Vergelijken van twee populatieproporties .......................................................................... 21
8 Chikwadraattoets .......................................................................................................................... 23
8.1 De chikwadraattoets voor onafhankelijkheid ..................................................................... 23
8.1.1 De chikwadraatverdeling ............................................................................................ 23
8.1.2 De chikwadraattoets voor onafhankelijkheid ............................................................. 24
8.1.3 Verband tussen de chikwadraattest en de 𝑧-test voor twee populatieproporties .... 25
8.2 Chikwadraat goodness-of-fit test ........................................................................................ 25
9 Koppels gegevens en hun correlatie ............................................................................................. 26
9.1 Kijken naar koppels gegevens ............................................................................................. 26
9.2 De sterkte van het lineair verband tussen koppels gegevens ............................................. 26
10 De Pearsoncorrelatie-toets ...................................................................................................... 28
11 Enkelvoudige lineaire regressie ............................................................................................... 29
11.2 Het statische model ............................................................................................................. 29
11.3 Schatting van de regressieparameters ................................................................................ 29
11.4 De kwaliteit van het model meten ...................................................................................... 32
11.4.1 Scatterplot of spreidingsdiagram................................................................................ 32
11.4.2 De correlatiecoëfficiënt van 𝑋 en 𝑌 ............................................................................ 32
11.4.3 Het residuendiagram .................................................................................................. 33
11.4.4 Het verklarend vermogen 𝑅2 ..................................................................................... 33
11.4.5 De 𝐹-toets of ANOVA-toets ........................................................................................ 34
11.4.6 De 𝑡-toets .................................................................................................................... 35
11.5 Meer over de regressieparameters ..................................................................................... 35
11.6 Schattingen en voorspellingen op basis van het lineaire model ......................................... 36
11.7 Nagaan van de voorwaarden............................................................................................... 37
11.8 Functionele vorm van het model ........................................................................................ 37
DEEL 3: INDUCTIEVE STATISTIEK 2 van 37
, DEEL 3: Inductieve statistiek
1 Steekproeftrekkingen
1.1 Inleidende begrippen
- De populatie is de gehele groep objecten of personen waarover informatie wordt gewenst
- Het staal is een representatief deel van de populatie waarover effectief informatie verzameld
wordt
- Samplen is het nemen of selecteren van de elementen die tot het staal behoren
1.2 Steekproeftrekkingen (samplen)
1.2.1 Aselecte of willekeurige steekproef (simple random sample)
- Een Enkelvoudig Aselect Staal (EAS):
• elk element van de populatie heeft dezelfde kans om tot het staal te behoren
• elke deelverzameling van 𝑛 elementen heeft dezelfde kans om “het staal” te zijn
- Verder wordt nog een onderscheid gemaakt tussen een aselect staal mét en zonder terugleggen
• in het eerste geval hebben we te maken met onafhankelijke trekkingen
bv. alle studentennummers bij studentenadministratie verzamelen en een computer random studentnummers laten
trekken
- Nadeel: aan elk element van de populatie moet een uniek nummer gegeven kunnen worden
1.2.2 Systematische steekproef (systematic sampling)
- Een systematische steekproef:
• elk element van de populatie heeft dezelfde kans om tot het staal te behoren
• niet elke deelverzameling van 𝑛 elementen heeft dezelfde kans om “het staal” te zijn
er wordt systematisch een element geselecteerd
bv. kwaliteitscontrole bij productielijn. Om de duizend eenheden moet er een product gecontroleerd worden. Kies een
aselect getal tussen 1 en 1.000, bv 389. Het staal bestaat uit de producten met nummer 389, 1389, 2389, 3389 …
1.2.3 Gestratificeerde steekproef (stratified sample)
- Een gestratificeerde steekproef:
• het staal wordt proportioneel samengesteld volgens de proportionele indeling van de
populatie in homogene strata
bv. een staal van 1.000 Belgen, met 600 Vlamingen, 300 Walen en 100 Brusselaars
- Nadeel: de populatie moet opgedeeld kunnen worden in strata (= homogene deelgroepen) en de
proportionele verdeling van de populatie moet gekend zijn
DEEL 3: INDUCTIEVE STATISTIEK 3 van 37
, 1.2.5 Clustersteekproef (cluster sampling)
- Clustersteekproef:
• de populatie wordt opgedeeld in homogene clusters (= de populatie in het klein) en nadien wordt
het staal samengesteld uit enkele aselect geselecteerde clusters.
bv. PISA test 15-jarigen ongeacht het leerjaar waar ze zich bevinden. Op die manier is de vergelijkbaarheid van de gegevens
die verzameld werden in meer dan 30 landen gewaarborgd. Aan PISA namen 124 Vlaamse scholen deel waaronder 4
scholen van het buitengewoon onderwijs. In elke geselecteerde school werden op basis van toeval ongeveer 35 leerlingen
geselecteerd. Ze legden een test af van twee uur en vulden een achtergrondvragenlijst in
- Nadeel: hoe bepaal je de clusters?
2 Betrouwbaarheidsintervallen
2.1 Een inleidend voorbeeld
2.1.1 Het steekproefgemiddelde is onderhevig aan het toeval
- Onderzoeksvraag: Wat is de gemiddelde lengte van 18-jarige mannelijke Belgen?
• Populatie: alle 18-jarige mannelijke Belgen
• Onderzocht kenmerk: 𝑋 = de lengte in cm van een willekeurige 18-jarige mannelijke Belg
We veronderstellen: 𝑋 ~ 𝑁 (𝜇; 𝜎)
ongekende populatieparameter
(= de gemiddelde lengte van alle 18-jarige mannelijke Belgen)
de moedervariabele de moederverdeling
We nemen een Enkelvoudig Aselect Staal (EAS) van grootte 100 met teruglegging
- Hoe zijn alle toevalsvariabelen verdeeld?
Staal 1 Staal 2 … Staal 50
178,5 168,3 … 𝑥1,50 ⇒ 𝑋1 = de lengte van persoon 1
(de lengtes van de eerst geselecteerde 18-jarige mannelijke Belgen)
159,9 173,8 … 𝑥2,50 ⇒ 𝑋2 = de lengte van persoon 2
192,1 170,9 … 𝑥3,50 ⇒ 𝑋3 = de lengte van persoon 3
185,0 184,9 … 𝑥4,50 ⇒ 𝑋4 = de lengte van persoon 4
… … … … …
𝑥100,1 𝑥100,2 … 𝑥100,50 ⇒ 𝑋100 = de lengte van persoon 100
𝑥1
̅̅̅=178,3 𝑥2
̅̅̅=180,1 … 𝑥
̅̅̅̅=177,6 ⇒ 𝑋̅ = gemiddelde lengte van 100 personen
50
100 toevalsvariabelen (𝑋1 , 𝑋2 , … , 𝑋100 ) met 𝑋𝑖 ~𝑁(𝜇, 𝜎)
dezelfde verdeling als hun moeder
de kinderen
DEEL 3: INDUCTIEVE STATISTIEK 4 van 37
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evsmts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now