Hoofdstuk 6, Vaste activa
6.1 Indeling en vorm van de balans
Statement of financial position is de benaming door de IASB voor de rubricering van de
posten in de balans. In de standards van de IASB wordt een opsomming gegeven van posten
die in ieder geval in de balans moeten worden opgenomen en dat voor sommige posten een
nadere onderverdeling wordt geëist. Een balans op basis van de minimumeisen van de IASB:
Activa Balans Passiva
Materiële vaste activa Geplaatst kapitaal
Vastgoedbeleggingen Reserves
Immateriële activa Handels- en overige schulden
Financiële activa (andere dan Voorzieningen
vorderingen en geldmiddelen) Belastingverplichtingen
Biologische activa Overige verplichtingen
Voorraden
Handelsvorderingen
Belastingvorderingen
Overige vorderingen
Geldmiddelen en kasequivalenten
De RJ kent geen zelfstandige rubricering maar steunt geheel op de Nederlandse wet, die een
Besluit modellen jaarrekening kent. Het geeft modellen voor de indeling van de balans en de
resultatenrekening van de nv en de bv. In het Besluit modellen jaarrekening worden de
modellen A t/m D gegeven. De nv/bv moet kiezen tussen A en B, tenzij er sprake is van een
kleine rechtspersoon. Deze heeft de keuze uit A t/m D. Er zijn 2 mogelijkheden voor wat
betreft de presentatie:
Staffelvorm (verticale opstelling) A en C
Scontrovorm (horizontale opstelling) B en D
De wet schrijft de volgende hoofdindeling voor:
Activa Balans Passiva
Vaste activa Eigen vermogen
Immateriële vaste activa
Materiële vaste activa Voorzieningen
Financiële vaste activa
Schulden
Vlottende activa
Voorraden Overlopende passiva
Vorderingen
Effecten
Liquide middelen
Overlopende activa
De IASB eist in de toelichting een mutatieoverzicht van de immateriële en de materiële
vaste activa. De RJ stelt het mutatieoverzicht ook verplicht voor de financiële vaste activa.
Verder eisen de RJ en de wet in het mutatieoverzicht het totaal van de per einde verslagjaar
geboekte afschrijvingen en waardeverminderingen, en, in geval van waardering tegen
actuele waarde, het totaal van de per einde verslagjaar geboekte herwaarderingen van de
nog aanwezige activa.
, Een mutatieoverzicht zou er als volgt kunnen uitzien:
Boekwaarde bij aanvang verslagjaar
+ Investeringen
- Desinvesteringen
- Afschrijvingen
- Waardeverminderingen
+ Terugneming waardeverminderingen
+/- Herwaarderingen (in geval van waardering tegen actuele waarde)
+/- Koersverschillen
= Boekwaarde per einde verslagjaar
6.2 Immateriële vaste activa
6.2.1 Begripsbepaling
Immateriële vaste activa zijn activa die niet stoffelijk van aard zijn. Voor de immateriële
vaste activa gelden de algemene activeringscriteria zoals die zijn omschreven in het
Framework van de IASB en het Stramien van de RJ. Een activum is een uit gebeurtenissen in
het verleden voortgekomen middel, waarover de onderneming de beschikkingsmacht heeft
en waaruit in de toekomst naar verwachting economische voordelen naar de onderneming
zullen vloeien. Voordat een bedrijfsmiddel geactiveerd wordt moet volgens het Framework
en het Stramien voldaan worden aan de aanvullende eis dat de kostprijs/waarde
betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Aan welk boekjaar moeten investeringsbedragen die in de aanloopfase zijn uitgegeven
worden toegerekend? Het matchingprincipe stelt dat de uitgaven geactiveerd dienen te
worden en vervolgens door middel van afschrijvingen ten laste van het resultaat moeten
worden gebracht van de perioden waarin de uit de uitgaven voortvloeiende voordelen
gerealiseerd worden. Het voorzichtigheidsprincipe schrijft voor dat in twijfelgevallen
aangenomen wordt dat er geen toekomstige voordelen tot stand komen en dat de uitgaven
daarom direct ten laste van het resultaat van de lopende periode moeten worden gebracht.
De RJ stelt dat de economische levensduur van een immaterieel vast actief niet langer dan
20 jaar is. De IASB stelt geen grens, maar stelt dat er jaarlijks en wanneer er een aanwijzing
bestaat dat het actief mogelijk een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan, een
impairment test wordt uitgevoerd. Bij de RJ hoeft deze test alleen te worden uitgevoerd bij
activa van langer dan 20 jaar. Bij een impairment test wordt bekeken of de werkelijke
waarde van het betreffende activum lager is dan de boekwaarde.
6.2.2 Kosten van onderzoek en ontwikkeling
IASB en RJ maken een onderscheid tussen de onderzoeksfase en de ontwikkelingsfase. Bij
de onderzoeksfase is de stap naar toekomstige voordelen te groot om ze voor activering in
aanmerking te laten komen: onderzoeksuitgaven dienen daarom direct ten laste van het
resultaat te worden gebracht. In de ontwikkelingsfase is er al een nieuw product dat nog
geschikt gemaakt moet worden voor het op de markt te brengen. In deze fase dienen de
ontwikkelingskosten te worden geactiveerd volgens de IASB en RJ.
De onderneming is verplicht de kosten toe te lichten en een wettelijke reserve te vormen
voor het geactiveerde bedrag. Een wettelijk reserve is een reserve waaruit geen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller simone_elissen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.