hoofdstuk 1: groei en ontwikkeling
enorme groei gedurende 1 e 4 jaar
● 2x lengte
● 5x gewicht
● 1 gram hersenen per dag
terminologie
(fysieke groei)
● kwantitatieve verandering toename in lichaamsafmetingen door
○ vermeerdering van de cellen (hyperplasie)
○ groter worden van cellen (hypertrofie)
○ toename in intercellulaire cellen
ontwikkeling
● kwalitatieve verandering
● bestaande uit wetmatige rijping en differentiatie van alle organen
● ook op andere domeinen:
○ zintuigelijke ontwikkeling, morele ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling,
fysieke ontwikkeling…
maturatie:
● tempo en de timing van het proces naar een mature status = proces
● proces zelf dat we beschrijven → hoe geraak je daar?
● ontwikkeling kan doorlopen ook als mature stopt wanneer mature status bereikt
wordt
● vb. vaardigheid om auto te rijden
2. Prenatale groei en ontwikkeling
● voor de geboorte
● ontwikkeling start bij de conceptie niet bij de geboorte
● babys die te vroeg geboren zijn → moeten nog meer ontwikkelen
● intra uteriene ontwikkeling
○ invloeden van buitenaf
○ als bij de ontwikkeling iets misloopt
○ (belangrijk als je paar maande te vroeg bent geboren voor een kine als je
werkt met kinderen)
zwangerschapsduur begint vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie: gestational age
= postmenstrual age
atern: 38-42 weken
pretern - prematuur: <38
randprematuur: 36-38
te klein voor zwangerschapsduur: dysmatuur (maturatie niet overeenstemt met aantal
weken)
combinatie van prematuur en dysmatuur mogelijk
laag geboortegewicht: <2,5 kg
zeer laag geboortegewicht: <1,5 kg
,morfogenese
● germinale fase: eerste twee weken
○ eigenlijke bevruchting vindt plaats
○ zygote de baarmoeder heeft bereikt → blastocyt
○ eindigt wanneer blastocyt zich volledig in baarmoeder genestelt heeft →
embryo
○ centraal zenuwstelsel ontwikkelt in eerste 2 weken
● Embryonale fase: drie tot acht weken
○ basis van gezonde baby wordt gelegd
○ alle belangrijke lichaamstructuren
■ zoals hart, hersenen, lever, longen en geslachtsorganen
○ cellen schikken zich in 3 afzonderlijke lagen
■ ectoderm: huid en haar vormen + merendeel van het zenuwstelsel
■ mesoderm: binnen het lichaam zoals longen, beenderen en spieren
■ endoderm : weefsel zoals spijsverteringskanaal, blaas en andere
interne organen
ontwikkeling ledematen gebeurt
● cefalo caudaal → bovenste ledematen sneller ontwikkelen dan de onderste
● proximo distaal → van centraal nr periferie (eerst de romp en vervolgens de
proximale delen
organogenese
● foetale fase (9-40 weken)
○ celdeling is grotendeels afgerond
○ interne organen → definitieve vorm
○ lengte foetus 5 cm gewicht ong 8 gram
○ foetus moet nu vooral nog groeien doordat de voornaamste structuren
gevormd zijn
→ eerste 8 weken van zwangerschap zijn cruciaal
neonatale ontwikkeling
● alle neuronen zijn aanwezig
● gliacellen
Risicofactoren in de prenatale groei en ontwikkeling
genetische oorzaken:
● vb. down syndroom
externe oorzaken:
● teratogen factoren: eigenschap van een stof of een ziekte om bij een foetus
afwijkingen te veroorzaken wanneer de moeder tijdens de zwangerschap met de stof
in aanraking komt bv. drugs, verkeerd medicatie, alcohol
● druk
Postnatale groei en ontwikkeling
● groei
○ snelle groei na geboorte
○ gestage constetante
lengtegroei
● lange beenderen (groeiplaten)
● spieren (toename in vezellengte)
stress kan botgroei veranderen
● te veel groeistop
lichaamsgewicht
● zeer gevoelig vr exteren factoren
vetweefsel:
●
hoofd: groei van de hersenen
Hoofdstuk 2: Neuromotorische ontwikkeling
in theorie 2.2 Rijping van de hersenen
Adaptatie vd hersenen → levenslang proces (foetale en kinderperiode belangrijkste
periodes)
Hersenontwikkeling:
● ver voor de geboorte tot ruim na 20 jaar
Bij geboorte:
● hersenen bestaan uit ong 100 biljoen neuronen (1/4 tot 1/3 van volwassen brein)
Proliferatie:
● verdere groei en specialisatie vd hersenen (wordt gedreven door + en – ervaringen)
Myelinisatie start net voor de geboorte tot ver in de adolescentie → regio’s worden met
elkaar verbonden
Embryonale fase:
● meeste neuronen worden gevormd
Foetale fase:
● migratie van neuronen en uitgroei van axonen en dendrieten vindt plaats
Maturatie:
, ● niet allen verbindingen even nuttig (dendritic pruning en synaptic elimination)
Plasticiteit vd hersenen:
● proces van remoddelering en hersenrijping (zowel bij kinderen als volwassen
aanwezig
Bij geboorte vooral hersenstam en ruggenmerg actief
● zorgt voor reflexmatige bewegingen
● Wanneer de cortex stilaan rijpt → bewust bewegen
Rijping vd hersenen: caudo-craniale richting
Reflexen ingedeeld in drie groepen
● Stimulus
● Ontwikkeling
● Klinische betekenis
Bij pasgeborenen → indeling obv ontwikkeling (nog eens in te delen in drie groepen)
● Statische reflexen: reflexen die min of meer stabiel blijven doorheen de levensloop.
Iets sterker aanwezig bij pasgeborenen
● Primitieve of primaire reflexen: aanwezig bij de geboorte. Worden in loop van tijd
geïnhibeerd (blijven aanwezig op de achtergrond) door het rijpend zenuwstelsel (vb:
zuigreflex, Moro reactie, …) Bij mensen met CVA komen deze terug naar boven door
gebrek aan corticale inhibitie
● Posturale reacties: basis van alle willekeurige bewegingen. Dragen bij tot oprichting
tegen de zwaartekracht. Blijven heel je leven aanwezig.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisedegreef04. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.70. You're not tied to anything after your purchase.