, Inleidend deel
Afdeling 1: De bekendmaking en inwerkingtreding van de in België van toepassing zijnde
rechtsnormen
1. De bekendmaking van de in België van toepassing zijde rechtsnormen
Iedere rechtsnorm moet gepubliceerd worden, het moet dus tegenstelbaar zijn aan de burgers. Deze
bekendmaking is een (absolute) voorwaarden zodat de rechtsnorm in kracht kan treden (inwerkingtreding).
Deze rechtsnormen worden gepubliceerd in een publicatieblad, voor België wordt dit vermeld in artikel 190
GW.
Bij deze wettekst is er een aanleiding naar 3 opmerkingen:
1) De grondwet is onveranderlijk gebleven sinds 1831
2) Er is geen parlementaire voorbereiding geweest voor dit artikel, het artikel is namelijk het resultaat van
één enkele zitting van het Nationaal congres.
3) Deze bepaling is enkel van toepassing op de normen die van openbaar belang zijn. Voor de normen die
een dergelijk belang hebben, is een kennisgeving aan de betrokkene voldoende.
(!!) Individuele beslissingen en een benoeming (ondergeschikte politieambtenaren, …) zijn niet van openbare
belang, hierbij is een gewone kennisgeving voldoende.
(!!) Benoemingen maar ook het ontslag van ministers, magistraten,… zijn wel van openbare belang. Hiervoor is
een gewone kennisgeving niet voldoende, dus is de zin van artikel 190 GW vereist.
Artikel 110 GW: de koning verleent een gratie aan een veroordeelde
2. De bekendmaking van normen in een publicatieblad
Binnen de rechtsorde in België beschikken we echter niet over één enkel publicatieblad, we hebben er
meerdere:
1) Het bestuursmemoriaal
Hierin worden de normen van de provincieraden en bestendigede deputaties gepubliceerd. Er bestaat één per
provincie, voor de Frans talige wordt dit het Bulletin Provincial genoemd.
De Franse Gemeenschapscommissie: artikel 138 GW
2) Belgisch staatsblad
De normen van de wetgevende macht of vorderingen maar ook besluiten worden in het Belgisch staatsblad
gepubliceerd. De overeenkomsten die berusten op het klassieke volksrecht, waarvan de bekendmaking
verplicht is, worden ook gepubliceerd in het Belgisch staatsblad.
3) Publicatieblad van de Europese Unie
De normen van de Europese unie en van Euratom, hiervan hebben sommige een directe uitwerking binnen de
Belgische rechtsorde. Zij worden dan namelijk opgenomen in het publicatieblad van de Europese Unie. Ze zijn
rechtsreeks van toepassing zonder dat ze moeten worden opgenomen in de publicatiebladeren van de
lidstaten.
(!!) Er bestaat maar één Belgisch staatsblad, enkel de gemeentelijke en provinciale normen hebben een apart
staatsblad.
Wie dus kennis wil hebben over iedere norm dat toepasselijk is, kan al deze publicatiebladeren doornemen
maar ook de website van de gemeente waarop iedere gemeentelijke norm wordt op bekendgemaakt.
Page | 2
,De normen die een openbaar belang hebben en dus moeten worden bekend gemaakt in het Belgisch
staatsblad: pagina 8
De bekendmaking kan integraal (de norm wordt met al zijn bepalingen overgenomen) of gedeeltelijk (het
uittreksel wordt enkel gepubliceerd of er wordt enkel een vermelding opgenomen) zijn.
• Integrale bekendmaking
Iedere wet, decreet en ordonnantie moet worden gepubliceerd met al de bepalingen. Indien deze niet wordt
gepubliceerd, is deze ook niet geldig om inwerking te treden.
• Uittreksel of een gewone vermelding in het Belgisch staatsblad
Binnen de normen van de uitvoerende macht is er een afwijking: wanneer een besluit van de federale overheid
niet “alle” burgers aanbelangt, is het dus toegelaten om dat bekend te maken aan de hand van een uittreksel of
een gewone vermelding.
(!!) De besluiten die alle burgers aanbelangt moeten worden gepubliceerd in het Belgisch staatsblad.
De bekendmaking van de koninklijke en ministeriële besluiten hebben regimes:
1) Het lichtste (geen publicatie verplicht)
Als de rechtsnorm geen openbaar belang heeft, dan is er geen publicatie verplicht. Dan komt er enkel een
notificatie voor de betrokkenen (kennisgeving).
2) De rechtsnormen die wel een openbaar belang hebben maar niet alle burgers aanbrengen
De bekendmaking van dit regime kan aan de hand van een uittreksel of een vermelding.
3) Openbaar belang hebben en ze belangen alle burgers aan
Ze moeten integraal worden gepubliceerd in het Belgisch staatsblad met al hun bepalingen.
3. Het Belgisch staatsblad, het publicatieblad van de nationale rechtsorde
Het Belgisch staatsblad is een kracht die wordt gepubliceerd door de Belgische staat op het internet, er zijn in
totaal maar 3 papieren exemplaren. Voor dat het Belgisch staatsblad bestond was er sprake van het Bulletin
Officiel, deze verloor in 1945 zijn statuut ten voordele van het Belgisch staatsblad.
In 1831 was er dus het Belgisch staatsblad ontstaan maar dit was nog een semi-privé blad en had nog niet de
hoedanigheid van officieel orgaan voor de bekendmaking van officiële teksten. De Bulletin officiel had dit
officieel orgaan om wetteksten bekend te maken.
Hubert Pierlot:
• De eerste minister: 1939 – 1955
• Teksten in Belgisch staatblad publiceren
• Belgisch staatblad in Brussel gebruiken als publicatie orgaan
• WO II -> tweede Belgisch staatsblad (parallel)
• Arrest van Peereboom (voetnoot 57)
Artikel 85 & 86 GW: bekendmaking van de Belgische grondwet en van de twee begeleidende grondwettelijke
decreten.
Page | 3
, 4. De inwerkingtreding van de normen binnen de Belgische rechtsorde
De inwerkingtreding van de rechtsnormen:
• De normen op gemeentelijk niveau = 5de dag na de bekendmaking
• De normen van de provinciale raad of de bestendige deputatie = 5de dag na bekendmaking
• Vlaamse & Waalse provinciale normen = 8ste dag na bekendmaking
• Normen van de provinciegouverneurs en de arrondissementscommissarissen = afwijkend stelsel
Ze mogen dus zelf bepalen wanneer de norm verplicht is, er is hier geen aanvullende regel voor.
• Uitvoerende normen (vorderingen en besluiten) = 10de dag na de bekendmaking
Artikel 84, 2° BWHI
• De federale wettelijke normen = 10de dag na de bekendmaking
Bij het berekenen van de termijnen houden we geen rekening met zondagen of feestdagen, we tellen in volle
dagen. We tellen de dag van het bekend maken niet mee, 10 dagen later (indien anders) treedt de wet in
werking.
De grondwettelijke normen treden in werking op de dag zelf als ze bekend worden gemaakt.
De oorspronkelijke grondwet: 25 februari 1831
De retroactieve rechtsnorm: ten vroegste is dat de datum van de publicatie in het staatsblad, maar er is een
juridische fictie. Ze kunnen enkel hun fictie ontplooien op de dag dat ze zijn gepubliceerd.
5. De verschillende fasen van grondwetsherziening en staatshervorming
De 7 herzieningen van de grondwet: De 6 staatshervormingen:
We mogen de grondwetsherzieningen niet verwarren met onze 6 staatshervormingen, we kunnen wel
vaststellen dat deze in principe overeenstemmen. De 5de staatshervorming daarentegen had geen
grondwetherziening nodig, deze was namelijk gerealiseerd op wetgevend niveau zonder de grondwet te raken.
Page | 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rhunecools. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.