Samenvatting Ons strafrecht 2 - Strafprocesrecht - Formeel Strafrecht (RS)
48 views 4 purchases
Course
Formeel Strafrecht (RS0812222344)
Institution
Open Universiteit (OU)
Book
Ons strafrecht 2 - Strafprocesrecht
Beknopte samenvatting van het boek/vak Strafprocesrecht/Formeel Strafrecht. Dit boek wordt gebruikt op het HBO en bij de pre-master Rechtsgeleerdheid aan de Open Universiteit. Verplichte jurisprudentie/arresten ook ingenomen in de samenvatting.
Formeel strafrecht
Leereenheid 1: Uitgangspunten van het strafprocesrecht
Boek H1.1 t/m 1.6 en H2.1 t/m 2.6
Kennisclips: Instrumentaliteit en rechtsbescherming 1 en 2
Virtuele klas 1
Oefenvragen
Samenvatting:
H1: Het hoofddoel van het strafprocesrecht is het verzekeren van een juiste toepassing van het
materiële strafrecht. Dat doel is tweedeling. Enerzijds om te bewerkstelligen dat schuldigen worden
gestraft. Anderzijds om te voorkomen dat onschuldigen worden bestraft (waarborgkarakter).
Dubio pro reo-beginsel: de verdachte krijgt het voordeel van de twijfel.
Bijkomende doelen:
a. Eerbiediging van de rechten en vrijheden van de verdachte
b. Eerbiediging van de rechten en vrijheden van andere betrokkenen
c. Procedurele rechtvaardiging
d. Demonstratiefunctie
e. Het voorkomen van eigenrichting
Het strafprocesrecht bevat twee soorten regels, namelijk regels die bevoegdheid scheppen
(instrumentaliteit) en regels die rechtswaarborgen scheppen voor de burger (rechtsbescherming).
Het materieel strafrecht kent de waarborg: geen straf zonder schuld. Het formeel strafrecht
kent de regel: geen schuldigverklaring zonder bewijs.
Bronnen van het strafprocesrecht:
1. Wetgeving:
a. Het wetboek van strafvordering
b. Bijzondere wetten (Opiumwet, wet wapen en munitie, Politiewet)
c. De grondwet
d. Algemene maatregelen van bestuur: ministeriële beschikkingen (besluit
alcoholonderzoeken)
2. Beleidsregels
3. Internationaal recht: Verdragenrecht (EVRM) en supranationaal recht (EU-Recht)
4. Jurisprudentierecht
5. Beginselen
a. De klassieke beginselen
Legaliteitsbeginsel: art. 1 Sv
Het openbaarheidsbeginsel
Het verbod op detournement de pouvoir
Het gelijkheidsbeginsel
Het vertrouwensbeginsel
b. Overige beginselen neergelegd in de mensenrechtenverdragen:
Het beginsel van fair play. Equality of arms EVRM
Dubio pro reo-beginsel
, Nemo tenetur-beginsel = niemand is gehouden tegen zichzelf bewijs te leveren of aan
eigen veroordeling mee te werken. (Uitzondering: blaastest)
Opportuniteitsbeginsel = OvJ kan beslissen niet te vervolgen op grond van algemeen
belang: art 167 lid 2 Sv.
Onschuldpresumptie
c. Algemene beginselen van behoorlijke procesorde, door jurisprudentie
d. Het subsidiariteitsbeginsel
e. Het proportionaliteitsbeginsel
H2: De strafprocesmodellen:
Accusatoir: de verdachte wordt als partij beschouwd en zijn positie is gelijk aan die van de
OvJ. De rechter is lijdelijk.
Inquisitoir: de verdachte is een voorwerp van het onderzoek en is geen procespartij met
eigen rechten. Geen sprake van gelijkwaardigheid tussen partijen. De rechter heeft een
actieve rol bij het zoeken naar de materiële waarheid.
Crime control: de nadruk ligt op het belang van een zo efficiënt mogelijke criminaliteitsbestrijding.
Due-process: de nadruk ligt hier op het belang om de bescherming van de rechten van de verdachte.
Hoofdrolspelers in het strafprocesrecht:
1. De rechter
2. De officier van justitie
3. De verdachte
4. De raadsman
5. (Het slachtoffer)
Fasen van het strafprocesrecht
1. Het vooronderzoek
a. Opsporingsonderzoek: opsporingsbevoegdheden komen toe aan art. 141 en 142 sv. OvJ
verwezenlijkt zijn taak voornamelijk door art. 148 lid 2 Sv, het geven van bevelen.
b. Vervolging: vervolgingsmonopolie Openbaar Ministerie / (of afdoening)
2. Het eindonderzoek
a. Onderzoek ter terechtzitting
b. De beraadslaging
c. Uitspraak in eerste aanleg, hierna nog hoger beroep en daarna cassatie mogelijk.
Onderscheid voor en eindonderzoek: art 132 sv
Oefenvragen:
In het tekstboek wordt gesteld dat de rechter in het strafprocesrecht een actieve rol speelt.
Toch wijzen de schrijvers erop dat de invulling van die rol afhankelijk is van het optreden van
de officier van justitie en de verdediging. Welke omstandigheden zijn daarbij bepalend?
Waarom is het onjuist om te stellen dat de officier van justitie het ten laste gelegde feit moet
bewijzen?
De verdachte heeft in het strafproces een ‘vrije’ rol: hij mag in het algemeen zelf zijn
procespositie en verdedigingsstrategie bepalen. Zo mag hij zich beroepen op zijn zwijgrecht.
Welke voor- en nadelen heeft dit beroep op het zwijgrecht?
, De verdachte is vrij om een raadsman te kiezen (art. 38 lid 1 Sv), maar artikel 37 Sv stelt
daarbij de beperking dat alleen in Nederland ingeschreven advocaten de rol van raadsman
mogen uitoefenen. Waarom wordt die eis door de wetgever gesteld?
Welke uitspraak van het EHRM kan volgens het tekstboek worden gezien als mijlpaal in de
ontwikkeling van de positie van het slachtoffer binnen het strafprocesrecht?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celestewiertz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.84. You're not tied to anything after your purchase.
