Essay
Essay Strafrecht Nemo Tenetur beginsel
- Course
- Institution
Essay bij het B2 vak Straf(proces)recht aan de Radboud Universiteit. Onderwerp: Het nemo tenetur-beginsel. Beoordeling: 8.
[Show more]
Seller
Follow
puckkomrij
Reviews received
Content preview
Nemo tenetur-beginselDe spanning met medewerkingsplichten
Essay straf(proces)recht
Naam
Studentnummer
Docent:
Rechtsgeleerdheid B2
Radboud Universiteit Nijmegen
1
, 1. Inleiding
Het nemo tenetur-beginsel behelst een processuele waarborg dat in de kern neerkomt op de
gedachte dat de verdachte beschermd moet worden tegen het gedwongen afleggen van verklaringen
of het op een andere wijze meewerken aan zijn of haar eigen veroordeling. 1 Indien deze waarborg
absolute gelding zou hebben, zouden personen nooit gedwongen mogen worden verklaringen of
ander bewijsmateriaal zoals documenten te verstrekken. Er bestaan echter verschillende
bevoegdheden in het kader van controle en opsporing die gekoppeld zijn aan een verplichting voor
de betrokkene om medewerking te verlenen. 2 Deze medewerkingsverplichtingen lijken in eerste
instantie in strijd te zijn met het nemo tenetur-beginsel. Aangezien beide verschijnselen naast elkaar
bestaan, rijst de vraag: Waar eindigt het nemo tenetur-beginsel en begint de verplichting tot het
verlenen van medewerking? Inzicht in dit vraagstuk vereist een nadere beschouwing van de strekking
van het nemo tenetur-beginsel. Om een goed begrip te verkrijgen van het beginsel zijn de
rechtsgronden van het beginsel van belang. Daarnaast is de jurisprudentielijn van het Europese Hof
voor de Rechten van de Mens (EHRM) omtrent de spanning tussen het nemo tenetur-beginsel en de
medewerkingsverplichtingen van grote betekenis.
De opzet van dit essay is als volgt: Paragraaf 2 behandelt de rechtsgronden van het nemo tenetur-
beginsel waarbij ter volledigheid ook kort wordt stilgestaan bij de codificatie van het beginsel in het
huidige recht. Paragraaf 3 weidt uit over de (on)verenigbaarheid van het nemo tenetur-beginsel met
het vorderen van mogelijk belastend bewijsmateriaal voor de betrokkene. Hiervoor is het
noodzakelijk na te gaan wat het EHRM hieromtrent heeft vastgesteld in diverse arresten.
Geconcludeerd wordt dat de medewerkingsplicht dusdanig is afgebakend door het EHRM dat het
niet in strijd is met het nemo tenetur-beginsel omdat de doelen van het beginsel nog steeds gediend
kunnen worden.
2. Rechtsgronden en codificatie
Het nemo tenetur-beginsel dient drie doelen. Deze doelen kunnen aangemerkt worden als de
rechtsgronden van het nemo tenetur-beginsel. Ten eerste draagt het beginsel bij aan het waarborgen
van de deugdelijkheid van het bewijs. 3 Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een aanzienlijk deel
van de mensen snel geneigd is een valse bekentenis af te leggen wanneer zij zich bevinden in een
verhoorsituatie.4 Hieruit vloeit voort dat het Openbaar Ministerie bewijs moet zien te verzamelen in
een strafzaak dat niet is verkregen door ongeoorloofde druk te zetten op de verdachte. 5 Een tweede
rechtsgrond is te vinden in het respect voor de verdachte. Zonder het nemo tenetur-beginsel zou de
verdachte – wanneer hij gedwongen wordt tot het afleggen van een verklaring – moeten kiezen uit
ofwel bestraffing door het weigeren te verklaren, ofwel verklaren met de mogelijkheid op grond
hiervan vervolgd te worden, ofwel liegen en daarmee meineed plegen. 6 Dit zou niet verenigbaar zijn
met de vrijheid van het individu, het zou immers te veel gevraagd zijn om een verdachte zichzelf te
laten veroordelen.7 De derde rechtsgrond blijkt uit het oordeel van het EHRM dat het nemo tenetur-
beginsel terug is te lezen in artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de mens
(EVRM).8 Dit artikel waarborgt een ‘fair trial’ voor een verdachte, het nemo tenetur-beginsel is hier
dus een onderdeel van. Volgens Knigge mag de verdachte in een eerlijk proces niet gezien worden als
1
Wijsman 2017, p. 6.
2
Corstens/Borgers & Kooijmans 2018, p. 367.
3
Wijsman 2017, p. 6-7.
4
Rassin, Trema 2013/6, p. 202, 207.
5
EHRM 17 december 1996, ECLI:NL:XX:1996:ZB6862, BNB 1997/254, m.nt. M.W.C. Feteris, r.o. 68 (Saunders).
6
Wijsman 2017, p. 7.
7
Corstens/Borgers & Kooijmans 2018, p. 322.
8
EHRM 25 februari 1993, ECLI:NL:XX:1993:AD1839, NJ 1993/465, m.nt. G. Knigge (Funke).
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller puckkomrij. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65646 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now
Recently viewed by you
Exam (elaborations) ·
OSCE Health Care Professional Station
Package deal ·
Samenvatting en woordenlijst Beleid
Summary ·
Samenvatting Respiratoire Les 1-Les 4
Package deal ·
Samenvatting Analyse & Interpretatie 1 + 2
Summary ·
Samenvatting OLOD projectontwikkeling
Package deal ·
Samenvatting hoogrisico verloskunde
Summary ·
Samenvatting Economie Monetair Beleid
Package deal ·
ECS BUNDLED EXAMS WITH VERIFIED SOLUTIONS
