Zeer duidelijke en uitgebreide samenvatting van het boek De kern van het ondernemingsrecht. Alle voorgeschreven hoofdstukken zijn samengevat, plus H8. Behaald cijfer: 7
Hoofdstuk 1 – Ondernemingsvormen
Het ondernemingsrecht kent 3 hoofdthema’s:
1. De juridische organisatie en inrichting van een onderneming;
2. Vertegenwoordiging;
3. Aansprakelijkheid.
NB: verschillende regelingen per rechtsvorm.
§1.1 Bv
Bv: besloten vennootschap, art. 2:175 lid 1 BW. Kenmerkend is dat de bv een in een of meer
overdraagbare aandelen verdeeld kapitaal heeft: men kan slechts in een bv participeren via een aandeel
in haar kapitaal: kapitaalvennootschap. Bij oprichting van de bv moet minstens één aandeel worden
uitgegeven. Worden er meer aandelen uitgegeven, mogen deze in handen zijn van één aandeelhouder:
eenpersoons-bv.
Functies aandeel
Vermogen aantrekken
Zeggenschapsfunctie
Stemrecht, art. 2:228 BW. In beginsel levert ieder aandeel één stem op: hoe meer aandelen iemand
houdt, des te meer stemmen hij in de aandeelhoudersvergadering heeft. In de statuten kan dit echter
anders worden geregeld (art. 2:228 lid 4 BW; ook aandelen zonder stemrecht zijn toegelaten).
Winstverdelingsfunctie
In beginsel geeft ieder aandeel recht op een gedeelte van de winst (art. 2:216 BW). Winstuitkering op
een aandeel wordt ook wel dividend genoemd.
De bv is besloten: de uitgegeven aandelen staan op naam en overdracht daarvan kan in beginsel niet
vrijelijk plaatsvinden (art. 2:195 lid 1 BW), statuten kunnen de overdracht vrijmaken. Ondanks dat de
statuten de overdracht vrij kunnen maken, geeft art. 2:195 BW uitvoerige voorschriften die aanduiden
binnen welke grenzen de vrije overdraagbaarheid beperkt kan worden: blokkeringsregelingen.
Overdracht van aandelen vindt slechts bij notariële akte plaats.
Wat betreft aansprakelijkheid: de aandeelhouders ( en bestuurders) van een bv zijn in beginsel niet
aansprakelijk voor hetgeen in naam van de bv is verricht ( art. 2:175 BW).
Op 1 oktober 2012 is het bv-recht grondig herzien: o.a. de afschaffing van het minimumkapitaal van
€18.000 en dat statuten kunnen winst- en stemrechtloze aandelen invoeren.
§1.2 Nv
Nv: naamloze vennootschap, art. 2:67 lid 1 BW. Deze rechtsvorm is vooral geschikt voor grote
ondernemingen. Het minimumkapitaal bedraagt €45.000,- (art. 2:67 lid 2 BW). De nv kent een in
aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal ( anders dan de bv dus; art. 2:64 lid 1 BW ). Wel is de nv ook
een kapitaalvennootschap en vervult het aandeel dezelfde functies als bij een bv ( art. 2:80, 2:105 en
2:118 BW). De aandelen van een nv hoeven niet op naam te zijn ( dit mag uiteraard wel, art. 2:82 jo. 85
BW), maar kunnen ook aan toonder worden uitgegeven. Aandelen aan toonder zijn vrij overdraagbaar
en houders daarvan worden niet in een aandeelhoudersregister opgenomen.
§1.3 De maatschap en de vennootschap onder firma (vof)
Maatschap (art. 7A:1655-1688): obligatoire, wederkerige overeenkomst tot samenwerking van twee of
meer personen. De maatschap is gericht op het d.m.v. samenwerking behalen van vermogensrechtelijk
voordeel dat aan de vennoten ten goede komt: winstverdelingsdoel. Men wil samenwerken voor
1
,gemeenschappelijke rekening tot een gemeenschappelijk doel. Ieder der vennoten is gehouden iets in
te brengen, bijvoorbeeld een gebouw of arbeid.
Oefent een maatschap onder gemeenschappelijke naam een onderneming of bedrijf ( onder een
firmanaam, dus als eenheid ), dan zijn ook de artt. 16-34 K van toepassing: vennootschap onder firma
(vof). De vof kent hoofdelijke verbondenheid van de vennoten voor verbintenissen van de vof ( art. 18
K). Voor de maatschap geldt een minder streng aansprakelijkheidsregime: de maten zijn voor gelijke
delen aansprakelijk voor de verbintenissen van de maatschap ( art. 7A:1680 BW).
Samenwerkingsvereiste: de vennoten dienen op voet van gelijkheid samen te werken. Een vennoot
mag niet in positie van ondergeschiktheid verkeren t.o.v. een andere vennoot, want dit zal wijzen op
het bestaan van een arbeidsovereenkomst.
De maatschap en de vof worden wel personenvennootschappen genoemd, omdat een
vennootschapsovereenkomst niet met een willekeurig iemand wordt gesloten ( intuitu personae; omwille
van de persoon/hoogstpersoonlijk).
De beroeps- of bedrijfsuitoefening in het kader van een maatschap kan stil plaatsvinden: naar buiten
toe blijkt doorgaans niets van een gezamenlijke beroeps- of bedrijfsuitoefening ( denk aan een zoon die
zijn vader in het boerenbedrijf opvolgt). Gezamenlijke beroepsuitoefening, zoals advocaat of chirurg, kan
ook op een voor derden wel kenbare wijze naar buiten, onder een gemeenschappelijke naam worden
uitgeoefend: openbare maatschap. Een gezamenlijke bedrijfsuitoefening onder gemeenschappelijke
naam vindt plaats in het kader van een vof. Beroepsbeoefenaren zijn bijvoorbeeld de advocaat,
medicus, notaris en accountant (hebben beroepsgeheim, persoonlijke kwaliteiten van de dienstverrichter staat
voorop). De bakker, slager en schilder oefenen bijvoorbeeld een bedrijf uit ( persoonlijke dienstverrichting
en vertrouwelijkheid staan minder voorop). NB: het onderscheid tussen bedrijf en beroep vervaagd steeds meer,
doordat beroepsbeoefenaren bij het uitoefenen van hun beroep steeds meer gebruik maken van de bv/nv-vorm.
Verschillen maatschap en vof
Maatschap Vof
Een vennoot mag in beginsel slechts namens de Iedere vennoot ontleent
andere vennoten optreden indien deze hem vertegenwoordigingsbevoegdheid aan de wet
daartoe een volmacht hebben gegeven ( art. (art. 17 lid 1 K): ieder der vennoten is in beginsel
7A:1679 BW). bevoegd namens de vof te handelen.
De vennoten zijn in beginsel slechts voor gelijke Alle vennoten zijn hoofdelijk verbonden voor
delen verbonden voor vennootschapsschulden schulden en niet slechts de handelende vennoot
(art. 7A:1679 en 1680 BW). (art. 18 K).
Bij de maatschap en de vof zijn zowel de Wet op de ondernemingsraden als de Handelsregisterwet
2007 van toepassing. Alleen een stille maatschap die geen onderneming in stand houdt, hoeft niet te
worden ingeschreven in het handelsregister ( bijv. wanneer een landbouwmachine of bibliotheek wordt
aangeschaft die niet commercieel wordt uitgebaat).
§1.4 Verschillen nv/bv en maatschap en vof
Nv/Bv Maatschap/Vof
Aandeelhouders zijn in beginsel niet Strengere aansprakelijkheidsregels.
aansprakelijk voor hetgeen in naam van de
nv/bv is verricht (art. 2:67 resp. 2:175 BW).
Nv/bv moet een jaarrekening opmaken, Hoeft geen jaarrekening op te maken, vast te
vaststellen en openbaar maken (titel 9 boek 2). stellen en openbaar te maken.
Aandeelhouder kan de kapitaalvennootschap Vennoot van een personenvennootschap heeft de
niet opzeggen. Een aandeelhouder kan in mogelijkheid de vennootschap te verlaten.
beginsel alleen van zijn aandeel af door het over
te dragen aan een ander.
2
, Dienen steeds 2 organen te hebben: de De vennoten besturen. Hier geldt geen duale
aandeelhoudersvergadering en het bestuur. organisatiestructuur.
§1.5 Tussenvormen: commanditaire vennootschap en coöperatie
Commanditaire vennootschap: ook wel cv; samenwerkingsovereenkomst tussen een of meer gewone
vennoten (hoofdelijk aansprakelijke vennoten) en een of meer commanditaire vennoten. De
commanditaire vennoot is niet tot meer gehouden dan het bedrag van zijn inbreng ( art. 20 lid 3 K) en is
net als de gewone vennoot een partij in de cv. Drie bepalingen voor de commanditaire vennoot: art.
19, 20 en 21 K. De commanditaire vennoot mag geen bestuurs- of beheersbehandelingen verrichten
(art. 20 lid 2 K), maar mag zich wel bemoeien met het uitstippelen van het interne beleid. Houdt hij zich
niet aan art. 20 lid 2 K, dan is hij in beginsel jegens de wederpartij hoofdelijk aansprakelijk voor de
verbintenissen van de cv. De HR heeft beslist dat de aansprakelijkheid van de commanditaire vennoot
wordt verlicht indien deze in een onevenredige verhouding staat tot de aard en de ernst van de
overtreding van het beheersverbod.
Coöperatie: art. 2:53-63j BW; is opgezet als vereniging, waardoor de meeste artikelen inzake de
vereniging van toepassing zijn. De coöperatie mag, anders dan de vereniging, wel winst uitkeren ( art.
2:53a BW), waardoor ze geschikt is als ondernemingsvorm. De statuten van een coöperatie mogen
bepalen dat overeenkomsten als die welke zij met haar leden sluit, ook met anderen mogen worden
aangegaan (art. 2:53 lid 3 BW; lid 4 voegt hieraan toe dat overeenkomsten met leden dan niet van
ondergeschikte betekenis mogen zijn). De aansprakelijkheid van art. 2:55 BW in geval van ontbinding
kan in de statuten geheel of gedeeltelijk worden weggeschreven ( art. 2:56 lid 1 BW). Deze
uitsluiting/beperking van aansprakelijkheid heeft alleen effect indien de coöperatie de woorden
‘Uitgesloten Aansprakelijkheid’ (U.A.) resp. ‘Beperkte Aansprakelijkheid’ (B.A.) in haar naam voert.
§1.6 Combinatievormen: concern
Een nv kan alle aandelen in een bv houden. De nv is dan de moedermaatschappij en de bv de
dochtermaatschappij. Gezamenlijk worden ze dan een concern of groep genoemd (art. 2:24b BW), wat
één onderneming vormt.
§1.7 Rechtspersoon
Rechtspersoon zijn o.a. de bv, de nv en de coöperatie (art. 2:3 BW). Personenvennootschappen zijn
geen rechtspersonen, maar bijzondere typen van overeenkomsten.
Rechtspersoonlijkheid heeft tot gevolg dat de rechtspersoon zelf drager van rechten en plichten kan
zijn: hij kan eigenaar zijn van een auto of een huis, of rechthebbende op vorderingen zijn en kan
vermogensrechtelijke handelingen verrichten ( art. 2:5 BW). Voor zijn handelen is de rechtspersoon
echter steeds afhankelijk van mensen: de rechtspersoon kan slechts in het maatschappelijke leven
optreden, wanneer andere personen als vertegenwoordiger voor hem optreden. Rechtspersonen kunnen
ook een onrechtmatige daad begaan en een strafbaar feit plegen. Op een rechtspersoon zijn de artt. 2:1-
25 BW van toepassing.
§1.8 Eenmanszaak
Een natuurlijk persoon kan een onderneming drijven zonder gebruik te maken van een van de
ondernemingsvormen. Hij drijft dan zijn eigen onderneming en is aansprakelijk voor de schulden die
namens hem of door hem zijn aangegaan: er is geen verschil tussen privéschulden en zakelijke
schulden (dit kan wel bij een eenmans-bv). Een eenmanszaak moet in het Handelsregister worden
ingeschreven (art. 5 sub b Hrgw 2007) en er kunnen werknemers werkzaam zijn.
§1.9 Vereniging en stichting
De vereniging en stichting mogen geen winstuitkeringen doen en zijn dus minder geschikt als
ondernemingsvorm (art. 2:26 lid 3 resp. 2:285 lid 3 BW ). De stichting kent een aanvullend voorschrift:
deze mag slechts uitkeringen doen aan anderen dan haar oprichters en degenen die deel uitmaken van
haar organen, voor zover deze uitkeringen een ideële strekking hebben. De stichting kent geen leden
en dus ook geen ledenvergadering: er geldt een ledenverbod ( art. 2:285 lid 1 BW). Wordt er toch een
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Esmmeee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
