Een gezonde weg naar gewichtsverlies en bloeddrukverlaging
Het coachtraject met X om beweeglijker door het leven te gaan
(BeterOud, 2023)
Ninja Pleune - Student Sportkunde
,Coachingsverslag
Minor Voedings- en beweegcoach
Ninja Pleune - Student Sportkunde
Studentnummer:
Individueel product
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
September 2023 – januari 2024
Docenten vanuit de HAN:
2
,Voorwoord
Dit coachverslag richt zich op de waarde van coaching voor de samenleving, de rol van
leefstijlcoaching hierin en mijn eigen ontwikkeling in relatie tot het achtweekse coachtraject dat ik
begeleid. Het coachtraject zal ondersteund worden door verschillende theorieën op het gebied van
voeding, beweging en coaching.
In dit verslag wordt de casus van coachee X uitgelicht. X, een 62-jarige vrouw, kampt momenteel met
een aantal lichamelijke klachten die haar dagelijks leven beïnvloeden, waaronder obesitas, artrose in
beide schouders, een pijnlijke wervelkolom, protheses in beide knieën sinds 2019, een hoge
bloeddruk en nekklachten bij stress. Haar doel is om gewicht te verliezen en haar bloeddruk te
verlagen, in de hoop dat haar mobiliteit verbetert.
3
,Inhoudsopgave
Voorwoord .............................................................................................................................................. 2
1. Leeswijzer ............................................................................................................................................ 7
2. Het theoretisch kader .......................................................................................................................... 8
2.1 Inleiding ......................................................................................................................................... 8
2.2 Coaching ........................................................................................................................................ 8
2.2.1 Het realiseren van doelen middels coaching ......................................................................... 8
2.2.2 Definitie .................................................................................................................................. 8
2.2.3 Vier coachaspecten ................................................................................................................ 9
2.2.4 Leefstijl ................................................................................................................................. 10
2.2.5 Visie op leefstijlcoaching ...................................................................................................... 10
2.2.6 Mijn keuze voor de minor .................................................................................................... 10
2.2.7 Coachee ................................................................................................................................ 11
2.2.8 Coachcompetenties – mijn startniveau................................................................................ 11
2.2.9 Persoonlijke doelen .............................................................................................................. 14
2.3 Voeding........................................................................................................................................ 15
2.3.1 Risicofactoren ....................................................................................................................... 15
2.3.2 Dieetbehandelvormen.......................................................................................................... 17
2.3.3 Gekozen dieetbehandelvorm voor X .................................................................................... 21
2.4 Beweging ..................................................................................................................................... 22
2.4.1 Fysiologische en lichamelijke beperkingen .......................................................................... 22
2.4.2 Invloed beperkingen op beweeggedrag ............................................................................... 23
2.4.3 Relatie bewegen en gezondheidseffecten a.g.v. obesitas ................................................... 23
3. Probleemanalyse, doelen en actieplannen ....................................................................................... 25
3.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 25
3.2 Anamnese .................................................................................................................................... 25
3.2.1 Beschrijving anamnesegegevens .......................................................................................... 25
3.2.2 Analyse anamnesegegevens................................................................................................. 29
3.3 Coaching ...................................................................................................................................... 35
3.3.1 Aspecten uit de anamnesegegevens voor coaching de methode en strategie.................... 35
3.3.2 Doelstellingen en actieplannen ............................................................................................ 35
3.4 Voeding........................................................................................................................................ 38
3.4.1 Kwantitatieve 0-meting ........................................................................................................ 38
3.4.2 Kwalitatieve 0-meting .......................................................................................................... 43
3.4.3 Koppeling tussen de kwantitatieve en kwalitatieve analyse................................................ 46
4
, 3.4.4 Doelstellingen en actieplannen ............................................................................................ 46
3.5 Beweging ..................................................................................................................................... 53
3.5.1 0-meting ............................................................................................................................... 53
3.5.2 Doelstellingen en actieplannen ............................................................................................ 56
4. Evaluatie en afronding....................................................................................................................... 62
4.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 62
4.2 Coaching ...................................................................................................................................... 62
4.2.1 Risicosituaties en adequate copingresponses ...................................................................... 62
4.2.2 Evaluatie doelen ................................................................................................................... 63
4.2.3 Evaluatie coachtraject .......................................................................................................... 65
4.2.4 Reflectie competenties leefstijlcoach .................................................................................. 66
4.2.5 Gespreksschema’s coachgesprekken met reflectie ............................................................. 68
4.3 Voeding........................................................................................................................................ 70
4.3.1 Methodische evaluatie doelen ............................................................................................. 70
4.3.2 Ontwikkeling van X ............................................................................................................... 75
4.3.3 Verbeterpunten voor X......................................................................................................... 75
4.4 Beweging ..................................................................................................................................... 77
4.4.1 Methodische evaluatie doelen ............................................................................................. 77
4.4.2 Ontwikkeling van X ............................................................................................................... 79
4.4.3 Verbeterpunten voor X......................................................................................................... 80
4.4.4 Aanbevelingen voor de bijstelling van een beweegprogramma voor X............................... 80
Literatuurlijst ......................................................................................................................................... 81
Bijlagen .................................................................................................................................................. 88
Bijlage A – Competenties coach ........................................................................................................ 88
Bijlage B – Bloeddrukgegevens ......................................................................................................... 90
Bijlage C – Ingevuld I-Change Model ................................................................................................. 91
Bijlage D – Ingevuld voedingsdagboek X ........................................................................................... 92
Bijlage E – Ingevuld beweegdagboek X ............................................................................................. 98
Bijlage F – Resultaten 6-minuten wandeltest ................................................................................. 101
Bijlage G – Oefeningen fysiotherapeut ........................................................................................... 102
Bijlage H – Ontspanningsoefening .................................................................................................. 103
Bijlage I – Praktische voedingstips ‘voedingsstoffen’...................................................................... 108
Bijlage J – Gespreksschema’s .......................................................................................................... 116
Bijlage K – Metingen X ..................................................................................................................... 121
Tabel K1 ....................................................................................................................................... 121
Tabel K2 ....................................................................................................................................... 122
,1. Leeswijzer
Binnen het theoretisch kader zullen allereerst de risicofactoren op het gebied van voeding besproken
die de kans op obesitas, een hoge bloeddruk en artrose vergroten. Vervolgens worden vier
dieetbehandelvormen geïntroduceerd die kunnen bijdragen aan het verminderen van deze
risicofactoren. Tot slot wordt onderzocht welke van deze Dieetbehandelrichtlijnen het meest
geschikt is voor de casus van X, de coachee. Wat beweging betreft, wordt beschreven met welke
beperkingen X momenteel in haar dagelijks leven te maken heeft. Vervolgens wordt de link gelegd
tussen deze beperkingen en haar huidige beweegpatroon, en wordt opgenomen hoe deze
beperkingen mogelijk van invloed zijn op haar huidige bewegingsgedrag. Tot slot wordt de relatie
tussen beweging en de gezondheidseffecten voor haar specifieke aandoening toegelicht.
Binnen hoofdstuk 3 en 4 worden de probleemanalyse en de doelen en acties behandeld. Eerst
worden de anamnesegegevens besproken om een duidelijk beeld te geven van X haar startsituatie.
Vervolgens worden deze gegevens geanalyseerd met behulp van verschillende methodieken, op
basis waarvan gezamenlijk verschillende doelstellingen worden geformuleerd. Deze doelstellingen
worden vertaald naar een actieplan. Wat betreft voeding wordt een nulmeting uitgevoerd en wordt
X haar voedingsinname vergeleken met de dieetbehandelvorm die het beste aansluit bij haar situatie
en wensen. Op basis van aanwezige knelpunten worden fysiologische en gedragsmatige
doelstellingen geformuleerd en vertaald naar een actieplan met activiteiten voor zowel de coach als
de coachee. Voor het beweeggedeelte wordt een nulmeting uitgevoerd op basis van antropometrie
en fitheidstesten. Daarnaast wordt X haar beweegdagboek gepresenteerd, waarbij in combinatie met
de testresultaten een uitspraak wordt gedaan over haar algemene fitheid in vergelijking met de
normwaarden. Net als bij het voedingsgedeelte worden knelpunten inclusief bijbehorende
doelstellingen geformuleerd. Het resultaat van deze analyse is een volledig onderbouwd
beweegprogramma van zes weken.
Hoofdstuk 5 staat in het teken van de evaluatie en afronding van het coachtraject. Hierbinnen komen
risicosituaties aan bod en zal het coachtraject door zowel de coach als de coachee uitvoerig worden
geëvalueerd. Daarnaast volgen op het gebied van voeding en beweging aanbevelingen voor het
duurzaam voortzetten van het traject voor de coachee, waarbij de aanwezigheid van mij als coach
wegvalt. Tot slot wordt gereflecteerd op mijn rol als leefstijlcoach en de ontwikkeling die ik
hierbinnen heb doorgemaakt met betrekking tot mijn competenties.
7
,2. Het theoretisch kader
2.1 Inleiding
Het theoretisch kader behandelt de thema's coaching, voeding en beweging in relatie tot een
gezonde leefstijl. Het onderdeel 'coaching' belicht eerst de maatschappelijke waarde en geeft een
expliciete uitleg van het begrip coaching, gevolgd door mijn persoonlijke visie op leefstijlcoaching.
Mijn huidige competentieniveau en leerdoelen op het gebied van coachvaardigheden worden tevens
toegelicht. Op het gebied van voeding worden risicofactoren voor de symptomen van coachee X
beschreven, gevolgd door dieetbehandelingsrichtlijnen om deze risico's te verminderen. Op basis
hiervan wordt vervolgens de geschikte dieetbehandelvorm voor X vastgesteld. Voor beweging
worden lichamelijke en fysiologische beperkingen van X besproken en hoe deze haar beweeggedrag
beïnvloeden. Het hoofdstuk sluit af met de relatie tussen bewegen en gezondheidsaspecten,
specifiek gericht op de casus van X.
2.2 Coaching
2.2.1 Het realiseren van doelen middels coaching
Binnen de maatschappij hebben individuen constant behoefte om te (blijven) groeien op persoonlijk,
sociaal en professioneel vlak om op die manier het beste uit zichzelf en/of een ander naar boven te
halen. Op persoonlijk niveau streven individuen meestal naar de optimale versie van zichzelf en
ontwikkeling met betrekking tot het vertrouwen in hun eigen kunnen. Op sociaal vlak streeft iemand
ernaar het beste in de connectie tussen zichzelf en de ander naar boven te halen en op professioneel
vlak is het doel over het algemeen om het beste uit een project, zichzelf als professional of in de
ander naar boven te halen. Een instrument dat ingezet kan worden om deze groei te begeleiden is
coaching.
2.2.2 Definitie
Binnen de literatuur bestaan verschillende definities voor het begrip ‘coaching’, maar er is geen
duidelijke algemene definitie over wat coaching precies omvat. Er bestaat namelijk enige twijfel
tussen de diverse opvattingen hierbinnen en er is geen directe overeenstemming over hoe hier een
algemene definitie van kan worden gegeven en gehanteerd kan worden (Schreyögg, 2001).
Eén van de definities van coaching wordt vastgesteld als een proces waarbij een getrainde
professional, bekend als de coach, individuen en/of groepen ondersteunt en begeleidt. Deze definitie
wordt onder andere ondersteund door wetenschappers Batist et al. (2007), Whitmore (2002) en
Poell (2007).
Volgens de definitie van Whitmore (2002) draait coaching om het helpen van mensen om hun
volledige potentieel te benutten, zodat ze hun prestaties kunnen verbeteren. Binnen zijn definitie
stelt hij vast dat coaching meer gericht is op het ondersteunen van leren dan op het geven van
directe instructies. Voor deze ondersteuning bestaan volgens Bergenhenegouwen, Mooijman en
Tillema (1999) veel verschillende ondersteuningswijzen welke allemaal gericht zijn op het verbeteren
van iemands vaardigheden en handelingen. Willem Verhoeven (1991; 1993) heeft coaching in
Nederland op de kaart gezet en legt binnen zijn definitie van coaching, net als Whitmore, grote
nadruk op de begrippen ‘zelfsturing’ en ‘eigen verantwoordelijkheid’.
8
, 2.2.3 Vier coachaspecten
Volgens Bergenhenegouwen, Mooijman en Tillema (1999) zijn er vier verschillende aspecten die bij
het coachen komen kijken; de coachstijl, de relatie met de vraag waarop de coaching is gericht, het
niveau van coaching en de positie van de coach.
Met betrekking tot de stijl van coachen worden verschillende stijlen onderscheiden die zich
verhouden van een sturende, instruerende en directieve stijl tot een steunende vorm.
Binnen de relatie tot een coachvraagstuk wordt door de wetenschappers aangegeven dat het
belangrijk is dat de coach inzichtelijk heeft of de vraag betrekking heeft op iemands persoonlijke
leven of dat dit betrekking heeft op sociaal of professionele vlak.
Het derde aspect, het niveau van coaching, heeft betrekking op de benadering van het vraagstuk,
waarbij ervoor gekozen kan worden om hierover op individueel niveau met elkaar in gesprek te gaan
of ervoor te kiezen dit met een team of grotere groep gezamenlijk te realiseren (Schreyögg, 2001).
Als laatste wordt stilgestaan bij de positie van de coach, waarbij onderscheid wordt gemaakt in de
mate waarin de coach afstand houdt tot de cliënt en er wordt gekeken of er sprake is van een
gelijkwaardige relatie of een hiërarchisch verschil binnen deze context.
Op basis van de eerder genoemde aspecten kan worden beoordeeld welke benadering het meest
geschikt is om de gestelde hulpvraag te benaderen. Afhankelijk van het doel, namelijk persoonlijke
groei, sociale ontwikkeling of professionele verbetering, kan een individu ervoor kiezen zichzelf hierin
te coachen of coaching van anderen te willen ontvangen.
Coaching op professioneel vlak
Coaching kan op professioneel vlak bijdragen aan verschillende ontwikkelingen. Een voorbeeld
hiervan is de ontwikkeling van goed leiderschap. Door middels coaching eigen
leiderschapsvaardigheden te (blijven) ontwikkelen, zal effectiever en beter leiding gegeven kunnen
worden (Stout-Rostron, 2009). Binnen de wereld van onderwijs wordt coaching ingezet om daarmee
docenten en studenten te ondersteunen binnen hun groei en daarmee indirect binnen de
verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en het leerproces van een individu (Biswas-Diener &
Dean 2007; Zainal Abiddin, 2006). Een voorbeeld waarbij coaching effectief wordt ingezet om binnen
een project resultaat te verbeteren en kostenbesparend te werk te gaan is in het bedrijfsleven
binnen de gezondheidszorg en economische ondernemingen (Megginson & Clutterbuck, 2006; Olsen,
Nesbitt, & Simpson, 2017).
Coaching op persoonlijk vlak
Coaching op persoonlijk vlak heeft als waarde om individuen de mogelijkheid te bieden hun
persoonlijke doelen inzichtelijke te krijgen en uiteindelijk te realiseren. Het resultaat; een verbeterd
zelfbewustzijn en meer vertrouwen in het eigen kunnen van een individu (Green, Oades, & Grant,
2006).
Coaching op sociaal vlak
Coaching op sociaal vlak stelt het de begeleiding en ondersteuning van individuen om hun
persoonlijke vaardigheden, communicatie en relaties te verbeteren centraal. Tijdens een traject zal
hierbinnen de focus liggen op het sociale gedrag, de interactiepatronen en iemands emotionele
intelligentie. Het doel; het verbeteren van sociale vaardigheden, het oplossen van conflicten en het
opbouwen van relaties. Op zowel professioneel als persoonlijk vlak draagt iemands sociale welzijn en
capaciteit bij groei.
9
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninjapleune. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.22. You're not tied to anything after your purchase.