DE IDENTITEIT VAN DE ORGANISATIE: HET FUNDAMENT
1. Wat zijn organisaties?
A) Kenmerken van een organisatie
- Organisaties zijn functioneel en regelen het sociale leven en het dagelijks gedrag van
individuen
- Heel ons leven verbonden met organisaties
- Organisatie = afgeleid uit het Griekse organon = werktuig, hulpmiddel
- DEFINITIE (Daft) = Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen dat
gericht is op het realiseren van een duidelijk doel, ontworpen als een systeem van
bewust gestructureerde en gecoördineerde activiteiten, en verbonden met een externe
omgeving
B) Social profit versus profit organisaties
- Profit organisatie : winstmaximalisatie zodat het bedrijf kan groeien, eigen doelen als
belangrijke doelstelling
- Social profit organisatie : gemeenschappelijke winst in plaats van winstmaximalisatie,
streven maatschappelijke en sociale doelen na
Vaak vallen organisaties onder de sociale sector onder de vzw-wetgeving
C) Organisatieontwikkeling, wat?
Drie belangrijke basiscomponenten van organisaties :
1.De organisatie en de omgeving
- Elke organisatie heeft een specifieke
bestaansreden die neergeschreven wordt
in de missie van de organisatie
- Organisatie ontwikkelen een
strategie waarin ze nadenken, vastleggen en
focussen op wat ze wel en niet gaan doen en
hoe ze de dingen willen aanpakken om de
missie concreet te kunnen waarmaken
- Missie gedreven organisaties staan in directe
verbinding met de omgeving waarin ze actief
zijn.
2.De organisatie en structuur
- De organisatie beschikt over een specifieke structuur waarin mensen specifieke taken, rollen en
bevoegdheden krijgen binnen de organisatie (organigram en taakverdeling) om de missie te
kunnen waarmaken.
3.De organisatie en het menselijk kapitaal
- Binnen de organisatie is het menselijk kapitaal heel belangrijk om impact te kunnen hebben. Om
die missie te kunnen waarmaken moeten mensen aangeworven en opgeleid worden om de
functies te kunnen uitvoeren die in de structuur vastgelegd werden. De inspanningen en realisaties
moeten opgevolgd en beloond worden om de motivatie, productiviteit en het succes in de
organisatie te kunnen vasthouden
- Organisaties zijn dus mensenwerk
- Binnen de structuur en het menselijk kapitaal is leiderschap onmisbaar. Op welke manier dan ook,
elke organisatie wordt door één of meerdere mensen gestuurd.
,Organisatieontwikkeling
2. Het grote WAAROM: Missie, visie en kernwaarden
Organisaties hebben nood aan sterk fundament of een ‘gevoel van bestemming’ om goed te weten
wat ze kunnen betekenen voor de omgeving en hoe ze op uitdagingen flexibel moeten inspelen of
zich ertegen moeten beschermen
Bestaat uit :
1. De missie (wat-vraag)
2. Visie en kernwaarden (waaromvraag)
3. Strategie (hoe-vraag)
Bij het ontwikkelen van een strategie komt het erop neer om een duurzaam evenwicht te vinden
binnen het spanningsveld. Deze drie vragen vormen samen de strategische driehoek :
We willen tot een evenwicht komen tussen:
1. Onze dromen (de gewenste toekomst):
De doelen van de organisatie (welke toekomst
willen wij voor de organisatie realiseren?)
2. En wat verwacht de ruimere omgeving en de
concurrentie van ons (de noodzakelijke
toekomst): De omgevingsvereisten (wat
moeten wij voor onze omgeving realiseren?)
3. Onze capaciteiten en vaardigheden (de
mogelijke toekomst): De mogelijkheden
waarover de organisatie beschikt (wat kunnen
wij met de beschikbare middelen realiseren?)
(Hebben we voldoende bekwaam personeel,
logistieke ruimte om te werken, …)
A)Missie
- De missie van de organisatie zegt wat de organisatie wil doen en het vormt de kern van het
bestaansrecht van een organisatie
- Een missie is in principe tijdloos en geworteld in het ontstaansverleden
De missie van een organisatie bestaat uit 4 onderling versterkende basiselementen te bevatten
1. Waaromvraag: Waarom bestaat de organisatie - Welke behoefte vult de organisatie in?
2. Waar-vraag: Binnen welke actiedomeinen is de organisatie actief binnen de
omgeving? Sociale sector? Milieu? Erfgoed? …
3. Wat-vraag: Wat willen ze bereiken (doelen van de organisatie)? Wat onderscheidt deze
organisatie van andere organisaties binnen een bepaald domein?
4. Hoe-vraag: Welke waarden en normen streeft de organisatie na. Welke waarden zijn
belangrijk in de organisatiecultuur? Ze vertolken de morele en ethische principes die
centraal staan binnen de organisatie.
De 7 MSSION kenmerken van een goede missie :
- Marktgeoriënteerd: Focus op de behoeften en wensen van de cliënt
- Inspirerend: Motiveer zowel de omgeving als de eigen medewerkers
- Beknopt: Kort, duidelijk en begrijpelijk
- Specifiek: Richtinggevend voor dagelijks handelen en besluitvorming
- IJverig: Ambitieus en realistisch
- Omstreden: Moedig debat en discussie aan
- Nalatenschap: Biedt een antwoord op de vraag 'waarvoor wil je herinnerd worden?' en blijft
duurzaam relevant.
,Organisatieontwikkeling
Vertrekt de missie vanuit de WHY?
Een goed fundament dient dus een antwoord te bieden op
volgende vragen:
1. Waarom doen we wat de doen?
2. Hoe doen wat we doen?
3. Wat dienen we eigenlijk te doen?
Deze drie vragen vormen samen de gouden cirkel van
Simon Sinek
Het is belangrijk om in de missie ook de
impact die je als organisatie wil realiseren
mee te geven
B) Visie
= missie is waarvoor we staan, een visie is waarvoor we gaan
belangrijke voorwaarden om tot een goede visie te komen in de organisatie:
1. Visieontwikkeling is een collectief proces: iedereen in de organisatie moet mee zijn met de visie.
Maar in de praktijk zien we dat vaak de directie, de staf, de top van de organisatie de grote lijnen
uitzet en hierin het voortouw neemt. We kunnen wel spreken van een collectief proces in die zin dat
alle medewerkers best zoveel mogelijk geïnformeerd worden over de visie, hun mening mogen
geven en er zo goed als mogelijk van doordrongen zijn.
2. Duidelijk: de visie is een ijkpunt bij evaluaties
3. Gecommuniceerd met alle (nieuwe) medewerkers: personeelsvergadering, introductiedagen
4. Gericht op de unieke eigenschappen van de organisatie: duidt op de unieke en onderscheidende
kenmerken van een dienst of product.
5. Moet inspireren/stimuleren ne motiveren
6. Gedragen door allen: Iedereen op 1 lijn krijgen
C)Kernwaarden
, Organisatieontwikkeling
- De kernwaarden liggen verankerd en vormen de basis voor de missie en visie
- De kernwaarden geven voor iedereen in de organisatie mee hoe ze de missie en visie tot
leven kunnen brengen en welke waarden hierin door iedereen gedragen moeten worden
- De kernwaarden vormen het “ideologische” DNA van de organisatie.
OMGEVINGSANALYSE VAN DE ORGANISATIE
1.De organisatie in een veranderende omgeving
A) de veranderingen in de samenleving
- VUCA wordt vaak als synoniem gebruikt voor een snel evoluerende en veranderende wereld
- VUCA, verwijst concreet naar vier verschillende types van uitdagingen die we in onze
samenleving vandaag kennen
1.Volatility (Volatiel of veranderlijk): De
wereld is aan het veranderen, er
gebeurt van alles in de wereld en
veranderingen komen soms heel snel
en onverwacht wat ook een impact
kan hebben op de situatie in ons land
denk bijvoorbeeld aan de oorlog van
Rusland tegen Oekraïne en de impact
op onze energie- en voedselprijzen.
- VUCA-oplossing: Als
organisatie kan je op een
steeds veranderende omgeving inspelen door een sterke focus en visie te
ontwikkelen. Weet waar je als organisatie naartoe wil streven.
2.Uncertainty (onzekerheid): Veranderingen kunnen onzekerheid geven over de toekomst. Nieuwe
technologische ontwikkelingen of de komst nieuwe organisaties die inspelen op die veranderingen
kan ervoor zorgen dat de eigen organisatie niet langer meekan.
- VUCA-oplossing: Vergroten van jouw begrip. Onzekere situaties kan je als organisatie mee
omgaan door informatie en kennis te verzamelen zodat je de situatie begrijpt. Het complexe
samenspel tussen oorzaak en gevolg begrijpen kan je meer grip geven op een moeilijke
situatie.
3.Complexity (complex): de situatie is complex omdat het over veel uiteenlopende en met elkaar
verbonden elementen gaat. Er is te veel om mee rekening te houden waardoor het moeilijk is om
alles te verwerken en te overzien.
- VUCA-oplossing: Begrip zorgt ook voor helderheid. De vinger aan de pols houden en mee
zijn met wat er beweegt, verandert in de wereld.
4.Ambiguity (vaag- en dubbelzinnig): een situatie is vaag en dubbelzinnig als je niet weet wat er
nog zal komen, er zijn geen precedenten, dit is nog nooit gebeurd en je hebt geen kennis en inzicht
in hoe je hiermee moet omgaan.
- VUCA-oplossing: meer wendbaarheid en flexibiliteit aan de dag leggen als organisatie. Snel
kunnen schakelen wanneer de situatie dit vraagt zowel in werken, organiseren en denken.
Een andere manier om naar de omgeving en veranderingen hierin te kijken is aan de hand van de
AGIL-schema van Talcott Parsons (1951). Fons Van Dyck (2019) heeft dit AGIL-schema toegepast op
organisaties. Als een sociaal systeem of organisatie wil overleven dan zijn vier zaken belangrijk:
- Adaptation (aanpassing): Je als organisatie kunnen aanpassen.
- Goal attainment (doelrealisatie): De juiste doelen stellen op lange termijn en korte termijn
zodat je jouw acties hieraan kunt koppelen in functie van dat doel. (Wanneer je doelen
formuleert in de organisatie is het wel belangrijk om te monitoren of je op de goede weg
bent en kijken naar de tussentijdse resultaten. )
- Integration (integratie): dit gaat over verbinding creëren, alle elementen in jouw organisatie
(alle medewerkers, alle cliënten, stakeholders, leveranciers, mensen waarmee je langere tijd
mee samenwerkt) daar moet je een relatie mee uitbouwen, die relatie moet goed aanvoelen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hrdj. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.12. You're not tied to anything after your purchase.