Verzamelen informatie van binnen en buiten het lichaam vb: warmte, pijn, druk, licht …
Buiten: exteroceptieve receptoren vb: geur, smaak, licht …
Binnen: proprioreceptoren vb: positie gewrichten, zuurstofconcentraties in bloed …
Snel adapterende receptoren: toestandsveranderingen, prikkel leidt tot snel afnemende
stroom via actiepotentialen
Traag adapterende receptoren: blijvende toestand vb: zwaartekracht
fysische of chemische prikkel van binnen of buiten zorgt voor een zenuwimpuls:
Elektrisch signaal: frequentie en patroon is karakteristiek voor waargenomen prikkel
Afferente zenuwvezels
Signaal via sensorische neuronen naar CZS
Verschillende vormen:
Vrij zenuwuiteinde in epitheel
Cel registreert iets -> info wordt doorgegeven
…
Indeling:
Somatische en viscerale receptoren
- Tast en druk
- Warmte, koude en pijn: vrije zenuwuiteinden
- Proprioreceptoren: spierspoelen, peeslichaampjes van Golgi
Chemoreceptoren
- Reuk
- Smaak
Receptor voor licht = oog
Receptor voor geluid en evenwicht = gehoor- en evenwichtsorgaan
CHEMORECEPTOREN – REUK
Olfactorisch epitheel
Functie: detectie en signalisatie van geur
Olfactorisch epitheel stuurt info door naar axonen via fila olfactoria -> tractus olfactorius -> bulbus
olfactorius
Pseudomeerlagig cilindrisch met 3 celtypen:
Reukcellen
Bipolaire neuronen
Rechtstreeks contact met buitenwereld
Sensorische cilia (uitlopers): 9x2+2 organisatie
Kunnen regenereren uit basale cellen
Dendrieten: vergroten receptoroppervlak
, Axonen: verzamelen in fila olfactoria (=zenuwbundel zonder epitheel)
Steuncellen
Ondersteunen reukcellen -> verbonden via celjuncties
Breder bovenaan
Microvilli aan apicale oppervlak
GER bevat enzymen die overtollige reukmoleculen verwijderen en inactiveren
Basale vervangcellen
Klein, driehoekig
Delen en differentiëren
Klieren van Bowman
Functie: zorgen voor sereus secreet die de sensorische structuren schoonmaken
Gelegen in lamina propria
CHEMORECEPTOREN – SMAAK
Waarneming via smaakknoppen thv tong -> tongpapillen:
papillae fungiformes
papillae circumvallatae : klieren van Von Ebner
papillae foliatae
-> bevatten banaanvormige sensorische cellen gelegen rondom smaakporus die contact maakt met
mondholte
Smaakcellen worden ondersteunt door steuncellen, vervanging door basale cellen
Celtypes:
type I: steuncellen
type II: steuncellen
type III: belangrijk voor waarneming smaak
HET OOG
Functie: waarnemen van vorm, lichtsterkste, kleur
Weg van het licht: hoornvlies -> voorste oogkamer met vocht -> pupil -> achterste oogkamer met
glasachtig lichaam -> lens
sclera: bescherming inhoud oogbol + instandhouding vorm oogbol
Taaie, collagene, buitenste laag (wit van de ogen)
Collageenvezels: flexibele, waterdichte beschermingslaag
Aanhechtingsplaats spieren
Buitenste opp. = episclera verbonden met kapsel van Tenon
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottehulselmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.66. You're not tied to anything after your purchase.