Summary
Samenvatting taalontwikkelingsstoornissen
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de slides van het vak taalontwikkelingsstoornissen uit derde bachelor logopedische wetenschappen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: hanahoogers • 7 months ago
Seller
Follow
logopediste
Reviews received
Content preview
TaalontwikkelingsstoornissenHoofdstuk 1: SLI
Taalontwikkelingsstoornissen
● Primaire taalstoornis
○ Staat op zichzelf
○ SLI = specific language impairment
● Secundaire taalstoornis
○ Sensorische problemen
■ Gehoor en zicht
○ Afwijkingen van het spraakorgaan
○ Cognitieve problemen
○ Emotionele of contactstoornissen
○ Onvoldoende taalaanbod
Taalontwikkeling
● Taalontwikkeling → multidimensioneel gebeuren
● Complex proces dat samenhangt met andere ontwikkelingsdomeinen
○ Genetische predispositie
■ Aangeboren taalvermogen
■ LAD: language acquisition device (Chomsky)
○ Omgevingsfactoren
■ Voldoende taalaanbod
■ Taalstimulerende omgeving
○ Sensori-motorische ontwikkeling
■ Ontwikkeling vd zintuigen: zien, horen
■ Motorische ontwikkeling
○ Cognitieve ontwikkeling
○ Sociaal emotionele ontwikkeling
○ Neurologische rijping
● Taalontwikkeling
○ Start: geboorte
○ Voltooid: ± 12 jaar
● Verschillende fasen op basis van taalinterne kenmerken
○ Cruciale periode: tussen 0 en 5 jaar
○ Taalbegrip voorsprong op taalproductie
● Voortalige fase: 0-12 maanden
● Vroegtalige fase: 12m-2j6m
● Differentiatiefase: 2j6m-5j (vanaf kleuterklas)
● Voltooiingsfase: >5j
1
,Taalstoornissen
● Taalachterstand
○ Veel variatie! Niet alle kinderen die een wat tragere taalontwikkeling
doormaken hebben noodzakelijk problemen (laatbloeiers)
○ Taalstoornis, vertraagde spraak-en taalontwikkeling
● Etiologie
○ Taalstoornis: niet eenvoudig te identificeren oorzaak
○ Primaire taalontwikkelingsstoornis
■ Geen duidelijke oorzaak (exclusiecriterium)
○ Secundaire taalontwikkelingsstoornis
■ Oorzaak andere stoornis: vb. slechthorendheid, verstandelijke
beperking, blindheid, neuropsychiatrische aandoeningen
Specific language impairment - SLI
● Verloop
○ Vertraagde spraak-en taalontwikkeling (VSTO) ~ (specific) language delay
■ Harmonisch profiel, gelijkmatige achterstand en uitval voor de
verschillende taalcomponenten
○ Gestoorde spraak-en taalontwikkeling ~ specific language impairment
■ Disharmonisch profiel
● Terminologie
○ Specifieke taalontwikkelingsstoornis
○ Primaire taalontwikkelingsstoornis
○ Specific language impairment (SLI)
○ (Ontwikkelingsdysfasie)
○ Developmental language disorder (DLD)
Definitie SLI
● Taalstoornis die niet aantoonbaar het gevolg is van een andere primaire stoornis
● SLI: verwijst naar primaire taalstoornis
● Onbevredigende definitie voor wetenschappers
● Stark & Tallal: mate van taalachterstand
○ Taalbegrip: minstens 6 maanden t.o.v. mentale leeftijd
○ Taalproductie: minstens 12 maanden t.o.v. mentale leeftijd
○ → Meest aanvaarde definitie
○ → Literatuur: meningsverschillen over de vereiste ernst vd stoornis en over
wat precies als exclusiecriterium aanvaard wordt
● Tomblin et al en Paul
○ Taalstoornis indien kind lager scoort dan percentiel 10 op minstens 2
onderdelen taaltest
○ Internationaal aanvaard criterium
○ Ongeveer gelijk aan -1,25 SD
Epidemiologie SLI
● Prevalentie
○ 1%, 3-10%, 5-10%, 7%
2
, ○ Geslacht
■ Vaker bij jongens
Etiologie SLI
● Etiologisch gezien wordt SLI vastgesteld op basis van exclusiecriteria en is er dus
geen duidelijke oorzaak aanwezig
● Genetische basis - neurologische dysfuncties
○ Nation
■ Groter risico SLI bij positieve familiegeschiedenis
■ Identieke tweelingen grotere kans beide kinderen SLI in vgl met
niet-identieke tweelingen
○ Fisher
■ FOXP2 gen
○ Bishop
■ Interactie tussen meerdere genen en aantal risicofactoren omgeving
○ Ors et al
■ SPECT- en PET scans tonen morfologische en functionele verschillen
in de diepere hersenstructuren bij kinderen met SLI
Onderscheid VSTO - SLI
● Vertraagde spraak- en taalontwikkeling
○ 50% primaire taalstoornis van voorbijgaande aard
○ Language delay of specific language delay
○ Achterstand in STO t.o.v. leeftijdsgenoten, // met jongere kinderen
○ STO komt later op gang, verloopt trager
○ Harmonisch profiel
○ Achterstand taalproductie en/of taalbegrip
○ Logopedische therapie
■ Gunstig effect
■ Spraak en taalachterstand vermindert drastisch of verdwijnt volledig
○ Scheidingslijn VSTO en SLi is niet zo duidelijk
○ Blijft belangrijk om ook kinderen met VSTO blijvend op te volgen
■ Latere leeftijd: vaak minder goede resultaten op taal gerelateerde
vaardigheden zoals lezen en spellen
● SLI
○ Geen duidelijk aantoonbaar hersenletsel/etiologie
○ Grilliger taalprofiel
○ Hardnekkig
○ Stoornisspecifieke kenmerken
Onderscheid kinderafasie - SLI
● SLI
○ Geen duidelijk aantoonbaar hersenletsel/etiologie
● Kinderafasie
○ Duidelijk aantoonbaar hersenletsel
○ Meestal een goed aangeboren taalvermogen, normale start taalontwikkeling
3
, ○ Hersenletsel op een bepaald moment in de ontwikkeling met beschadiging vd
taalgebieden in de hersenen
■ Gevolg: duidelijke kenmerken van een taalontwikkelingsstoornissen bij
herstel
○ Oorzaken
■ Hersentrauma, tumoren, epilepsie, stoornissen bloedvoorziening,
hersenvliesontsteking
○ Zeldzaam
○ Verworven taalontwikkelingsstoornis, verworven kinderafasie
○ Herstel
■ Ingewikkeld proces waarbij beide hemisferen betrokken zijn bij herstel
vd taal op langere termijn
■ Kenmerken
● Afh. vd leeftijd van het kind, locatie en omvang hersenletsel
● Woordvindingsmoeilijkheden, parafasieën, dysgrammatisme
● Bepaalde gelijkenissen met SLI kinderen
● Aangeboren afasie of congenitale afasie
○ Bij hersenletsel voor, tijdens of vlak na geboorte, dus voor de start vd
taalontwikkeling
○ Zeldzaam
○ Gunstige prognose (indien geen epilepsie)
■ Plasticiteit vd hersenen → niet beschadigde hersendelen nemen de
taalfuncties over
Classificatie SLI
● Klinische subtypen
○ Verbale auditieve agnosie (woorddoofheid), semantisch-pragmatische
stoornis, verbale dyspraxie, fonologisch-syntactische stoornis,
lexicaal-syntactische stoornis
● Drie modaliteiten
○ Taalbegrip, taalproductie en articulatie met drie gradaties: minor, moderate,
severe (negen subgroepen)
○ Grootste groep: classic
■ ~ fonologisch-syntactische stoornis
■ Ernstige expressieve taalproblemen en een redelijk taalbegrip
● Van der Lely
○ Semantisch-pragmatisch type
○ Fonologisch type
○ Grammaticaal type
■ Grootste consensus
● Probleem vd linguïstische invalshoek: SLI synoniem voor morfologisch-syntactisch
type
● Syntactisch-sequentieel-morfologisch type
○ Variabiliteit tussen kinderen
○ Morfosyntactische problemen
■ Expressie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller logopediste. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now