Summary
Samenvatting OTB 4. Agressie
- Course
- Institution
Samenvatting bevat materiaal uit syllabus + eigen nota's + PowerPoint Examenscore: 18/20
[Show more]
Seller
Follow
Shera
Reviews received
Content preview
AgressieOverzicht
Omgaan met agressie en geweld in de hulpverleningsrelatie
1/ agressie: wat is het? + Soorten agressie
Drijfveer / functie / Gerichtheid / Ernst / Vorm / Individuele- vs. groepsagressie
2/ De ontwikkeling van agressie
3/ Omgaan met agressie
I: de impact van agressie-incidenten en -dreigingen op de OPB
Persoonlijke en professionele grenzen
II: Het hanteren van andermans agressie in de hulpverleningsrelatie
Begeleidingsstijl en Beïnvloedingsstrategieën
Overleg / Onderhandelen / Overtuigen / Afdwingen of overnemen
Crisisontwikkelingsmodel
Beroepshouding
Wat is agressie
Inleiding
Agressie komt in vele vormen en gradaties voor.
Wat is agressie voor jou?
Wat is agressie ?
Territorium
Volgens communicatieve vaardigheden - Bakker en Bakker
‘Elke behandeling die uitloopt op een uitbreiding van iemands gebied, hoe tijdelijk dit ook is. De term
duidt meer op aanwinst dan op vernietiging. Elk gedrag waardoor iemand zijn gebied vergroot kan dus
als agressief worden beschouwde’.
Agressie houdt hier geen vernielzucht in. Vernielzucht is een kenmerk van vijandigheid. Agressie en
vijandigheid worden onterecht met elkaar verward.
Waardeoordeel
Agressie maakt deel uit van het leven en verwijst niet naar iets dat op zich goed of slecht is.
Er wordt aan de term agressie veelal een negatieve betekenis gegeven. De term ‘agressie was in
oorsprong vrij van elk waardeoordeel. Letterlijk wordt agressie vertaalt als ‘ergens gericht op afgaan’ =
een middel om jouw doel te bereiken, wat veel neutraler klinkt dan ‘vernietigen’.
Drijfveer
Agressie als levensenergie, motivatie, initiatief, bron van groei …
Woede, het gevoel waarmee agressie gepaard gaat
Pagina 1 van 31
,Nightingale: Haar verontwaardiging over sociale onrechtvaardigheden die ze om zich heen zag vormden
de motor van haar werk. Woede was haar drijfveer. Nightingale vormde de inspiratiebron voor Ghandi
en Luther King, iconen van geweldloos verzet.
Sport = killing instinct
Volgens Freud
Agressie is een wezenlijk gegeven in het menszijn. Men kan agressie als energie productief en
constructief inzetten, en deze omzetten in sociaal aanvaardbare handelingen.
En deze niet als destructieve kracht laten uitgroeien, noodzakelijk om als persoon te overleven in relatie
tot anderen.
Of geweld?
Agressie = geweld
Er wordt geen onderscheid tussen agressie en geweld gemaakt wanneer agressie omschreven wordt als
bewust of onbewust ‘gedrag’ dat schade of nadeel toebrengt.
Schade = fysiek of emotioneel
= aan anderen, aan zichzelf of aan de materiële omgeving
Het verschil tussen gezonde agressie (= assertiviteit) en ongezonde agressie (= geweld) is de
aanwezigheid van een destructief effect, maar ook van een destructieve intentie (bv. met kwaad opzet).
Schade niet altijd agressie
Wat met gedragingen die doelbewust schade toebrengen en die we toch niet ervaren als geweld? Bv.
piercing, chirurgisch ingreep, houthakken, … Er is intentie en er is destructief effect …
We kunnen dit legitimeren omdat deze vormen van destructie een verder liggende, positieve
constructieve bedoeling hebben. Er zit een hoger doel dan het destructief aspect. bv. om ergere
destructie te voorkomen.
Intentionaliteit
Niet elk intrusief gedag = Schade
Dit wil niet zeggen dat een positieve intentie van de dader een garantie is dat het slachtoffer dit niet als
geweldloos ervaart.
Intentionaliteit is geen kenmerk van agressie
Grenzen
Om zowel geweld als agressie te definiëren moeten vanuit de betekenisverlening van het slachtoffer
kijken.
> Het slachtoffer voelt zich door het gedrag gekwetst of geschaad.
(Slachtoffer = wie de schade ervaart)
Pagina 2 van 31
,We nemen agressie en grensoverschrijdend hier als synoniemen.
Agressie =
o Het gedrag dat
o Al of niet opzettelijk
o Bij de ander
o Immateriële en/of materiële schade veroorzaakt,
o Waarbij formele en/of informele regels worden geschonden.
o Niet elk agressief gedrag is een overtreding van de wet
Voorlopig blijven we bij schade toebrengen aan ‘de ander’ en hebben we het niet over vormen van auto-destructief
gedrag, hongerstaking, zelfbestraffing, zelfverminking en zelfverwonding …
Geweld =
o Grovere vormen van agressie
o Er is sprake van inslaande krachtmiddel
Delinquent gedrag =
o Regeloverschrijding
o Niet elk delinquent gedrag is agressief
o Niet elke gressief gedrag is delinquent
o Elk delinquent gedrag is een overtreden van de wet
Te onthouden PPT
Agressie = geweld ?
Gezonde agressie: Indien geen schade of nadeel toebrengend: ‘assertiviteit’, ‘vastberadenheid’,
‘doorzettingsvermogen’, …
Agressie: destructief karakter: ‘gedrag – bewust of onbewust gesteld – dat schade of nadeel toebrengt,
fysiek en/of emotioneel, aan personen, aan zichzelf of aan de materiële omgeving’
Geweld = agressie + destructieve intensie ?
Destructieve intentie ondergeschikt aan, en gerechtvaardigd door ‘hogere doel’
Betekenisverlening? Normen? Grenzen?
Agressie is gedrag dat al of niet opzettelijk bij de ander immateriële en/of materiële schade veroorzaakt,
waarbij formele en/of informele regels worden geschonden. (Van der Ploeg)
Geweld is een grovere vorm van agressie
Pagina 3 van 31
, Soorten agressie
Agressie = een veelheid aan verschillende gedragingen, die op verschillende manieren van elkaar
kunnen worden onderscheiden.
We kunnen agressie indelen in:
1. Drijfveer / functie
2. Gerichtheid
3. Ernst
4. Vorm
5. Individuele agressie vs. groepsagressie
Het zijn geen 5 gescheiden vormen, los van elkaar, maar kruisen elkaar wel.
Te onthouden PPT
Soorten agressie : naargelang gezichtspunt : verschillende indelingen
1. Ernst
2. Gerichtheid
3. Vorm
4. Drijfveer
5. Individuele agressie vs. groepsagressie
1/ Drijfveer of functie
Meest gehanteerde opdeling in agressie is:
1. Frustratie-agressie = reactieve agressie
2. Instrumentele agressie = proactieve agressie
Frustratie agressie
= een reactie op een situatie die frustrerend aanvoelt
Functie van agressie
o = ventileren
o = reduceren van spanning
Bv. cliënt is overspannen, en snauwt je af op moment dat je iets vraagt
Bv. cliënt slaat zichzelf als reactie op hoofdpijn
Instrumentele agressie
= agressie inzetten om een bepaald doel te bereiken
Functie van agressie Je wilt een reactie uitlokken
o = iets verkrijgen
o = iets vermijden
Pagina 4 van 31
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Shera. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now