Class notes
College aantekeningen Corporate Governance - Master in Management
- Course
- Institution
De college aantekeningen van het vak Corporate Governance, onderdeel van de Master in Management
[Show more]
Seller
Follow
juliavanmarrewijk
Reviews received
Content preview
College aantekeningenCollege 1 De veelzijdigheid van het kapitalisme. Wat is de beste eigenaar van een bedrijf en
waarom?
Wat is kapitalisme?
- Kapitalisme is een economisch systeem dat in veel landen gebruikt wordt en houdt in dat
bedrijven in particulier bezit (privaat) zijn en proberen zoveel mogelijk winst te maken.
- Tegenover gestelde is staatseigendom/publiek eigendom, geen eigendom
- Probleem van het milieu is dat het niet in het bezit van iemand is. Daarom gebruiken mensen
hier te veel van.
- Bij een beursvennootschap zijn aandelen volledig vrij verhandelbaar op de beurs, dat is
alleen bij deze ondernemingsvorm.
- Partnerschap zijn de aandelen helemaal niet te koop. Vaak beslissen andere of jij een partner
wordt en de belangrijkste reden is dat je in staat ben om geld te verdienen, dus het
meebrengen van menselijk kapitaal. Je moet dat dus verdienen.
- Kapitalisme is een systeem dat waarde creëert, maar het is niet perfect. Er is geen
economisch systeem dat beter is. Door privé-eigendom en de verhandelbaarheid van
goederen en diensten (en aandelen) zorgt voor optimale allocatie van resources.
- Vrije markten bestaan niet als er geen regulering is. De aandelenmarkt kan alleen bestaan
omdat er heel veel regulering is, waardoor marktspelers allemaal gelijke kansen hebben.
- 3 vormen van kapitalisme:
o Privé eigendom (van elk type asset) Privé eigendom is bijvoorbeeld je telefoon. Het
is mijn telefoon en niemand kan dat afnemen, ik heb exclusieve rechten. Dat geld niet
alleen voor mijn naasten, maar ook voor de overheid. De belangrijkste bedreiging is de
overheid. Tegenwoordig meer eigen rechten om ons hiertegen te beschermen.
Economisch erg belangrijke institutie (Douglas North)
Eigendomsrechten: reguleert relaties tussen mensen in verhouding met bepaalde
assets (tastbaar of niet-tastbaar)
o Privé-eigendom in de vorm van productie; privé eigendom van de productiemiddelen
en productiefactoren; arbeid, kapitaal, land, kennis. Het productiemiddel dat wij
tegenwoordig hebben zijn niet meer die verschillende dingen maar bedrijven, die
bundels van verschillende dingen hebben brengen en daar waarde uit creëren. De
middelen van productie is eigenlijk de eigendom van ondernemingen die al die dingen
bij elkaar brengt.
Een particulier in plaats van door de staat gecontroleerd ondernemingssysteem.
Het privaat eigendom van een onderneming
o Het eigendom van ondernemingen door de financierder van het bedrijf. Dat noemen
we financieel kapitalisme. Eigendom gaat niet altijd samen met het verschaffen van
eigen vermogen. Je kunt veel lenen, het gaat vooral om de kennis die je hebt.
Eigendom is in handen van de providers van de financiële equity aan de
bedrijven. Eigendom kun je op twee manieren financieren:
Vreemd vermogen: lenen, dit moet je terugbetalen (met rente).
Hiermee koop je geen eigendom, maar de enige verplichting die een
onderneming heeft is om dat geld terug te betalen.
Eigen vermogen: aandelenkapitaal (eigen geld). Je bent hier
eigenaar. Het hoeft niet terugbetaald te worden, maar er is geen
gegarandeerde winst. Dat is een risico.
1
, Advocatenkantoor is financieel extensief, ze hebben eigenlijk niets nodig wat ze echt in
eigendom moeten hebben. Kantoor en IT-services kunnen ze huren. Eigendom kan dus ook in de
vorm van klantenrelaties zijn.
Relatie tusen ownership en governance
- Soort van eigendom bepaalt de governance uitdagen.
- IKEA non-profit owner, dat is vooral bij familiebedrijven waar de ouders/founders die het
bedrijf opzetten niet na willen laten aan de kinderen. Dan stoppen ze het geld in een trust
om de onderneming tegen de familie te beschermen.
- Meer dan de helft van de overnames van bedrijven is waarde vernietigend. Dus dat is voor
beursgenoteerde bedrijven negatief. Vaak zijn de kosten van eigendom iets emotioneels.
Wat is ownership/eigendom
- Eigendom is erg veelzijdig, er is niet een vorm van eigendom
- Eigendomswisselingen doen ertoe in ondernemen
- De bestuur beloningen zijn geëxplodeerd; ondanks dat een bedrijf een slecht financieel jaar
achter de rug heeft wordt de ondernemer/manager beloont
A bundle of rights (rechten die je hebt als eigenaar, en niet als werknemer)
Eigendom= je hebt bepaalde controlerechten als eigenaar. Deze rechten zijn alleen niet absoluut. Het
recht bepaald de controlerechten van de eigenaar. Als iemand ook iets huurt, geef je een stukje
controle weg. Dus controlerechten – dingen die door het recht verboden zijn - rechten die je
verkoopt/uitleent. Hetgeen dat overblijft is de residual right of control.
- Residual rights of control: het recht om gebruik te maken van een asset (op een manier die
niet verboden is volgens te wet of verkocht wordt aan een andere partij). Eigendom geeft
een stukje controlerechten om het gebruik van bepaalde assets.
o Wettelijk verplicht of verboden, of
o Contractueel ‘verkocht’ aan een andere partij
- Residual return right: het recht op de returns/winst van een onderneming – fixed claims
(dingen die je moet betalen in het bedrijf bijvoorbeeld huur, werknemers betalen etc.) –
eventuele betalingen die je aan de overheid moet doen (vennootschapsbelasting, dat kan
dus ook negatief zijn). In de meeste ondernemingen zijn de eigenaren beschermd. Zij kunnen
niet meer geld kwijtraken dan zij in het bedrijf hebben geïnvesteerd (limited libility).
o Op twee manieren kan de winst worden toegeëigend, namelijk door het dividend uit
te betalen of het aandeel te verhandelen. Dit zijn de
o Meeste bedrijven keren geen dividend uit, maar investeren in de onderneming.
- Alienation rights: recht om te verkopen (of kopen) van eigendomsrechten van een asset
(vaak veel waardeverlies na overnamen en houdt er rekening mee dat niet alle
eigendomsrechten vrij verhandelbaar zijn). In een onderneming is dit niet zo, alleen een
beursvennootschap.
o Hoewel sommige van de gunstige gevolgen voor het welzijn van eigendom
voornamelijk uit de verhandelbaarheid ervan.
o Let op: niet alle eigendomsrechten zijn vrij verhandelbaar.
Seperation of ownership of control: doordat aandelen vrij verhandelbaar zijn verliezen kleine
aandeelhouders hun controlerechten. Dus verlies van residual rights of control en return rights. Want
je blijft wel recht houden op de winst.
Limited liability: je kan alleen kwijtraken wat je in de onderneming gestopt hebt en niet meer als de
waarde hoger is.
2
,Waarom is ownership belangrijk?
- Incentive function van residual return rights = wat je niet in eigendom hebt, dan ga je ook niet
investeren in de waarde van je assets. Je gaat niet de auto wassen als je een auto huurt,
aangezien het niet van jou is. Als eigenaar maak je andere keuzes dan als huurder.
- Incentive die je hebt als eigenaar maak je als het goed is een rationele afweging: is het nu de
moeite waard om hierin te investeren?
- Als er geen eigendom is, hebben we een groot probleem. Denk aan het milieu. Het enige wat
er nu is zijn emissierechten. Er zijn voordelen aan geen eigendom tot het moment dat jouw
gebruik van resouces waarde vernietigend wordt.
Waarom zijn er controlerechten?
- Als iedereen met iedereen in een markt zou handelen zou dat heel erg complex zijn.
Controlerechten verlagen dus de complexiteit (en verlaagd transaction costs)
- Veel handiger om 1 partij in het midden te hebben, die met alle partijen zakendoet. Dat is
veel simpeler the governance function of ownership. De eigenaar heeft de beste incentives
en rechten om dit optimaal te regelen, daardoor verkomen ze transactiekosten.
Waarom alienation rights, recht van verhandelbaarheid?
- Als aandelen vrij verhandelbaar zijn eindigt het in de handen van de partij die de meeste
waarde ervan kan genieten en/of van kan creëren.
- Zolang dat niet zo is, zullen mensen bereid zijn om verder te handelen. Pareto optimaliteit.
Is eigendom dan alleen maar goed?
Negatieve aspecten van eigendom:
- Niet alles kan in eigendom gehouden worden, denk aan mensen (slavernij). Voetballers zijn
geen eigendom (controlerechten zijn eruit gehaald). Voetballers hebben met een club een
contract.
- Te veel eigendom is ook niet goed. Dat gebeurt vaak in de farmaceutische industrie. Voor de
ontwikkeling van 1 ding heb je vaak patenten nodig. Elk patenthouder kan een veto speler
zijn. De anti-common, er is geen eigendom. Het eigendom is te dun verdeeld, daardoor vindt
er geen goede ontwikkeling en research plaats. De spelers hebben elkaar nodig en zijn
individueel minder waard.
- Distributional concerns de winner takes all. Ergste dingen zien we vaak als er iets gebeurt,
denk dus aan het milieu of armoede. Het is dus nodig om eigendom in lijn de brengen met
wat maatschappelijk verantwoord is, anders krijg je monopolisten.
Kosten en baten eigendom
- Eigendom heeft kosten en baten. Wat zijn de kosten van een partnerschap blijven en wat zijn
de baten daarvan?
- Er moet voor eigendom een afweging gemaakt worden tussen de kosten en baten om een
goede beslissing te maken.
- Voordelen eigenaar: wat eigenaren meebrengen. Financieel kapitaal, expertise, menselijk en
sociaal kapitaal (relaties), cultuur, liquidity in het geval van beursgenoteerd
- Kosten: bij meerdere owners de costs of collective decision making, je moet namelijk
gezamenlijk beslissingen maken. Kosten om mensen in te huren, je kan niet alles zelf doet
(agency costs). Je moet dus tijd reserveren om dat te controleren dat het goed wordt
uitgevoerd (agency probleem). Dat is het grootste probleem van het beursvennootschap. De
kleine aandeelhouders hebben niet de skills om de managers te monitoren.
De veelzijdigheid van eigendom
3
, - Eigenaar van de Rabobank is een corporatie, dus de leden zijn eigenaar. Consumenten van
diensten en goederen van het bedrijf die deze diensten verleend, dus wij zelf. Boeren zijn
elkaar onderling gaan financieren.
- Consumenten corporaties komen ook voor bij verzekeringsmaatschappijen.
- Suppliers cooperative: Er zijn verschillende vormen van eigendom, bijvoorbeeld door de
leveranciers; boeren (Ocean Spray). Een soort samenwerkingsovereenkomst tussen bedrijven
om overeen te komen om de vraag te bundelen om lagere prijzen te krijgen van
geselecteerde leveranciers.
- Schiphol is een positieve externaliteit (iets wat niet in de prijs van een goederen of dienst zit,
milieu is een negatieve externaliteit, we gebruiken het maar het zit niet in de prijs in). Airport
geeft waarde voor de Nederlandse samenleving en daar hebben we allemaal baat bij, maar
de waarde is niet toe-eigenaar.
- Familiebedrijven zijn de meest voorkomende bedrijven en partnerschap is de dominante
eigendomsvorm in de consultancy, advocatuur, reclame en alles waar human resources
belangrijk zijn en waar financial capital niet belangrijk zijn.
- Private universiteit maken winst, maar ze mogen deze niet uitkeren aan partijen die
betrokken zijn bij de universiteit. Ze zijn non-profit, ze kunnen het alleen investeren in
activiteiten. Dus ze kunnen talenten aantrekken of investeren in de universiteit.
- Privaat komt ook voor bij ziekenhuis, dus is een trust en niet op winst gericht. Beter gezegd
ze mogen de winst niet uitkeren.
Levenscyclus bedrijf
- De ownerschip/eigendom van een bedrijf verandert gedurende de levensloop
- In het begin van de levenscyclus heb je de founders. Bij start-up daar zijn de founders
eigenaar. Voor groei hebben ze middelen nodig (financieel, marktrelaties, expertise) dan
komen er vaak kapitalisten aan boord. Dit trekt ook meer investeerders aan. Daarnaast
brengen investeerders naast geld ook expertise mee. Bedrijven geven controle op en laten
externe controle toe. Deze bedrijven doen het vaak beter. Maar dit is een dilemma,
aangezien de founders zelf de controle willen behouden.
- Onderzoek toont aan dat bedrijven het veel beter doen als ze financierders toelaten en
controle weggeven, dan bedrijven die dat niet doen.
- Hoe minder controle ze uit handen geven, hoe minder ze presteren = founders dillema.
- Bij scale up komen de partijen aanboort en heb je dus verschillende eigenaren. Maar deze
eigenaren komen met verschillende eisen aan boord en verschillende belangen. Zo ontstaat
het ownership dilemma. Founders willen eerst geld om te investeren en de investeerders
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliavanmarrewijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now