Summary
Samenvatting thema 1 - gevolgen van chronisch ziek zijn
- Course
- Institution
Samenvatting thema 1 - gevolgen van chronisch ziek zijn
[Show more]
Seller
Follow
nickkjonk
Content preview
Thema 1 – Gevolgen van chronisch ziek zijnEen ‘chronische aandoening/ziekten’ worden in het algemeen gezien als irreversibele aandoeningen,
zonder uitzicht op volledig herstel en met een gemiddeld lange ziekteduur. Vaak gepaard met pijn,
geestelijk lijden, functiebeperkingen, sociale beperkingen of andere klachten. De mate waarin men
hinder ondervind verschilt per aandoening en per individu waarbij de klachten vaan ook een
wisselend beloop hebben. Daarnaast is er vaak sprake van meerdere aandoeningen tegelijk;
multimorbiditeit.
Voor de omschrijving worden diverse criteria gehanteerd:
- Aard: chronische aandoening wordt in dit geval op grond van diagnostische criteria als
chronisch aangemerkt, bijvoorbeeld diabetes mellitus
- Duur: chronisch aandoening wordt gekenmerkt door een zekere tijdsduur of frequentie. Bij
somatische aandoeningen wordt de grens vaak gelegd bij 3 mnd, bijvoorbeeld bij
rugklachten. Psychiatrische aandoening zijn chronisch bij ongeveer 2 jr.
- Ernst: chronisch aandoening brengt langdurige beperking in dagelijks functioneren mee.
- Zorgbelasting: chronisch aandoening doen langdurig beroep op gezondheidszorg.
Epidemiologie chronische ziekten
Incidentie = nieuwe gevallen in een populatie gedurende een periode
- (aantal gevallen : aantal mensen : tijd)
Prevalentie = bestaande gevallen in een populatie gedurende een periode
- (aantal gevallen : aantal mensen : tijd)
Top vijf van prevalentie chronische aandoeningen bij
volwassenen in Nederland:
1. CARA (chronisch aspecifieke respiratoire aandoeningen
zoals COPD en Astma)
2. Artrose
3. Diabetes mellitus
4. Dorsopathieën (rugaandoeningen)
5. Coronaire ziekten (zoals CVA, hartfalen)
Multimorbiditeit: meerdere chronische ziekten treden tegelijk op, komt veel voor.
- Causale multimorbiditeit: ziekten met zelfde
risicofactor (COPD en hartinfarct bij roken)
- Complicerende multimorbiditeit: ziekte is
complicatie van bestaande ziekte (neuropathie
bij DM)
- Cluster multimorbiditeit: combinatie komt
statisch vaker samen voor zonder goede
verklaring (artrose en COPD).
- Toevallige combinatie in een individu.
Kwaliteit van leven is een subjectief begrip. Het zegt iets over hoe een persoon zijn of haar
lichamelijke, psychische en sociale functioneren ervaart. Het kan daarnaast ook objectieve aspecten
betreffen, bijvoorbeeld als het gaat om beperkingen als gevolg van ziekte. Waarde van levenskwaliteit
is bepaald a.d.h.v. de voorkeur van personen of van de maatschappij voor gezondheids-toestanden.
De kwaliteit van leven wordt meestal gemeten met gevalideerde vragenlijsten, zoals: SF 36,
EuroQoL5D, Nottingham Health Profile en Sickness Impact Profile.
Deze vragenlijsten kunnen algemeen zijn, maar zijn soms gericht op bepaalde ziekten, een bepaald
aspect of een bepaalde doelgroep. Kwaliteit van leven van een ziekte wordt vaak uitgedrukt als een
percentage van dat van de hele populatie.
, Thema 1 – Gevolgen van chronisch ziek zijn
QALY’s (Quality Adjusted Life Year): kwaliteit van leven.
= verwachte (of) gewonnen levensjaren vermenigvuldigd met kwaliteit van leven gedurende die
jaren. Kwaliteit van leven uitgedrukt tussen 0 en 1.
- 0 = geen kwaliteit van leven
- 1 = perfecte kwaliteit van leven
o.a. gebruikt bij vergelijken van de kosten van zorg, het succes en de kosten
effectiviteit van een therapie.
DALY’s (Disability Adjusted Life Year): ziektelast.
= ziektejaren plus verloren levensjaren gecorrigeerd voor kwaliteit van leven. Is een maat voor
persoonlijke ene maatschappelijke ziekte last. Oftewel de hoeveelheid gezondheid een patiënt
verliest gedurende een normaal verwachte levensduur t.g.v. de aandoening.
Als we ziektelast kunnen uitdrukken in maat en getal, dan is vast te stellen hoe goed of slecht de
gezondheid van een groep patiënten is in vergelijking tot
die van anderen. Is relevant omdat ‘t rechtvaardig is om
patiënten met de slechtste gezondheid prioriteit te geven
bij beslissingen over de vergoeding van hun behandeling.
‘Years of Life Lost’ + ‘Years Live with
Disability/Disease’
o YLL: aantal verloren jaren door een ziekte
in vergelijking met gezonde personen.
o YLD: aantal geleefde jaren met klachten
of ziekte X ‘disability factor’
0 = perfect leven / 1 = dood
Qaly’s en Daly’s vullen elkaar aan.
- Qaly’s gaan over ‘geleefde’ of gewonnen jaren, gecorrigeerd
voor kwaliteit
- Daly’s gaan voer ‘verloren’ jaren en/of jaren met ziekte/klachten,
gecorrigeerd voor kwaliteit
Gezondheid wordt beïnvloed door verschillende factoren gezondheidsdeterminanten.
Determinanten zijn factoren die (chronische) ziekte veroorzaak of het beloop beïnvloeden.
Grofweg wordt er onderscheid gemaakt tussen vier soorten determinanten die samen iemands
gezondheid bepalen:
- Biologische factoren/persoonsgebonden: individuele verschillen die ontstaan bij de geboorte
(erfelijkheid, zoals geslacht, kleurenblindheid, genetische aanleg voor bepaalde ziekten) of
later worden verworven (gewicht, bloeddruk, cholesterol NAH door een ongeluk).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nickkjonk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now