Hoofdstuk 6 Steekproeven
6.1 Betekenis van steekproeven in de controle
Systeemgerichte controlewerkzaamheden hebben doel effectieve werking IB evalueren. Gegevensgerichte
werkzaamheden hebben als doel afwijkingen van materieel belang op niveau beweringen te detecteren,
bijvoorbeeld juistheid transacties, jaarrekeningposten en toelichtingen. Als accountant bij uitvoering systeem-
en gegevensgerichte werkzaamheden minder dan 100% van voor controle relevante populatie evalueert,
sprake van steekproef. Bij steekproef verricht accountant controlewerkzaamheden op minder dan 100% van
elementen transactiestroom of jaarrekeningpost, zodanig dat alle eenheden kans hebben op selectie. Hierdoor
kan accountant over bepaalde eigenschappen controle-informatie verkrijgen en evalueren.
6.1.1 Systeemgerichte en gegevensgerichte steekproeven
Bij steekproeven kan onderscheid worden gemaakt tussen steekproeven gericht op:
- testen effectieve werking IB (compliance tests, systeemgericht)
- testen afwijkingen van materieel belang op beweringenniveau (substantive tests, gegevensgericht)
- combinatie beide doelstellingen, dual purpose tests
Bij systeemgerichte steekproeven doel om kenmerken uitvoering IB te evalueren (paraaf ter fiat) om
afwijkingen van vereiste uitvoering vast te stellen.
Gegevensgerichte steekproeven kunnen worden gebruikt om elementen te selecteren en controle-informatie
te verzamelen, om een of meer beweringen over bedrag in jaarrekening (bestaan debiteuren) te toetsen of om
onafhankelijke schatting van post te maken (incourante voorraad).
6.1.2 Statistische en niet-statistische steekproeven
Bij statistische steekproef vindt selectie elementen uit populatie zodanig plaats (aselecte trekking) dat
statistisch verantwoorde (op grond van waarschijnlijkheidsrekening gekwantificeerde) conclusies kunnen
worden getrokken t.a.v. eigenschappen populatie. Niet-statistische steekproef voldoet niet aan kenmerken
aselecte trekking en/of toepassing waarschijnlijkheidsrekening.
Bij veel controlewerkzaamheden niet-statistische steekproef. Bijvoorbeeld bij controlewerkzaamheden met als
doel effectieve werking IB evalueren, zal analyse van aard en oorzaak fouten van groter belang zijn dan zuiver
statistische analyse aanwezigheid fouten.
Voorbeelden niet-statistische steekproeven:
- lijncontroles: bestaan procedure vaststellen door volgen transactie moment ontstaan tot afwikkeling
- 80/20 methode: door controle van 20% posten wordt ca. 80% bedrag gecontroleerd
- kritische deelwaarneming: delen populatie waarvan verwacht wordt dat te onderzoeken
eigenschappen zich voordoen, of op eenheden waaraan bijzondere eigenschap wordt toegekend,
bijvoorbeeld deelwaarneming m.b.t. verkopen met negatieve marge
- controle deelperiode (blokmethode): wanneer gecontroleerde gegevens over bepaalde periode
beoordelingsnorm opleveren voor overeenkomstige gegevens andere perioden (lonen)
6.1.3 Kwalitatieve en kwantitatieve steekproeven
Afhankelijk van aard eigenschappen onderscheid tussen kwalitatief of attributief en kwantitatief of variabel.
Bij onderzoek naar kwalitatieve eigenschap wil men absolute of relatieve aantal elementen kennen. Zijn er
fouten en wat is het foutpercentage. Onderzoeken van kwalitatieve eigenschappen gebeurt met name bij
systeemgerichte controlewerkzaamheden. Bijvoorbeeld toetsing procedure autorisatie loonsverhogingen
d.m.v. kwalitatieve steekproef.
Bij onderzoek naar kwantitatieve eigenschap betreft het meestal brutowinst, mate spreiding gemiddelde
brutowinst en afwijkingen. Zo kan steekproef worden getrokken van verkopen met marge onder norm,
waarvan vervolgens wordt gecontroleerd of juiste kost- en verkoopprijzen zijn gehanteerd. Bij
gegevensgerichte controles waarbij waarde-element rol speelt, wordt gebruikgemaakt van steekproeven op
waarde-eenheden. Bijvoorbeeld ‘eurorangnummermethode’ waarbij alle euro’s van verzameling posten in
volgorde doorlopend worden geteld en rangnummers krijgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannevanerven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.