Lecture 4 -- Human Development -- Endocrine System
Lecture 3 -- Human Development -- Female reproductive System
Lecture 2 -- Human Development -- Male reproductive System
All for this textbook (3)
Written for
Avans Hogeschool (Avans)
Verpleegkunde
Anatomie en Fysiologie/Geneeskunde
All documents for this subject (20)
Seller
Follow
vivette95
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 7: Het spierstelsel
4.6 De drie typen spierweefsel zijn skeletspierweefsel, hartspierweefsel en glad spierweefsel
7.8 Hartspierweefsel en glad spierweefsel verschillen in structuur en functie van skeletspierweefsel
Spierweefsel is gespecialiseerd om zich samen te trekken. Bij contracties van de spiercellen vindt een
chemische reactie plaats tussen de filamenten van myosine en actine (eiwitten). In spiercellen zijn
deze filamenten talrijker. Ze zijn zodanig gerangschikt dat de gehele spiercel samentrekt wanneer de
filamenten met elkaar reageren. De drie typen spierweefsel in het lichaam bevatten hetzelfde
contractiemechanisme, maar de wijze waarop de actine- en myosinefilamenten zijn gerangschikt
verschillen.
Er zijn drie typen spierweefsel in het lichaam:
1. Skeletspierweefsel bevat zeer grote, veelkernige cellen. Grote skeletspiercellen kunnen een
diameter hebben van 100 micrometer en zijn soms wel 30 centimeter lang. Omdat
skeletspiercellen betrekkelijk lang en dun zijn, worden ze ook wel spiervezels genoemd.
Skeletspiercellen kunnen zich niet delen, maar nieuwe skeletspiercellen worden gevormd
door de delingen van stamcellen in volwassen skeletspierweefsel. Daardoor is een skeletspier
in staat zich na een verwonding geheel of gedeeltelijk te herstellen.
Skeletspiercellen lijken te zijn gemarkeerd door een reeks banden (door de actine- en
myosinefilamenten), deze worden strepingen genoemd. Skeletspiercellen zijn meestal
ontspannen, tenzij ze door zenuwen tot samentrekking worden aangezet. De activiteiten van
het skeletspierweefsel kunnen via het zenuwstelsel door de wil worden beïnvloed. Deze
spieren worden daarom ook wel dwarsgestreepte, willekeurige spieren genoemd.
Cellen zijn lang, cilindrisch, gestreept en hebben meerdere kernen.
Plaatsen: in combinatie met bindweefsel en zenuwweefsels in skeletspieren.
Functies: beweging of stabilisatie van de positie van het skelet; regelt openen en sluiten van
in- en uitgang van spijsverteringskanaal, luchtwegen en urinewegen; produceert warmte en
beschermt inwendige organen.
2. Hartspierweefsel bevindt zich uitsluitend in het hart. Ook hartspierweefsel is gestreept, maar
een afzonderlijke hartspiercel is veel kleiner dan een skeletspiercel en heeft meestal slechts
één kern. Hartspiercellen vertakken zich en zijn uitgebreid met elkaar verbonden via de
intercalaire schijven ( = speciale aanhechtingsplaatsen die gap junctions en desmosomen
bevatten).
Hartspiercellen vormen zo een netwerk dat de kracht en prikkel voor de samentrekking van
het hart efficiënt van het ene gedeelte van het hart naar het andere kan overbrengen.
Hartspierweefsel heeft een zeer beperkt vermogen zich te herstellen. Stamcellen ontbreken,
en hoewel enkele hartspiercellen zich na hartletsel kunnen delen, is volledig herstel
onmogelijk.
Hartspiercellen zijn niet afhankelijk van het zenuwstelsel om samentrekking plaats te laten
vinden. In plaats daarvan zorgen gespecialiseerde cellen ( =
gangmakercellen/pacemakercellen), voor een regelmatig ritme van samentrekking. Hoewel
het zenuwstelsel de snelheid van de activiteit van de gangmakercellen kan wijzigen, kunnen
de afzonderlijke hartspiercellen niet door de wil worden beïnvloed. Daarom wordt
hartspierweefsel gestreept, onwillekeurig spierweefsel genoemd.
Cellen zijn kort, vertakt en gestreept, meestal met één enkele celkern; cellen zijn onderling
door intercalaire schijven verbonden.
Plaatsen: enkel in het hart.
Functies: rondpompen bloed en handhaven van de bloeddruk.
, Er bestaan echter belangrijke verschillen met betrekking tot de functie:
- Hartspierweefsel trekt samen zonder neurale prikkeling, een eigenschap die automatisme
wordt genoemd. De timing van de contracties wordt door de gangmakercellen
georganiseerd.
- De contracties van hartspiercellen duren circa tien keer zo lang als die van skeletspiervezels.
- Plasmamembranen van hartspiercellen hebben andere eigenschappen dan die van
skeletspiervezels. Hierdoor kan hartspierweefsel niet in tetanus ( = ononderbroken
contractie). Een hart kan in tetanus namelijk geen bloed rondpompen.
- Een actiepotentiaal maakt niet alleen calcium vrij vanuit het sarcoplasmatisch reticulum,
maar verhoogt ook de doorlaatbaarheid van de plasmamembraan voor calciumionen van
buiten de cel.
- Hartspiercellen maken gebruik van aerobe afbraak voor de energie die nodig is om de
contractie te kunnen voortzetten.
3. Glad spierweefsel wordt aangetroffen in de wanden van bloedvaten, rond holle organen
zoals de urineblaas of in lagen rond de luchtwegen, bloedvaten, spijsverteringskanaal en
voortplantingsorgaan.
Een gladde spiercel is klein, dun en spoelvormig; elke gladde spiercel heeft één celkern.
In tegenstelling tot skeletspierweefsel en hartspierweefsel liggen in gladde spiercellen de
actine- en myosinefilamenten door het hele cytoplasma verspreidt, zodat er geen streping is.
Gladde spiercellen kunnen zich herstellen na een verwonding, omdat deze cellen zich kunnen
delen.
Gladde spiercellen kunnen zich uit zichzelf samentrekken of door het zenuwstelsel tot
contractie worden aangezet. Glad spierweefsel kan meestal niet door de wil worden
beïnvloed. Daarom wordt dit niet-gestreept, onwillekeurig spierweefsel genoemd.
Cellen zijn kort, spoelvormig, niet-gestreept en hebben één celkern.
Plaatsen: bevindt zich in de wanden van bloedvaten en in spijsverteringskanaal, luchtwegen,
urinewegen en voortplantingsorganen.
Functies: voortbeweging voedsel, urine- en klierproductie van de voortplantingsorganen,
reguleert de diameter van de luchtwegen en van de bloedvaten.
De inwendige organisatie van een gladde spiercel verschilt echter van die van een skeletspier-
of hartspiercel:
- In glad spierweefsel ontbreken myofibrillen, sarcomeren of strepingen.
- In gladde spiercellen liggen de dikke filamenten verspreid door het sarcoplasma. De dunne
filamenten zijn in het sarcoplasma en aan het sarcolemma verankerd.
- Naast elkaar gelegen gladde spiercellen zijn bij deze verankeringsplaatsen samengebonden,
waardoor de contractiekrachten door het gehele weefsel worden overgedragen.
Ook in functioneel opzicht vertoont glad spierweefsel een aantal belangrijke verschillen:
- Calciumionen veroorzaken contracties via een ander mechanisme dan bij de andere
spiertypen.
- Gladde spierencellen kunnen over een grotere afstand samentrekken dan skelet- of
hartspieren doordat de actine- en myosinefilamenten niet regelmatig zijn gerangschikt.
- Veel gladde spiercellen krijgen geen impulsen van motorische neuronen en de spiercellen
trekken hetzij automatisch samen (pacemakercellen) of in reactie op omgevingsfactoren of
hormonale stimulatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vivette95. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.81. You're not tied to anything after your purchase.