Bevat ALLE informatie voor het theoretische vak 'stelselmatige weefselleer' (D013078A) onderwezen door professor Anne Vral in . Dit document is gebaseerd op de PowerPoints en lesnota's. Waar nodig ook aangevuld met illustraties of tekst uit het boek: zo ook geannoteerde foto's uit de les! Deze same...
Functies endotheel
= semi-permeabele barrière
− Uitwisseling tussen bloed en weefsels: O2, CO2 (diffusie), nutriënten, metabolieten, …
− Niet-trombogeen oppervlak: controle trombinevorming door productie …
• Heparine
• Plasmogeen-activator
• Von Willebrand-factor
4
, − Regel de lokale vasculaire tonus en bloedstroom door productie …
• Contractie-stimulerende factoren: endotheline I en
ACE = angiotensin-converting enzyme
• Relaxatie-stimulerende factor: NO = nitric oxid
− Speelt een rol bij inflammatie en lokale immuunrespons
• Productie: lichamen van Weibel-Palade t.h.v. ontsteking
Versmelten met luminale membraan van endotheel
Secretie P-selectine
Diapedese (= uittreden van) en activatie van witte bloedcellen
• Activatie interleukines: activiteit van WBC controleren
− Secreteren van groeifactoren
• VEGF: vascular endothelial growth factor
Vasculogenese: groei van bloedvaten tijdens embryonale ontwikkeling
Angiogenese: groei van bloedvaten bij orgaangroei – herstel - tumorvorming
3. Het arterieel en veneus systeem
Het arterieel systeem
= van hart naar organen
− De elastische arteriën
• 25-10 mm
• TM – elastinevezels: elasticiteit van aorta
Bv. aorta, a. carotis communis, a. subclavia, …
Uitpuilende kernen: endotheel
Elastine-lamellen met GSW
TA
− De musculaire arteriën
• 10-0.1 mm
• TM – glad spierweefsels: contractie van distributie-arteriën
! te weinig ontwikkeld in meningen en hersenen
TI: uitpuilende kernen
LEI: golvende bruine lijn
TM: GSW
LEE: buitenste laag met veel elastine
TA: bindweefsel
! gaat over in omliggend bindweefsel
5
, − De arteriolen
• 100-10 μm
• TM beperkt: kleinste musculaire arteriën
• In grotere arteriolen kan een LEI voorkomen
− Aandoeningen van elastische en musculaire arteriën
• Atherosclerosis: beschadiging van endotheelcellen die LDL oxideren
Macrofagen fagocyteren LPL
Schuimcellen met atheromas of plaques
Vernauwing en verstopping van bloedvaten
• Aneurysmen: verdunnen/verslappen van zone in bloedvat
Uitpuiling in wand van lumen
Het veneus systeem
= van organen naar hart: niet veel elastine nodig door capillair bed
− Grote variatie in bouw
• Geen uniforme classificatie + venen lager dan hart hebben dikkere wand
• Groter onregelmatig lumen
• Dunnere TM
• Geen LEI en LEE
• Kleppen = valvulae in TI
− De grote of musculaire venen
• 30-10 mm
• TA - bundels van longitudinaal glad spierweefsel: contractie - verkorting
• Éénrichtingskleppen
! verslijting: uitrekken van klep tot spataders
Varicose veen verwijderen uit netwerk
Bv. v. portae, vv. Renales, v. Cava superior/inferior, ...
− De middelgrote venen
• 10-1 mm
• Éénrichtingskleppen: >2 mm
− De kleine venen
• 1-0.1 mm
6
,4. Het microvasculair systeem
De capillairen of haarvaten
− Eigenschappen
• Zeer uitgebreid netwerk
o 90% van de BV
o > 100.00 km
o Totaal oppervlakte ongeveer 5.000 m2
o Ø 4-10 μm
! sommige tot 40 μm
• Bloedstroom t.h.v. capillair bed is traag
• 5% van het bloed (niet altijd doorstroomd)
− Doorstroming
• Bij rust
= terminaal arteriool ➔ mesarteriool ➔ doorvoer/voorkeurskanaal ➔ venule
• Bij hoge metabolische activiteit
= terminaal arteriool ➔ mesarteriool ➔ capillair bed ➔ venule
− Uitwisseling t.h.v. capillairen
• Diffusie
• Transendotheliaal transport: transcytosis
• Filtratie (voornamelijk t.h.v. vensters)
• Diapedese: uitwisseling van cellen binnen compartimenten van bloedvaten
7
, − Soorten capillairen
• Continue capillairen
Bv. in longen, thymus
o Doorlopend endotheel met zonula occludens
o Doorlopende BM
o Pericyten = cel van Rouget
- Reservecellen: wondheling, contractie
- Bloedhersenbarrière: toxische stoffen fagocyteren
pericyt
• Gevensterde capillairen
Bv. in nieren, endocriene organen, dundarm
o Endotheel met fenestrae: Ø 70 nm
= bevordert uitwisseling van macro-moleculen
o Tight junctions
o Doorlopende BM
o Geen pericyten
• Discontinue capillairen of sinusoieden
Bv. in milt, beenmerg, lever
o Bochtig uitzicht
o Grotere Ø
o Openingen tussen EC als door EC (grote vensters zonder diafragma)
= maximale uitwisseling van macro-moleculen en cellen
o Geen of onvolledig BM
o Geen pericyten
o Fagocyterende cellen
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmapot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $21.44. You're not tied to anything after your purchase.
