Samenvatting van 'vaccinatie' als onderdeel van het vak 'Infectieziekten 2' gegeven door prof. Van Damme in de 2e Bachelor Geneeskunde aan de UA. Volledige samenvatting gebaseerd op college slides én eigen lesnotities.
Polio.............................................................................................................................................................. 23
Poliovirus..................................................................................................................................................23
Poliomyelitis..................................................................................................................................23
Geschiedenis................................................................................................................................24
Vaccines................................................................................................................................................... 24
Eradicatie......................................................................................................................................24
Challenges....................................................................................................................................25
Belangrijkste risicofactoren in LMIC............................................................................................. 25
Global switch van tOPV naar bOPV (2016)..................................................................................26
Ontwikkeling novel oral polio vaccin type 2 (nOPV2)...............................................................................27
Niet allemaal koek en ei…........................................................................................................................28
Conclusie..................................................................................................................................................28
, Waarom vaccineren tijdens de zwangerschap.........................................................................................29
Van taboe naar indicatie............................................................................................................... 29
Strategie voor maternale vaccinatie......................................................................................................... 29
Algemene regels voor vaccinatie tijdens de zwangerschap......................................................... 30
Het immuunsysteem tijdens zwangerschap............................................................................................. 30
Humorale immuunrespons........................................................................................................... 30
Maternale antilichamen................................................................................................................ 31
Concept van vaccinatie tijdens zwangerschap........................................................................................ 32
Impact van maternale antistoffen op de zuigeling........................................................................ 32
Influenza...................................................................................................................................................32
Pertussis...................................................................................................................................................34
COVID-19.................................................................................................................................................37
RSV.......................................................................................................................................................... 38
Verdere aanbevelingen............................................................................................................................ 39
Group B streptococcus (GBS)...................................................................................................... 39
Overzicht.................................................................................................................................................. 40
,Infectieziekten en vaccins
“Een epidemie wordt gedreven door het aantal vatbare mensen, niet door het aantal zieken.”
leerdoelen
● weten hoe een vaccin werkt
● de verschillende soorten vaccins kennen
● de impact van vaccinatie begrijpen en kunnen uitleggen (bv. mazelen)
● vaccinatie technieken
● de Belgische aanbevelingen kennen en kunnen uitleggen
● de verschillende vaccins in het Belgisch vaccinatieschema kennen
Geschiedenis
Jenner, MD in Berkeley (1749-1823)
● wilde mensen vaccineren met de inhoud van koepokkenpustels om te zien of ze vatbaar of
beschermd waren tegen pokken
● per ongeluk was er op dat moment een koepokkenepidemie op een boerderij vlakbij zijn
huisartsenpraktijk
● James Phipps, 8 jaar oud, werd ingeënt door arm-tot-arm overdracht van pustelmateriaal van
melkmeisje
○ eerste dagen na inenting enige zwelling van de lymfeklieren, verder geen probleem
⇒ kruisbescherming via koepokkenvaccin (levend afgezwakt vaccin)
uitroeiing van pokken: Balmis expeditie (1803)
● weeskinderen: waren nog niet blootgesteld aan pokken (naïef)
● werden gevaccineerd met koepokkenvaccin
● weeskinderen als drager van koepokken, waarvan koepokkenvirus werd gebruikt voor vaccins
1989: WHO verklaart pokken uitgeroeid dankzij menselijke tussenkomt
Waarom vaccineren we
rol van vaccinatie in disease control
● aantal vatbare verminderen
● beschermen tegen infectieziekten
● beschermen tegen dragerschap
● terugdringen van morbiditeit (ziekmakend effect) en mortaliteit
● controle van transmissie
● mogelijkheid tot eliminatie (één werelddeel)
● mogelijkheid tot eradicatie (de hele wereld)
○ via gastheer, transmissie wijze of hulpmiddelen
Wat is een vaccin
● bestaat uit minstens één antigeen
● doel: het afweersysteem stimuleren om de mens te beschermen tegen infectie en/of ziekte
○ immuunsysteem van een persoon (natuurlijke afweer) stimuleren en voorbereiden om een
bepaalde kiem te herkennen en zich tegen die kiem/infectieziekte te verdedigen
○ bij contact met die kiem herkent het immuunsysteem die bewuste kiem en, omdat het al
voorbereid is die kiem aan te vallen, beschermt het je tegen die kiem
⇒ via één lichaamsvreemd eiwit een immuun-antwoord opwekken (cellen en antistoffen)
2
, Hoe werkt een vaccin
● heel specifiek (beschermt tegen één stam), geen kruisbescherming
○ nadeel: beschermt niet tegen nieuwe mutaties
● bevat een geheuge, liefst levenslang
● opbouwen van immuniteit via een aantal vaccinaties
● werkt niet onmiddellijk (na 3-4 weken)
kenmerken verworven immuunsysteem
● specificiteit
● geheugen
● onderscheid eigen vs. niet-eigen
Mechanisme
1. vaccin toedienen: nasaal, dermaal, mucosaal, IM …
2. vaccin wordt opgepikt door antigen-presenting-cells (APC)
3. APC presenteert antigenen van vaccin aan T-helpercellen (TH)
4. TH worden geactiveerd en evolueren tot T-geheugencellen (TM) of
activeren B-cellen
5. B-cellen ontwikkelen IgM antistoffen (eerste type antilichamen)
6. B-cellen rijpen/evolueren tot plasmacellen (PC) of tot
B-geheugencellen
7. plasmacellen ontwikkelen finale IgG antistoffen
Antistoffen
antilichamen beschermen ons tegen infecties
● blokkeren de binding van pathogenen aan receptoren
op het celoppervlak
● blokkeren de toxine-activiteit
● activeren complementen
● helpen fagocytose via opsonisatie
● activeren granulocyten die ontstekingsprocessen
bevorderen
Kinetiek van primaire/secundaire B-antilichamen immuunantwoord
bij primaire blootstelling: adaptive immune respons
● nauwe interactie en communicatie tussen verschillende cellen: APC, T- en B-cellen
● productie van antigen-specifieke antilichamen
● opbouw van immunologisch geheugen: B- en T-geheugencellen
bij boostervaccin of secundaire blootstelling: snelle en passende reactie
bij hernieuwde ontmoeting met het vaccin of de ziekteverwekker zelf
● secundair immuunantwoord (booster respons) en rijping van
B-geheugencellen tot plasmacellen die direct (beschermende) IgG
antistoffen produceren
● karakteristieken
○ kinetiek: snellere toename van serum IgG (4-7 dagen)
○ specificiteit van IgG reeds heel hoog
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katovandenbroucke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.85. You're not tied to anything after your purchase.
