Summary
Beknopte samenvatting sociologie
- Course
- Institution
Dit is een beknopte samenvatting van het onderdeel sociologie van het vak "sociologie en rechtssociologie". Ik was hiermee in eerste zit geslaagd.
[Show more]
Seller
Follow
RenkeC
Content preview
SociologieHoofdstuk 1. Over de eigen aard van de samenleving
1.1. Inleiding
Wat doet sociologie?
- Het voor de hand liggende idee dat mensen bij natuurrampen enkel aan hunzelf denken,
klopt niet helemaal. Zie oorlog Oekraïne, wateroverlast in Wallonië, …
- Een ontslagen man gaat niet meer doen in het huishouden. Dit heeft te maken met zijn
ego en gewoonte.
- Niet alle verkrachters hebben een mentale stoornis.
- Koppels die samenwonen voor het huwelijk hebben meer kans op een echtscheiding dan
een koppels die niet voor het huwelijk zijn gaan samenwonen. Mensen die niet voor het
huwelijk gaan samenwonen zijn vaak religieus en geloven in de waarden verbonden aan
het huwelijk.
Gaat tegen de common sense in.
Voor het sociologische denken moet je afstand nemen van de vertrouwde/routineuze
denkpatronen.
De term sociologie werd rond de Franse Revolutie uitgevonden.
- Afstand van de standenmaatschappij. Van twee standen naar drie standen: adel en
geestelijkheid zijn rijk, de rest van het volk heeft niet veel te zeggen -> verzet.
De derde stand wilde meer inspraak -> FR.
Erkenning van de derde stand die een soevereiniteit gaat krijgen.
Uitbreiding naar een derde stand die volkssoevereiniteit kende.
Streefde naar meer inspraak over de inrichting van de samenleving.
- De term werd gebruikt in een abt.
Wist dat een nieuwe staatsinrichting nodig was want het volk kwam in opstand.
Hoe van de ene dag op de andere een nieuwe staatsinrichting?: nieuw staatsmodel nodig
en een nieuwe wetenschap nodig die de samenleving bestudeert = sociologie.
- Sociologie is een hybride neologisme: het is een nieuwe studie. Het is een samentrekking
uit het Latijns en het Grieks => hybride term. In deze tijd was dat een statement, twee
vloekende culturen worden samengetrokken. (Sieyès)
Sociologie is dus ontstaan om de grote omwenteling van de FR te begrijpen en een
nieuw staatsmodel te kunnen ontwerpen.
- Sociologie was toen nog een normatieve wetenschap: wat zou de beste staatsinrichting
zijn? De samenleving werd voorgesteld hoe ze zou moeten zijn, het was een ideaal.
- Compte 1830: het is een rationeel, empirische wetenschap => sociologie bekijken pas
vanaf 1830.
1.2. Het dagelijks leven door de sociologische lens
Sociologie is kijken naar een samenleving door een sociologisch lens/bril.
- Lens = een professioneel instrument dat het mogelijk maakt om een beeld te vormen van
de structuur van de zichtbare sociale werkelijkheid.
- Je hebt een voorwerp in handen om te zien wat je wil onderzoeken, net zoals medici.
- Een instrument is iets tastbaar -> survey ’s, experimenten bij sociologen.
- Maar beelden vereisen interpretatie: sociologische verbeelding om deze feiten te
interpreteren.
1
, Je moet afstand nemen van de vertrouwde denkpatronen.
The sociological imagination = the vivid awareness of the relationship between experience
and the wider society. – Charles Wright Mills
- Het vermogen om te begrijpen dat iemands individuele ervaringen in verband staan met
maatschappelijke krachten en de ruimere historische context.
- Je eigen positie is niet zo individueel en persoonlijk, dan je zou willen/denken. Je hebt
minder in de hand dan je zelf zou willen.
- Drie componenten van sociologische verbeelding: geschiedenis, maatschappelijke
structuren en biografie.
- Alternatief standpunt innemen: het vermogen om van perspectief te wisselen door
afstand te nemen van de actuele toestand en een alternatief standpunt in te nemen.
1.2.1. Selectieve waarneming
Waarom is de gewone dagelijkse waarneming vertekend? Waarom is de common sense niet
bruikbaar om tot inzicht van de samenleving te komen?
Heeft toch heel wat voordelen:
- Maken de enige geldige waarheid in ons dagelijks leven volgens ons.
- Common sense benadering maakt het mogelijk om snel te kunnen reageren in bepaalde
situaties, maar voor onderzoek over de samenleving is dit negatief en zelfs gevaarlijk.
Reactiemogelijkheden wordt door het brein overlopen op basis van een analyse van de
omgeving rondom jou. Je brein filtert de relevante info eruit, op basis van vroegere
ervaringen. Dit kan positieve of negatieve gevolgen met zich meebrengen.
De vroegere ervaringen die iemand heeft zijn belangrijk voor wat men later zal doen.
Men moet niet meer door de hele keuzeboom gaan om te kunnen reageren.
Reductie van de complexiteit van de omgeving situaties. De omgeving wordt op een heel
eenvoudige wijze opgenomen.
- Heeft te maken met onderzoek in stress situaties: fight, flight en freeze.
- Er zijn vier belangrijke regelen waarom common sense leidt tot selectieve info.
1. Fysieke en sociale beperkingen.
o Je kan fysiek niet overal aanwezig zijn, je hebt een andere sociale status.
o Er is niet enkel een materiële ruimte, maar ook een sociale ruimte.
o We nemen de samenleving waar vanuit een bepaalde sociale positie en
daardoor missen we stukken info of verkrijgen we ze makkelijker.
2. Belangen.
o Afhankelijk van de belangen die je gaat verdedigen, ga je selectief/anders te
werk gaan. Welke belangen heeft men te verdedigen?
o Hoe mensen staan in het leven en kijkt naar de omgeving rond jou heeft veel
te maken met de belangen die je hebt.
3. Kennis en informatie.
o Hoe meer info je hebt, hoe minder selectief de waarneming gaat worden.
Maar deze kennis moet evenwichtig verdeeld zijn over verschillende
invalshoeken.
o Maar mensen met vooroordelen zijn niet met meer info gebaat, zij zullen
zoeken naar de info die hun ideeën gaan bevestigen, echo-effect. Nieuwe
info, maar uit dezelfde invalshoek. De kennis moet voldoende evenwichtig
zijn.
o De info die je over een persoon/toestand hebt, is bepalend voor wat je
waarneemt.
2
, o Opleidingsniveau heeft hier ook een invloed op: mensen met een lage
opleiding gaan extremer (rechts) stemmen. Mensen met een hogere
opleiding kunnen evenwichtiger info vergaren.
4. Voorkeuren en afkeuren: als je een voorkeur hebt, ga je al opzoek naar iets
specifieks.
o Sociaal bepaalt.
o Socialisatieproces = een proces waarbij een individu zich in de omgang met
anderen de cultuur van zijn omgeving eigen maakt.
Deze factoren leiden tot een vertekening van de realiteit.
1.2.2. Referentiekader
Referentiekader = proces waarbij we stapsgewijs een raamwerk bouwen dat onze latere
waarnemingen zal beïnvloeden.
Kenmerken van het referentiekader/sociale bril:
- Een referentiekader vormt een geheel. Dat betekent dat al onze waarnemingen vanuit
hetzelfde referentiekader gebeuren. Iedereen heeft maar één sociale bril, die hij niet
naar believen kan op- of afzetten of kan verwisselen voor een andere bril.
- Een referentiekader is stabiel, maar niet onveranderlijk.
- In de samenleving bestaan zoveel referentiekaders als er individuen zijn.
- Gedeelde referentiekaders ontstaan wanneer grote groepen individuen in ongeveer
dezelfde omstandigheden opgroeien of werken. Ze maken deel uit van cultuurpatronen.
Door die verscheidenheid van referentiekaders reageren we verschillend op hetzelfde
gebeuren en brengen we over een zaak die objectief dezelfde is, soms zeer uiteenlopende
verslagen uit.
Thomas-theorema: if people define situations as real, they become real in their
consequences.
Vooroordeel = oordeel van een situatie gebaseerd op een vereenvoudigde voorstelling
van de situatie die wordt doorgegeven binnen een bepaalde
referentiegroep.
- Kennen we ook in de vorm van een stereotype = een min of meer gefixeerde en
vereenvoudigde voorstelling van een groep van een ander referentiekader die niet op
feiten gebaseerd is.
Stereotype hoeft niet altijd negatief te zijn.
Je gaat een eigenschap projecteren op de gehele groep bij een stereotype.
- Vooroordelen zijn belangrijk, omdat die de info die zo belangrijk is gaan vertekenen. Ze
komen terecht in de sociale bril en de common sense.
1.3. Een stap verder
Op heel wat vragen geven we een antwoord vanuit de common sense (dia 13).
Common sense heeft de volgende kenmerken:
- Is op te vatten als losjes samenhangende kennis.
- Is gebaseerd op feiten, waarnemingen, ervaringen, inzichten en received wisdom door
elk van ons verworven en opgestapeld tijden onze levensweg.
- Dient om zin te geven aan situaties waarmee we geconfronteerd worden.
- Is bedoeld voor praktische, onmiddellijke antwoorden.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RenkeC. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now