Grondwettelijk recht voor bestuurskundigen (F710411)
Summary
Samenvatting Grondwettelijk recht - Grondwettelijk recht voor bestuurskundigen (F710411)
73 views 0 purchase
Course
Grondwettelijk recht voor bestuurskundigen (F710411)
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Book
Grondwettelijk recht
Volledige boek werd verwerkt in 67 pagina's lange samenvatting. De samenvatting bevat details uit het boek, voorbeelden, arresten en voorbeeldvragen vermeld door de prof in de lessen. Er worden ook verwijzingen gemaakt naar pagina's in het boek voor extra duidelijkheid.
Grondwettelijk recht voor bestuurskundigen (F710411)
All documents for this subject (2)
Seller
Follow
elise-bossuyt
Content preview
GRONDWETTELIJK
RECHT
Jurgen Neuts
[DATUM]
[BEDRIJFSNAAM]
[Bedrijfsadres]
1
,Inhoud
Deel 1 – inleidende begrippen en basiskenmerken................................................................................3
Begrippen...........................................................................................................................................3
Essentiële kenmerken van een democratisch grondwettelijk systeem...............................................5
Deel 2 – de normenhiërarchie................................................................................................................9
De grondwet.......................................................................................................................................9
De wetgevende akten.......................................................................................................................11
Bijzondere meerderheidswetten- en decreten.................................................................................14
Koninklijke besluiten.........................................................................................................................14
Ministeriële besluiten.......................................................................................................................15
België als unitaire, territoriaal gedecentraliseerde staat..................................................................16
Deel 3 – de federale politieke instellingen...........................................................................................17
De monarch......................................................................................................................................17
Het parlement..................................................................................................................................21
De regering.......................................................................................................................................31
Federale politieke instellingen..........................................................................................................34
(institutionele samenhang tussen parlement en regering)...............................................................34
Boek pagina 108-124........................................................................................................................41
Deel 4 – de gemeenschappen en de gewesten....................................................................................45
Inleiding............................................................................................................................................45
De staatshervorming........................................................................................................................45
Concepten........................................................................................................................................46
Gewesten..........................................................................................................................................47
Deel 5 – belangenconflicten en bevoegdheden....................................................................................59
Belangenconflicten...........................................................................................................................64
Bevoegdheidsconflicten...................................................................................................................65
Deel 6 – rechtsbescherming tegen overheidsoptreden........................................................................65
Overzicht..........................................................................................................................................65
Grondwettelijk hof............................................................................................................................68
2
, 2. onderdanen onderwerpen zich aan
de nationale wetgever zonder de
Grondwettelijk recht mogelijkheid om onrechtvaardige
wetten en regeringen aan te klagen.
Deel 1 – inleidende De gedachte erachter is dat de overheid niet
alles mag en dat er grenzen zijn aan het
begrippen en staatsgezag.
basiskenmerken Dit wordt gesteund door 2 processen, bedoeld
om de burgers te beschermen tegen willekeur
Begrippen en tirannie.
Publiek recht vs. Privaat recht
Wat is ‘recht’ : regels die ontstaan wanneer De 2 processen:
een groep mensen zich in een 1. parlementarisme
samenlevingsverband gaan organiseren en = het uitoefenen van het bewind is verdeeld
waaraan die groep zichzelf onderwerpt. tussen de vorst (regering) en een nationale
geschreven of ongeschreven (bv. algemene vergadering.
beginselen van behoorlijk bestuur)
rechtsregels/normen. 2. de ontwikkeling van fundamentele rechten
verplichting tot naleven van de regels en vrijheden
sancties bij niet-naleving = willekeur van de vorst aan de band willen
leggen.
Privaatrecht: regels die alleen de verhouding een vrij man kon niet worden
tussen particulieren regelen. gevangengenomen zonder wettelijke
= bv. verbintenissenrecht: contracten procedures = habeas corpus principe
Publiekrecht: regels die het optreden van de De fundamentele rechten en vrijheden of de
overheid en de verhouding van de overheid grondrechten
tot de burgers beheersen. De kerngedachte van de grondrechten is dat
= grondwettelijk recht, administratief recht, er grenzen zijn aan het staatsgezag en meer
strafrecht en belasting recht bepaald dat de overheid zich niet mag
mengen in persoonlijke aangelegenheden van
Staatsbegrip de burgers.
Staten territoriale eenheden waarvan de - de overheid mag niemand willekeurig
bevolking onderworpen is aan een soeverein oppakken en in de gevangenis zetten
gezag. zonder enig vorm van proces.
Sleutel: soevereiniteitsbegrip = het creëren van een ‘staatsvrije sfeer’
= hoogste macht op hun grondgebied basisidee, een levensdomein dat vrij moet zijn
drager van het opperste gezag en dit niet van overheidsbemoeienis.
ontlenen aan een andere instantie. - Het recht op een mens-waardig
heeft 2 dimensies bestaan
= de overheid moet zorgen voor een
- Externe dimensie: als soevereine bestaansinkomen, onderwijs,…
staten zijn staten onafhankelijk van
elkaar en staat ze op gelijke hoogte. In hoofdzaak = vrijheidsrechten (opgemaakt in
- Interne soevereiniteit: het staatsgezag 1831)
is onbeperkt en het hoogste in zijn In 1994 sociale en economische rechten
soort. (art. 23)
Betekent 2 dingen:
1. staat bepaald zijn eigen Grondwettelijk recht
regeringsvormen
3
, = betreft de inrichting en de werking van de = verloopt via 3 fases (artikel 195 v/d
overheid in haar drie vormen (= trias politica). grondwet)
= legt de basisprincipes van een
democratische rechtsordening vast 1. verklaring(en) tot herziening van de
= + bill of rights (= opsomming van grondwet (kamer & senaat), uitgevaardigd
fundamentele rechten die aan elke mens door de koning (regering dus).
moet worden gegarandeerd) = zij heten de preconstituante
= de 3 organen die samen verklaring afleggen
Grondwettelijk recht heeft dus 2 functies: tot herziening van de grondwet
1. de organisatie van een democratische Gevolg: ontbinding van beide kamers
overheidsmacht
- de overheid geeft zichzelf vorm in de 2. nieuwe verkiezingen (want kamers zijn
ontbonden)
grondwet
- constitutie = handeling waardoor een 3. nieuwe samengestelde kamers gaan met
samenleving zich tot een staat vormt een bepaalde meerderheid beslissen welke
en de aard en vorm van het grondwetsbepalingen (die reeds aanvaard
staatsbestel vastlegt (staatsorganen werden) nu effectief zullen wijzigen.
creëren, bevoegdheden vastleggen) = actoren hier de constituante (de
grondwetgevende machten)
2. de beperking van die overheidsmacht
-machtsuitoefening is niet onbeperkt Voorwaarden voor het hele proces (= dubbele
en mag niet willekeurig zijn 2/3de meerderheid of supermeerderheid)
om dat tegen te gaan 2 technieken - Ten minste 2/3 v/d stemmen moet in
- Overheidsmacht verdelen over het voordeel van de wijziging zijn in
verschillende instellingen beide kamers
- Fundamentele rechten/vrijheden - Ten minste 2/3 v/d leden in beide
verankeren in de grondwet kamers moet aanwezig zijn
Grondwet
1. = het document waarin de meest De regels in de grondwet houden juridische
fundamentele regels die de overheid moet verplichtingen in
eerbiedigen zijn samengebracht. geen enkele wet staat boven de grondwet
en dus moeten de regels nageleefd worden,
2. = grondslag en grens voor iedere voornamelijk ivm. Het overheidsoptreden)
machtsuitoefening door de overheid.
Landen met een grondwet zijn niet
De grondwet is dus de basis automatisch een democratie.
Het heeft een hogere status dan andere Er is sprake van Sham constitutions
rechtsnormen in het rechtsbestel.
Dit omdat het een bijzonder karakter heeft. Een democratische grondwet staat voor een
De grondwet bepaald hoe een staat is ideaal:
ingericht en heeft dus standvastigheid nodig. - Overheid staat in dienst v/d burgers
grondwettelijke verschansing wordt en hun onvervreemdbare (enkel
gebruikt als techniek om die standvastigheid inperken door omstandigheden)
te vrijwaren. rechten en vrijheden
- Wijzigen van de grondwet kan enkel - Gekozen leiders die het recht
door ingewikkelde procedures eerbiedigen
In België is er sprake van een ‘hink-stap-
- Overheidsmacht wordt verdeeld over
verschillende instanties
sprong’-procedure wijzigingsprocedure.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elise-bossuyt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.69. You're not tied to anything after your purchase.
