Summary
Samenvatting H14: Het europa van de vijf mogendheden H15: eindspel van de kolonies
- Course
- Institution
H14: Het europa van de vijf mogendheden H15: eindspel van de kolonies
[Show more]
Seller
Follow
hannedegeetere
Content preview
politieke kaart van eur komt tot stand met nog een aantal conflict gebieden (bv elsas lotharingen)ook geen eenheid in de duitse gebieden
in centraal eur ook nog veel rommel met habsbursgers
HOOFDSTUK 14: HET EUROPA VAN DE VIJF MOGENDHEDEN (1713 - 1789)
14.1. De Pentarchie
na successieoorlog ontstaat nieuwe machtsbalans in Europa: Pentarchie
- Frankrijk
- Engeland
- Oostenrijk
- Pruisen
- Rusland
- Oostenrijk, pruisen rusland: opgang van de staten in Centraal- en Oost-Europa na
Vrede Westfalen (1648)
Spanje vooral op overzeese gebieden,
nauwelijks rol in eur politiek
a. Frankrijk: de ‘oude dame’ van Europa
Lodewijk XIV (heel lang geleefd)wordt opgevolgd door zijn achterkleinzoon Lodewijk XV (1715 -
1774)
→ omv minderjarigheid koning wordt Filips II van Orléans (1715 - 1723) aangesteld als regent
- Orléans gedwongen om aantal aspecten terug te schroeven: afbraak absolutisme
- Neergang fr
- financieel in zeer zwaar , oorlogs campagnes zo duur, belastingsdruk hoog geworden
- komen nog zeer strenge winters bij, misoogsten, laatste regeringsjaren van
lodwijk 14 zijn rampzalig
- Parlementen herstellen METEEN hun remonstrantierecht
- Adel die buiten spel gezet was in versailles komt terug, dringt door in de regeringsraden
- adel toegelaten tot regeringsraden
in 1723 Lodewijk XV koning, maar weet geen stempel op beleid te drukken
- Lodewijk 15 houdt zich de facto niet bezig met een groot politiek beleid
- Houdt zich bezig met versailles (18e eeuwse hofcultuur)
- feitelijke macht bij ‘schaduwpremier’ André-Hercule, kardinaal van Fleury
- later bij koninklijke maîtresse Mme de Pompadour
een geagiteerd binnenland
- parlement krijgt steeds meer greep op monarchie > vorst moeite om autoriteit af te dwingen
- vooral na dood Fleury komt bewind Lodewijk XV sterk onder vuur te liggen
107
, - 18e eeuw= periode van interne onrust: jansenistische controverse en Verlichte kritiek op
gevestigde orde
- Verlichte filosofen die kritiek gaan uiten, vervolgd door de politie: kat en muis spel
internationale politiek na Spaanse successieoorlog
- Fr staat vanaf jaren 1720 aan de zijlijn toe te kijken: hoe engeland groot wordt
- Orléans en Fleury voeren pacifistische politiek, gericht op detente met Engeland en fiscaal-
militair beleid
- Fr’se inmenging in Europese politiek begint opnieuw nav Poolse successieoorlog
- aanvankelijk gunstige diplomatiek-militaire strategie, maar tij keert met rampzalige
Zevenjarige oorlog
b. Engeland: een vroegmoderne thalassocratie (politieke entiteit of een heerschappij die haar
macht en invloed uitoefent via de controle over de zeeën en oceanen)
sinds Glorious Revolution berust politieke macht en effectieve regeringswerk bij parlement
- tweepartijensysteem; Whigs (landmagnaten, commerciële middengroepen) en Tories (rurale
adel, royalistisch)
- politiek niet langer geleid door koninklijke raad (privy council) maar door whig-gedomineerd
ministerieel kabinet
- ommekeer in politiek bestel; vroeger legde vorst verantwoording af aan God, nu Prime
Minister aan parlement
Opkomende grootmacht
Soort machtsevenwicht tussen rechtelijke, vorst en parlement: de macht is verschoven in engeland, het maken van de
wetten en het laten stemmen van de wetten (voordien samenspel vorst legt voor aan parlement) VERSHCUIFt
beslissend naar het parlement zelf
daar worden ook de wetten gemaakt door een regering (ministers die in naam van de worst wetten gaan maken)
maar vallen eigelijk terug op een parlemantaire meerderheid (zoals het nu is)
Georgian England:
- kinderloze William III opgevolgd door schoonzus Anna Stuart
- na dood Queen Anne, Britse kroon naar keurvorsten in Hannover
- onder George I en George II ontstaat personele unie Groot-Brittannië - Hannover (paars)
In die zin w de monarchie een eerder relatief gegeven
Monarchie is opzijgezet: w spektakel
NUL politieke macht (nog een beetje onder Queen Anne)
is zich goed bewust van haar mogelijkheden en politieke macht die engeland
gaandeweg in handen heeft
ontwikkelt goede relatie met haar ministers en had eigelijk kunnen
uitgroeien tot een katharina de grote, maar overleed (in het decenia dat ze wel regeerde
probeerde ze monarchie en parlement SAMEN)
108
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannedegeetere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81113 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now