3. Hoofdstuk 3: Wondmanagement
* Wonde: - = Een verbreking van de huid en onderliggend weefsel die het gevolg zijn van een exogene
beschadiging (mechanische, chemische, fysische beschadiging) of
die zich ontwikkelt door de aanwezigheid van een onderliggende stoornis (endogene
beschadiging)
- Kan acuut of chronisch zijn
* Exogene wonden: - Niet-iatrogene wonden: ● = Traumatische wonden
● Mechanische: ▫ Gesloten wonden: decubitus
▫ Open wonden: snijwonden, skin tears, IAD,
schaafwonden, decubitus,
intertrigo
● Fysische: Brandwonden, viersletsels
● Chemische: wonden ten gevolge van zuren, basen
- Iatrogene wonden: ● = Ten gevolge van medisch ingrijpen
● Mechanische: ▫ Gesloten wonden
▫ Open wonden: postoperatieve wonden, externe
fixateurs, insteekplaats redon, amputaties,
donorsites
● Fysische: radiodermitis
● Chemische: extravasatieletsels
* Endogene wonden: - Diabetes ulcus
- Arterieel ulcus
- Veneus ulcus
- Oncologische ulcus
* Woundbed preparation & care cycle volgens TIME(D) en H-concept:
,* Tissue: - Observatie van het weefsel
- De locatie van de wonde = bepalend voor de snelheid van de wondgenezing
- Type weefsel: ● Granulatieweefsel
● Fibrineus weefsel
● Necrotisch weefsel
● Samengesteld weefsel
● Epitheelweefsel
- Grootte van de wonde: ● Lengte
● Breedte
● Diepte ▫ Oppervlakkige wonde (epiderm, derm, subcutaan)
▫ Diepe wonde (onder fascia vb. spieren, pezen, bot)
* Spoelen met kraanwater: - 1 minuut laten stromen
- Geen werken in de buurt
- Geen regenwater
- Geen wonden dieper dan de fascia
* Reinigen debrideren: - Reinigen: los weefsel
- Debrideren: hechtend weefsel
- Elke wonde eerst goed reinigen, dan debrideren en eventueel reinigen
1. Debrideren
1. Definitie
* = Het verwijderen van hechtend, dood, beschadigd of geïnfecteerd weefsel (debris)
* Het verwijderen van necrotisch materiaal, korsten, beslag, geïnfecteerd weefsel, hyperkeratose (eelt),
etter, bloeduitstortingen, vreemde voorwerpen, botfragmenten of ander types van biologische
belasting met als doel de wondheling te verbeteren
* Reinigen: - = Het verwijderen van vuil uit de wonde (los metabolisch afval of vreemd materiaal)
2. Doelstellingen
* Verwijderen van debris
* Verminderen van geur, buitensporig exsudaat, risico op infectie
* Stimuleren van wondranden en epithelialisatie
* Verbeteren van kwaliteit van leven
3. Indicaties en tegenindicaties
1. Indicaties
* Bij traumatische, vuile wonden is een debridement altijd noodzakelijk
* Bij chronische wonden: regelmatig debrideren vereist
* Biofilm: - Vb. Prontosan, Hacdil, Isobetadine uniwash
- 3x/week: ● Verandert om de 24u
● Op 72u is de biofilm matuur ervoor aanpakken biofilm doorbreken
- Kan je wel zien: ● Op elke chronische wonde aanwezig
● Ook aanwezig in exsudaat
2. Tegenindicaties
* Bij ulcera met droge korsten zonder infectie en met onvoldoende vasculaire toevoer
* Wees voorzichtig tijdens het debrideren van oncologische ulcera groot risico op bloeding
* Oncologisch ulcus: - = Tumor
- Niet debrideren
- Reden: kluwen van bloedvaten bij debrideren: kans op bloeding
* Oncologische wonde: - = Wonde ten gevolge van de behandeling
- vb. radiotherapie radiodermitis, extravasatie, wondruptuur, hand-
1. Mechanisch debridement
* 4 soorten: - Wet-to-dry debridement
- Paraffinegaas
- Gaas
- Monofilament vezelkompres
* Wet-to-dry debridement: - Gedateerd en afgeraden
- Men plaatst natte gazen op de wond, om deze dan als ze droog zijn
krachtig te verwijderen
- Zeer pijnlijk en traumatiserend voor omliggende weefsel
- Nu: ● Aanbrengen van vochtige kompressen en deze op regelmatige
basis bevochtigen
● Bij verwijderen kompressen: vuil uit wonde kleeft aan kompres
● Enkel aangeraden voor korte periode bij geïnfecteerde
necrotische wonden
* Monofilament fiber pad: - Vezelkompres
- Vb. Debrisoft
- Snelle, veilige en eenvoudige methode
- Min 2-5 minuten wonde rubben (wrijven)
- Goed resultaat op verwijderen van adherente fibrine, losliggende
necrose en omliggende hyperkeratose
- Minder pijnlijk
- Lagere tijdsinvestering
- Goed nareinigen/naspoelen
2. Autolytisch debridement
* Stimuleren van het endogeen debrideringsproces = je stimuleert het lichaamseigen vermogen tot
herstel
* Een selectief debridement door het opwekken van lichaamseigen proteolytische enzymen van de
patiënt en het activeren van fagocyten
* Creëren van een optimaal vochtig milieu dmv een verband
* Het is ook selectief: alleen nefrotisch weefsel wordt afgebroken
* Zichtbaar effect pas na 3weken
* Occlusieve- en semi-occlusieve verbanden
* Hydrogels en hydrocolloïden: - Geen wondvocht
- Weinig wondvocht
* Alginaten, hydrofibers, alginogels: - Matig exsudaat
- Veel exsudaat
, Granulatieweefsel met bolletjes = overgranulatie
teveel vocht op wonde
schuimverband aanbrengen
3. Enzymatisch debridement
* Aanbrengen van producten met proteolytische enzymen om de fibrine/necrose op te lossen
* Het heeft een sneller resultaat dan het autolytische debridement
* Beste indicatie: - Geringe grijze necrose
- Fibrine
* Een crème met streptokinase of andere collagenese: vb. Flaminal, Iruxol Mono
* Eerst in wonde krassen (#) alvorens zalf aan te brengen anders kan zalf niet in wonde trekken
* Vermijd combinatie met zilver of zink producten verstoren de werking van enzymatisch proces
4. Biochirurgisch debridement (madentherapie)
* = Madentherapie, larventherapie een biotherapie
* Het toepassen van de steriele levende Lucilia Sericata maden in een wond
* Maden in een zakje (Biobag) op de wonde plaatsen
* Vooral geschikt voor wonden met grijs/witte necrose en fibrine
* De maden laten gezond weefsel gerust
* Voornaamste functie van maden en/of hun secreten: - Debridement
- Antibacteriële werking
- Bevorderen van wondgenezing
* Goede techniek, maar heel duur
* Vooral bij diabetespatiënten
5. Chirurgisch debridement/ scherp debridement
* Onder supervisie, niet in een thuissituatie!
* Scherp debridement: - = Een kleine chirurgische procedure aan bed waarbij het dode
weefsel wordt weggesneden door middel van: - Curette
- Cuttermesje
- Schaar
- Het is een C-handeling steeds voorschrift van en arts nodig
- Mag enkel bij decubituswonden
- Zijn snelle methoden van debrideren
- Nodige pijnstilling voorzien vb. EMLA-crème eventueel gecombineerd met
orale pijnmedicatie
* Chirurgische debridement: - = Dode weefsel wegsnijden onder anesthesie
2. Verbandkennis – overzicht verbandmaterialen
1. Inleiding
* De keuze van het juiste wondverband is gebaseerd op de analyse van het TIME-concept
2. Indeling
* 4 grote groepen verbanden: - Passieve verbanden
- Actieve verbanden
- Antibacteriële verbanden
- Overige behandelingsmethoden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolienvancauwenberghe_1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.22. You're not tied to anything after your purchase.