Summary
Samenvatting Penologie en penitentiair recht (C01A9B)
- Course
- Institution
Samenvatting slides, notities les en informatie uit cursus
[Show more]
Seller
Follow
nettebruyndonckx
Reviews received
Content preview
rPenologie en Penitentiair rechtDEEL 1 – INTRODUCTIE
0. HOOFDSTUK 0 – INLEIDING
0.1. Ter inleiding – Enkele illustraties
0.1.1. STRAFFEN IN VERGELIJKEND EN HISTORISCH PERSPECTIEF
Detentieratio = het aantal gedetineerden per 100.000 inwoners
o Maakt het mogelijk om cijfers te standaardiseren
o Maakt het mogelijk om cijfers van verschillende landen of uit verschillende periodes te vergelijkingen
KWANTITEIT VAN DE STRAF
Straf is geen automatisch gevolg van criminaliteit
Wijze waarop er omgegaan wordt met criminaliteit kan zich uiten op heel veel verschillende manieren
o DUS strafvraagstuk kan in verschillende maatschappelijke contexten geplaatst worden
Kaart Europa = hoe donkerder de kleur, hoe hoger de detentieratio is
o Rusland, Belarus = heel donker gekleurd, dus hoge opsluitingscijfers
o Noord-Europese landen en Scandinavië = heel licht gekleurd, dus lage opsluitingscijfers
Hoe ontstaan die grote verschillen tussen de detentieratio’s?
o Landen gaan op verschillende manieren om met ‘de straf’
Het zou kunnen dat er minder gestraft wordt, ook al stijgt de criminaliteit
Het zou kunnen dat er meer gestraft wordt, ook al daalt de
criminaliteit
o Men kiest soms voor meer alternatieve of opkomende strafopties
VS = heel donkerrood MAAR Canada = lichter rood
o Betekent NIET dat er in de VS zoveel meer criminaliteit gepleegd
wordt dan in Canada
o Nuance vereist
Hogere opsluitingscijfers ≠ hogere criminaliteitscijfers
Lagere opsluitingscijfers ≠ lagere criminaliteitscijfers
KWALITEIT VAN DE STRAF
Wat is de strafvorm? Hoe komt de straf tot uiting?
1
, ‘Ducpétiaux’-gevangenissen = gevangenissen die opgebouwd zijn uit een centrum met armen die uitzwaaien
Principe van eenzame opsluiting zit ook in de architectuur van de gevangenis
o Centraal idee = afzondering als les om later terug op het rechte pad terecht te komen als centrale idee
= afzondering als ‘les’ om later terug op het rechte pad te komen
Inplanting van de gevangenis is verschillend doorheen de tijd
o VERLEDEN
Architectuur = langs buiten zeer zichtbaar dat het een gevangenis betreft
Plaatsing = gevangenissen in het midden van de stad
Architectuur en plaatsing deden dienst als afschrikkingsmiddel
Straf was centraal in de maatschappij aanwezig
o HEDEN
Architectuur = langs buiten niet zichtbaar dat het een gevangenis betreft
Plaatsing = gevangenissen in de rand van de stad geplaats
Architectuur en plaatsing op dit moment wijzen op het feit dat er veel verveeldheid bestaat
omtrent het strafvraagstuk
Straf was in de rand van de maatschappij aanwezig
Straffen die schijnbaar hetzelfde zijn, kunnen toch inhoudelijk heel erg verschillen (boodschap, plaats, …)
Opkomst van elektronisch toezicht
o Doel = vermijden dat mensen zich vrij kunnen bewegen, ook punitief einddoel
o Elektronisch toezicht = soort van virtuele gevangenis, virtuele detentie
o -/+ 2000 mensen in Vlaanderen
o Elektronisch toezicht kan op verschillende manieren beleefd worden, het initiële doel van deze straf
wordt gedeeltelijk begraven door er op een bepaalde manier mee op te gaan
Verschillende uitvoeringsvormen van doodstraf
o Verdrinkingsdood, kruisiging, de injectie, verhanging, elektrische stoel, …
0.1.2. DEBAT OVER DE STRAF
‘Harde kritiek op naaktfouilles’
Naaktfouilles = controlemaatregelen
ARTIKEL 108 SW
o Naaktfouilles kunnen worden toegepast, OP VOORWAARDE dat er een sterk vermoeden is dat een
persoon voorwerpen verstopt onder de kledij die niet te detecteren zijn via een gewone fouillering
o Er moet een individuele beslissing gemaakt worden, het betreft volgens de wetgever namelijk een
ingrijpende maatregel
Spanning tussen 2 perspectieven
o Instellingsperspectief = veiligheid en orde bewaren in dergelijke instellingen
o Individuele perspectief = persoon die van zijn/haar vrijheid beroofd wordt en in een kwetsbare positie
geplaatst wordt
‘Ik wilde een gezicht plakken op de man die mijn zoon wegnam’
Bemiddelingsprocedure tussen dader en slachtoffer
Doel = focus op het welzijn van het slachtoffer en de naasten van het slachtoffer
Not so happy…
Drie Iraanse jongens en drie Iraanse meisjes dansen op Happy en worden veroordeeld tot 91 zweepslagen en 6
maanden cel
o Ze werden beschuldigd van “deelname aan het produceren van een vulgaire videoclip” en het “hebben
van ongeoorloofde relaties met elkaar”.
Lijfstraffen
o Zweepslagen = rechtstreeks kwetsende lichamelijke straffen
2
, o Kaakstraf = het tentoonstellen van de veroordeelde de veroordeelde staat wordt te pronk gesteld voor
het groot publiek
Criminal Penguins
“Het zijn dieren, die moeten we toch niet straffen?!”
o Ze hebben geen besef van goed en kwaad, geen geweten
MAAR vroeger werden dieren wel gestraft (bv. varkens)
o Duidelijke historische evolutie
‘Haast achter strengere wet’
Nood aan verstrenging van de wet omtrent de voorwaardelijke invrijheidsstelling?
Debat komt op als gevolg van de mogelijks vervroegde vrijkoming van de ex-vrouw van Dutroux
Persbericht Wet Lejeune
o Bestond toen al lang niet meer, MAAR wet heeft de connotatie met een zachtere behandeling en daar
werd op ingespeeld
0.2.Wat begrijpen we onder ‘straf’?
0.2.1. STRAFFEN – EEN ALOUDE EN ALLEDAAGSE PRAKTIJK
Het ABC van baby tot kleuter, met een hoofdstuk omtrent straffen
Het lijkt wel of Beccaria meegeschreven heeft aan dat ABC-model om.
o Subsidiariteitsbeginsel = inleven in de situatie
Bv. “Straf niet bij alles wat niet mag”
o Ultimum remedium = pas straffen als het echt nodig is
o “Straf moet volgens op het misdrijf.”
Zo kan er een link gelegd worden tussen het welbepaalde gedrag en de straf
Het alledaagse straffen vertoont zekere gelijkenissen met straffen in de strafrechtsbedeling
MAAR OOK grote verschillen
o Wettelijk apparaat
Strafbare handelingen betreffen betreft handelingen die in de wet strafbaar worden gesteld
o Eigen instellingen
o Gebruik van dwang
Overheid beschikt over de bevoegdheid om in bepaalde situatie geweld en dwang te
gebruiken
o Bureaucratisch proces
o Gespecialiseerd personeel
Hoe ‘straf’ definiëren in kader van een cursus penologie
Straf = ‘…een leed door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd als een sanctie wegens een
gepleegd misdrijf’
(Hof van Cassatie, 1924)
Punishment = ‘... the legal process whereby violators of the criminal law are condemned and sanctioned in
accordance with specified legal categories and procedures’
(Garland 1990)
Punishment = ‘…punishment for crime, imposed by the judiciary in accordance with penal law, and
administered by penal institutions such as prisons and the probation service’ (Hudson)
De 7 kenmerken van de straf
(1) Er wordt ‘iets’ toegebracht aan een ander persoon, waarvan verondersteld wordt dat het onaangenaam is
‘Verondersteld’ MAAR stel de veroordeelde ervaart de straf als aangenaam, dan betekent dit niet dat de straf
geen straf meer is
(2) Het toebrengen van de straf is intentioneel en gebeurt om een bepaalde reden
Doelgericht, opgelegd omwille van een bepaalde reden
3
, (3) Degenen die de straf opleggen hebben daartoe het recht
In de context van een rechtsstaat
(4) De straf wordt opgelegd ter gelegenheid van een daad of een omissie, die een overtreding van een wet, een regel of
een gewoonte inhoudt
Omissiemisdrijf = het plegen van een misdrijf door een bepaalde handeling niet te stellen
(5) Degene die gestraft wordt heeft de inbreuk vrijwillig gepleegd
(6) De redenen om te straffen moeten te rechtvaardigen zijn
Er moeten goede redenen zijn om te kunnen straffen
(7) Of de bestraffingsact werkelijk als straf wordt beschouwd is afhankelijk van wat de bestraffer verstaat onder
bestraffing en niet van de opvatting van de gestrafte
We gaan uit van de intentie/het oogpunt van de straffer
Niet kijken naar het perspectief van de gestrafte
0.3. Wat doet de penologie?
Traditioneel een beladen term
Definitie auteur
o ‘Penologie is een soort technische pseudowetenschap, die erop gewezen was misdadigers terug op het
rechte pad te brengen.’
Heel ruimte definitie van penologie
o ‘Penologie is de sociaalwetenschappelijke bestudering van de oplegging en tenuitvoerlegging van
strafrechtelijke sancties ... In de penologie komen vragen aan de orde als: wat houden de diverse
sancties in; welke rechtstheoretische en –filosofische ideeën liggen er aan ten grondslag; welke doelen
wil men ermee bereiken en lukt het om die doelen te realiseren: zijn ze effectief?’
(Moerings 2003)
Aanvullende definitie penologie
o ‘That body of thought which explores the relations between punishment and society, its purpose
being to understand punishment as a social phenomenon and thus trace its role in social life.’
(Garland 1990)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nettebruyndonckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71498 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now