Summary
Samenvatting hoofdstuk 6 - Bourgondische Nederlanden
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting hoofdstuk 6 - Bourgondische Nederlanden
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
chantalvr3
Content preview
GESCHIEDENIS : hoofdstuk 6- Bourgondiërs van 1384 tot 1482, toppunt in 15de E
- Vroegmoderne tijden (1500-1800); gekenmerkt door absolutistische nationale staat
- Bourgondische rijk/NL splitst in Z (Spanje) en N(Duitsland)
- Politiek 1500-1713: sterk absolutistisch onder Jozef II bij ons, in FR Lodewijk veertiende
- Gekoppeld aan absolutisme krijg je tweedeling van godsdienst (protestantisme en
katholicisme) => vorst heeft dus veel gezag over kerk; wordt pas beperkt periode Jozef II
- Verlichte despoten: vorsten die zelf macht beperken (Mariatheresia en Jozef II)
§ 1. Bourgondische, Spaanse, Oostenrijkse en bijna onafhankelijke Nederlanden
A. Bourgondiërs, Karel V en 17 provinciën
- De Nederlanden; onafhankelijke provincies
➢ Het graafschap Vlaanderen, hertogom Brabant etc
➢ Aparte staatjes samengehouden door de vorst
➢ Samengevoegd onder Filips de Goede
o Franse prinsen= Bourgondische hertogen; hebben ook gebieden in FR en vanaf 1386
gebieden verwerven id Nederlanden
A1 Bourgondische hertogen :
- Bourgondische rijk ca 1467-1477; Bourgondiërs hadden sterk rijk maar viel in duigen na dood
KAREL DE STOUTE => zijn raadgevers worden terechtgesteld; toont aan dat steden niet klaar
waren voor centralisatie
- in VL vanaf 1384 tot 1482
- regeren over “L anden van Herwaarts-over” (=pays de par deca) landen van derwaarts-
over
- Gebieden in FR= hertogdom Bourgondië en vrij graafschap Bourgondië (deel vh Duitse rijk) =
= Les pays de par dela
- !! prinsbisdom Luik is geen deel vd Nederlanden (apart bisdom binnen Heilig Roomse Rijk
der Duitse Natie)
- ondanks eenmaking blijft conglomeraat aparte territoria in personele unie
Eenmaking gebeurt via:
erfenis, huwelijk, koop, pand (=patrimoniumgedachte)
militair
aanvaarding van vorst door staten (Brabant-Blijde Intrede)
Modernisering van bestuur en recht:
zowel binnen aparte territoria (andere namen : provincies=gewesten) als op centraal
niveau
gebeurt naar Frans model
gebeurt het vroegst in Graafschap VL
Centralisatie (instellingen bevoegd voor meerdere of alle gewesten)
Staten vertegenwoordiging ;
Staten van Vlaanderen = de 4 leden
Staten van Brabant: adel, clerus en de steden (klassieke drie standen)
, o Staten Generaal In 1464 samenroepen; de volksvertegenwoordiging voor al die
gewesten SG; overkoepelde instelling vr Nl gebieden
Rekenkamer
Parlement, later Grote Raad van Mechelen
- In 1477: Karel V sneuvelt; Maria van Bourgondië heerst => tijdelijke reactie tegen
centralisatie en stijgende vorstelijke macht
REACTIE:
= het Groot Privilege van Maria van Bourgondië = intermezzo aan die centralisatiedrang =
Maria van B moet toegevingen doen aan gewesten:
Groot privilege voor alle gewesten (oa afschaffen van Grote Raad van Mechelen)
Aparte privileges voor verschillende gewesten
Ze moest kijken hoe twee van haar medewerkers onthoofd werden
Opnieuw het Nederlands meer gebruikt
o Veel Franstalige ambtenaren (verfransing Brussel door bureaucraten rondom de
vorst)
o Korte periode gelukt
- Maria van Bourg (zwake pol): laatste heersenares van Bourgondiërs + getrouwd met
Maximiliaan van Oostenrijk => zo komen we in handen van Habsburgers
- Onder Maximiliaan; terug centralisatie macht; zoon = Filips de schone: richt terug Parlement
en Grote Raad van Mechelen (= hoogste justitieraad NL tot 1795) op
- FR wil Kroon VL en Artesië in handen krijgen => lukt niet
A2 Keizer Karel V (1519-1555)
- Rijk van “keizer” Karel = meer dan Nederlanden (bouwt wereldrijk uit)
Wereldrijk: bestaande uit 3 delen die onafhankelijk zijn
- Door erfenis: koning Spanje + NL + ook sterk man in Heiligdomse rijk der Duitse Naties
- Heerst als absolute monarch (vorstenspiegels): gebieden binnen personele unie
- Keizer Karel regeert via patrimoniumgedachte
De Nederlanden worden geregeerd door de Habsburgers tot de Franse revolutie
- Redelijk eengemaakte NDL
- Centralisatie nog sterker doorgevoerd
Publiekrechtelijke vastlegging:
Tov FR : Vrede van Madrid (= leenband Kroon VL en Artesië wordt doorgeknipt met FR;
rol parlement in Parijs is weg; in beroep gaan naar GRM) (1526) en Damesvrede (1529) =
Damesvrede = bevestiging voor Vrede van Madrid : uitgevoerd door 2 dames = dames
spelen weldegelijk een rol!!
Tov HDR (banden met HDR worden doorgeknipt vr zijn NL gebieden = Kroon VL en
Artesië) : Transactie van Augsburg (1548) : Bourgondische Kreits
- Transactie van Augsburg (1548) : Bourgondische Kreits
Zijn Duitse Rijk was ingedeeld in “Kreisen”
Onder Keizer Karel zijn NL definitief losgekomen van Duitsland en FR
Tot 1800 : Heiligdomse rijk met als keizer Jozef II, daarna ‘Duitsland”
Kreits is militair en fiscaal belangrijk
, Bruin: van Westfalse kreits naar bourgondische kreits
Steekt alle gebieden in dezelfde duitse kreits > op weg naar eenmaking > sterke
bourgondische kreits
Samen blijven:
Pragmatieke sanctie (1549); binnen NL zelfde erfrecht; gebieden kunnen niet meer uit
elkaar vallen
Chronologisch:
1386 huwelijk; Filips de Stoute – Filips de Goede – 1477 dood: Karel de Stoute – Maria
van B ( overlijdt in 1482) x Maximiliaan van Oostenrijk –> HABSBURGERS rond 1500:
Filips de Schone maar sterft vroeg – Karel V
- Onder Keizer Karel NL opgesplitst = verdere modernisering van instellingen en verdere
centralisatie (SG, GRM + collaterale raden = centrale regeringsraden voor hele NL: opgericht
door Keizer Karel )
- 1539: laatste keer dat gent heeft proberen rebelleren tegen de vorst maar mislukt
➢ Gentenaars met strop genade vragen
Naar aanleiding van die opstand (kort daarna) heeft Karel V de Karolijnse concessie
uitgevaardigd:
- Nieuwe wetteksten die hij aan stad Gent verleend
- Neemt rechten vd stad af; vestigt zijn macht in NL
- Macht vd individuele vorstendommen is voorbij
>< constitutio criminalis Caroline (niets te maken met onze gewesten)
= nieuw wetboek van strafrecht voor het hele Duitse rijk, maar nooit van kracht in onze
gewesten
1555 doet Karel V troonsafstand
A3 De zeventien provinciën = de Nederlanden
Welke zijn die 17 provinciën of gewesten?
- Niet echt 17, meer richtinggevend (VL, Artesië, Namen, Holland, Zeeland,utrecht…)
- Vaak 17 feodale titels (maar klopt ook geenszins)
Wat houdt ze al dan niet samen?
- Centrale instellingen
o Staten generaal
o Grote raad van Mechelen (niet Brabant)
o Collaterale raden
o De vorst, zeker na gelijkschakeling vh erfrecht in Pragmatische Sanctie 1549
- Geen aaneengesloten grondgebied
- Weinig gemeenschappelijk recht (veel verschillend gewoonterecht)
- Meerdere talen (Latijn niet sterk genoeg meer)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantalvr3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now