Summary
Samenvatting Antwoorden kennisvragen Lieve Hoeyberghs GGZ1
- Course
- Institution
antwoorden op de kennisvragen cursusdeel Lieve Hoeyberghs geestelijke gezondheidszorg 1
[Show more]
Seller
Follow
kirstencorthals
Content preview
KENNISVRAGEN CURSUSSEN L.HOEYBERGHS- GGZ 1
1. THERAPEUTISCHE DENKKADERS
PSYCHOANALYSE
1. Wat is catharsis. Leg uit
Catharsis is een techniek om mensen te genezen, meestal bestemd voor traumatische hysterie. De
behandeling zorgt ervoor dat vergeten/verdrongen gebeurtenissen en emoties van vroeger terug in
het bewustzijn worden gebracht -> slechte/traumatische ervaring geladen met veel affect (schaamte,
angst,…) -> ontlading affect: De ontlading kan verkregen worden door te schreeuwen, kloppen, huilen,
zich kwaad maken, praten,… -> spanning daalt -> symptomen verwijderen.
Freud merkte dat dit maar tijdelijk werkte (tijdelijke ontlading) -> techniek laten vallen
2. Van welke belangrijke technieken maakt Freud gebruik om toegang te krijgen tot het onbewuste?
Benoem deze en Leg uit.
Freud stelde vast dat hij via lapsussen en droomanalyse kon doordringen naar het onbewuste.
LAPSUSSEN (= FOUTHANDELING) = Wanneer een analysant een lapsus maakt, wordt hier altijd bij
stilgestaan in de analyse. Bij een fouthandeling doet men iets anders dan wat men eigenlijk bedoelde.
Dergelijke vergissingen, van onschuldige aard, berusten niet op toeval, maar zijn symbolische uitingen
van wat het onbewust verlangen wenst.
Voorbeeld: een afspraak met de analyticus vergeet je niet zomaar, je zal nog steeds moeten
betalen/voorzitter van een vergadering opent met de zin ‘Ik verklaar de vergadering gesloten’ ‘Oh
excuseer, open.’ => de voorzitter wenst waarschijnlijk dat het reeds het einde van de vergadering is
De enige persoon die weet waarom de lapsus werd gemaakt, is de persoon zelf. Ondanks dat het pijn
doet aan ons Ego, is de lapsus een bevrediging. Het onbewuste geniet.
DROMEN = Slapen is een manier van afstand nemen van de werkelijkheid. Tijdens onze dromen of
nachtmerries kunnen onze wensen bevredigd worden, ook de onbewuste wensen. Dromen zijn niet
altijd duidelijk voor het Ego, de drift wordt vermomd in de droom.
DROOMANALYSE: hier wordt de droom uitgesproken
o De analysant vertelt in de eerste plaats de droom = manifeste inhoud
o Daarna zoektocht naar de betekenis van de droom = latente inhoud
o De analyticus helpt de droom ontcijferen
3. Wat is Topiek 1 (1900) bij Freud? Leg uit.
Freud verklaart hoe het psychisch apparaat functioneert via topieken
- Het bewuste: gedachten, emoties, waarnemingen, ervaringen die je bewust ervaart (ik ben aan
het praten, ik beweeg,…)
- Het voorbewuste: datgene waarvan je je niet onmiddellijk bewust bent, maar je toch met enige
moeite van bewust kan worden gemaakt (bv wat je gisterenavond hebt gegeten)
- Het onbewuste: datgene dat te bedreigend is om tot het bewustzijn te worden toegelaten; allerlei
gedachten, waarnemingen, emoties, beelden en herinneringen die evt angst zouden oproepen; is
er al van bij de geboorte, op dat moment bevat het enkel onze driften
4. Freud spreekt in de driftenleer over 3 vormen van driften. Benoem en leg uit. (pagina 12)
, - IK-DRIFTEN of driften van zelfbehoud: doel = ons in leven houden; instincten zoals zich voeden,
reflexen, voortplanten,…; erfelijk
- GESLACHTSDRIFTEN of libido/eros/liefde: = verlangen (op zoek naar lust, welzijn, geluk,…);seksueel-
erotische wensen + drift tot zelfbehoud; gericht op bestaande dingen in stand houden, maar van
daaruit ook nieuwe dingen te scheppen (bv anorexia nervosa)
- DOODSDRIFTEN: doel = dood bereiken; sommige driften in ons zijn niet gericht om naar plezier te
zoeken, maar naar destructie, lijden,…
o Freud: leven is maar een illusie, omweg naar de dood
o Dood = streven terug te keren naar een voorafgaand stadium, nl intra-uteriene wereld
(anorganisch stadium = NIRWANA)
o Naar binnen gericht wordt de doodsdrift masochisme, naar buiten agressie
5. Welke zijn de negen neurotische verdedigingsmechanismen bij Freud. Benoem en leg uit.
Verdringing Onaanvaardbare gedachten/gevoelens/wensen/impulsen worden
naar het onbewuste verdrongen (verloopt onbewust)
Verplaatsing Gevoelens verbonden aan een bepaalde situatie/persoon worden
gericht op een andere situatie/persoon
Reactieformatie Onaanvaardbare of onbereikbare wens neutraliseren door gedrag te
(omkering door het vertonen dat er lijnrecht tegenover staat (voorbeeld: leraar die de
tegendeel) studenten die hij het aardigst vindt juist extra streng beoordeelt)
Isolering Gedachte of gedrag afsnijden van het bijhorende gevoel; typisch voor
dwangneurose (kunnen over de ergste dingen praten zonder gevoel,
dit lijkt verdwenen -> maakt vrije associatie moeilijk)
Rationaliseren Rationele verklaring construeren voor bepaald gedrag om emotionele
motieven te verhullen
Ongedaan maken Het subject tracht bepaalde gedachten uit te wissen door iets magisch
te doen (een soort ritueel, bv 3x schudden met hoofd om perverse
gedachten te verdrijven)
Somatiseren Onbewuste wensen komen vermomd tot uitdrukking in lichamelijke
klachten
Conversie Psychisch probleem -> lichamelijke stoornis (voorbeeld: verlamming,
spraakstoornis,…)
Vermijding Gedachten of situaties die gepaard gaan met angst of schaamte
worden vermeden (verloopt bewust)
6. Welke zijn de vier primitieve verdedigingsmechanismen bij Freud. Benoem en leg uit.
Ontkenning Dit mechanisme is gericht tegen de
overrompelende werkelijkheid buiten de
persoon, niet tegen innerlijke wensen zoals bij
verdringing.
Voorbeelden: ik ben niet bang van de dood, ik
lijk niet op mijn vader
Loochening Neigt naar psychose; de objectieve werkelijkheid
wordt geweigerd, er is niks gebeurd (voorbeeld:
vrouw heeft haar baby verloren, sindsdien wiegt
ze de ganse dag haar pop -> haar kind leeft nog)
Splitsen Tegengestelde gevoelens worden van elkaar
gescheiden, innerlijk toegepast + uitspelen naar
de omgeving (~zwart of wit, geen grijs willen
zien)
, Projectie Onbewuste gevoelens van jezelf toeschrijven
aan iemand anders (voorbeeld ‘boos zijn’: niet
willen toegeven, dus deze gevoelens projecteren
door te zeggen ‘jij bent agressief tegen mij’)
Splitsing en projectie gaan vaak samen! -> pt splitst zijn gevoelens, de positieve schrijft hij toe aan het
ene personeelslid, de negatieve aan het andere
7. Wat is Topiek 2 (1920) bij Freud. Leg uit.
- ID OF ES = driftmatige impulsen en datgene wat verdrongen is, wordt beheerst door het
lustprincipe (is onbewust, maar is niet HET onbewuste); bij de geboorte is enkel het ES al
aanwezig
- EGO OF ICH = de instantie die voortdurend compromissen maakt tussen de eisen van het
driftleven en die van het Superego. Het ego is degene die rekening houdt met de
werkelijkheid, en uiteindelijk zal beslissen
- SUPEREGO OF ÜBER-ICH = een systeem van normen, waarden, geboden en verboden
waardoor mensen zich laten leiden in hun doen en laten; ~het geweten; ontstaat door het
internaliseren van normen en waarden uit de omgeving (bv kind internaliseert de verboden
van de moeder: met messen spelen mag niet!)
8. Wat is de orale fase? Leg uit
De orale fase start bij de geboorte tot zolang het kind borst- of melkflesvoeding krijgt (eindigt rond de
9de tot de 12de maand). Bij de baby staat de behoefte aan voeding dan op de voorgrond. De mond is
een belangrijke erogene zone in deze fase. + kind verlangt naar contact, gekoesterd worden
Basic trust: wanneer kind voldoende gevoelens van verzadiging ervaart -> vertrouwen in de
omringende wereld en vertrouwen in zichzelf.
-> bevredigd in fysiologische behoeften: hongergevoel verdwijnt & gevoel van verzadiging
-> excitatie van de mondstreek: melk is warm en doet deugd in de mond, geur en stem mama = zalig
gevoel,…
=> mondstreek wordt dus het meeste opgewonden in deze fase = primaire erogene zone (secundaire
erogene zones zijn neus, oren, ogen en huid)(auto-erotisme: kind heeft genot door het eigen lichaam)
Voorbeelden op latere leeftijd: roken => warm + spelen met de lippen; drinken/praten => manier van
mondstreek opwinden
(stukje over anobjectale fase??? Pagina 26)
9. Wat is de anale fase? Leg uit
Tijdens deze fase, die loopt het eerste tot het derde levensjaar, is de belangstelling voor urine en
ontlasting groot. Het kind ervaart deze als producten en prestaties, zowel het ontlasten als et
tegenhouden verschaft een zeker genot (in de orale fase gebeurde dit passief). Het kind vind het tof
om de anale streek van het lichaam te stimuleren: voornamelijk het gebruik van de sluitspieren van de
anale streek.
- Deze fase valt samen met de zindelijkheidstraining van het kind: hier moet het zich aanpassen
aan wat volwassenen van hem vragen. Kind kan macht uitoefenen op de omgeving door te
beslissen om niet op het potje te gaan, maar naast het potje te doen.
- Superego begint zich te vormen
- Ego ontwikkelt zich verder
10. Wat betekent het oedipuscomplex voor de jongen? Leg uit.
Voor de jongen heeft iedereen een penis net zoals hij. Wanneer hij ontdekt dat er wezens op aarde
bestaan zonder penis, betekent dit een tegenslag in zijn geloof, met castratieangst als gevolg. De
jongen vreest zijn eigen penis te verliezen, omdat het meisje dit niet heeft. De eerste keer dat hij deze
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kirstencorthals. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now