Summary
Cultuur samenvatting 6de, 1ste semester
- Course
- Institution
Een duidelijke samenvatting over de politiek en het Belgische systeem. Leerstof van het 1ste semester van het 6de middelbaar.
[Show more]
Seller
Follow
lynnagbeto
Content preview
CultuurwetenschappenThema 1: Politiek
Hoofdstuk 1: Wat is politiek?
1) Politiek? Nee bedankt!
Politiek is belangrijk (beslissen veel in de maatschappij), maar mensen zijn niet geïnteresseerd.
Artikel: Gebrek aan interesse komt door gebrek aan vertrouwen (1/10 Belgische jongeren noemen zich
ongeïnteresseerd) Ze engageren zich in afgebakende projecten, niet in bestaande instituties.
2) Definitie
Een definitie vinden voor politiek is heel moeilijk
❖ Een proces van collectieve besluitvorming dat af te rekenen krijgt met conflict en machtsmisbruik
in de relaties tussen deelnemers.
Politiek is strijden om de macht
Niccolo Machiavelli (humanisme, 16e eeuw)
- Il principe: een boekje over hoe vorsten de macht kunnen verwerven en behouden
- Politiek is het opstellen van groepsregels en het waken over de naleving ervan
- De mens is een sociaal wezen. Vanaf dat je met 2 bent, vorm je een samenleving. In elke
samenleving zijn er regels. Het is de bedoeling dat de leden van de samenleving de regels
van die samenleving volgen. Iemand stelt de regels op
Politiek is burgerzin
Om een goede democratie te vormen is het belangrijk dat de burger kan participeren (zo kunnen er
initiatieven op poten worden gesteld)
Nu klopt de definitie waarbij politiek gelijkgesteld wordt aan macht, niet meer.
Hoofdstuk 2: Verschillende staats- bestuursvormen
Inleiding (zie quiz, p. 4)
1) Het begrip staat
3 criteria, opgesteld door socioloog MAX WEBER (1922):
a) een omgrensd gebied, een territorium
grenzen die erkend worden door andere landen, die grenzen moeten in een verdrag staan
b) bewoond door een groep mensen (volk of natie versus natiestaat)
natiestaat1 = niet realiseerbaar?
- te veel volkeren
- ↳ wonen door elkaar
- kunstmatige grenzen
- wanneer behoor je tot een volk?
c) soevereiniteit binnen zijn grondgebied
los van democratie:
- alleen de staat mag geweld plegen
- alleen de staat mag belastingen innen
⇒ anders failed state
1
Bij een natiestaat ligt het accent op de bevolking en bij een staat op het stuk grond of het territorium.
,2) Classificatie van politieke systemen: staats-en bestuursvormen
STAATSVORMEN (organisatie grondgebied):
- Confederatie = samenwerkingsverband zonder gemeenschappelijke overheid.
⇒ ≈ VN/ EU
- Federale staat = land waarin verschillende deelstaten door een eigen overheid bestuurd worden o.l.v.
één gezamenlijke overheid.
⇒ België, vs
- Unitaire staat = staat met één nationale overheid en een parlement.
⇒ Nederland
BESTUURSVORMEN (aanduiden staatshoofd):
- Monarchie = land waarvan de vorstelijke titel erfelijk is. (koning, emir, keizer, hertog, etc.) ⇒ België
- Republiek= land waarvan de vorstelijke titel niet erfelijk is. (president, consul, etc.) ⇒ Frankrijk
BESTUURSVORM (machthebbers):
- Dictatuur= bestuursvorm waarin één persoon of een groep personen alle macht in handen heeft.
⇒ Noord-Korea
- Cleocratie= bestuursvorm waarin de geestelijkheid een zeer belangrijke rol speelt.
⇒ Clerus (vaticaanstad)
- Aristocratie= bestuursvorm waarin de macht in handen is van een groep wiens status erfelijk is, de adel.
⇒ feodaliteit (geen democratie)
- Plutocratie=bestuursvorm waarbij de macht bij een rijke groep ligt.
⇒ VS verkiezingen (cijnskiesrecht, AMS)
- Theocratie= bestuursvorm waarbij de godheid als gezaghebber wordt beschouwd.
⇒ Pharaos
- Oligarchie= bestuursvorm waarbij de macht in handen is van een bevoorrechte klasse.
⇒ Adel/clerus
- Technocratie= bestuursvorm waarbij de macht in handen is van experten.
⇒ Corona, virologen
- Democratie= bestuursvorm waarbij het volk de hoogste macht in handen heeft.
(volksvertegenwoordigers)
⇒ België
- Directe democratie= bestuursvorm waarbij het volk de hoogste macht in handen heeft.
(zonder volksvertegenwoordigers, maar rechtstreeks)
⇒/
Alle staten worden door 1/meerdere mensen bestuurd, maar er zijn veel verschillende manieren om een
staat te vormen → moeilijkere samenwerking + weerslag op supranationale instellingen (VN)
3) Onderzoek: een andere staatsvorm voor België?
- Herfederalisering: Bevoegdheden die vroeger gedefederaliseerd waren, teruggeven aan de federale staat.
- Defederaliseren: Federale bevoegdheden gaan van federaal naar regionaal
- Regionalisering: De neiging om de regio’s te vormen of het proces waarin dat gebeurt.
NVA en vlaams belang zijn tegen herfederalisering, Groen SP-A en CD&V zijn voor
4) De verhouding tussen staat en maatschappij
, ❖ Politieke socialisatie= politieke culturen en waarden.
❖ Individualisme= veel vrijheid, weinig staatsbemoeienis (liberalisme)
❖ Collectivisme= weinig vrijheid, veel staatsbemoeienis (communisme)
Politieke ideologieën vaak gebaseerd op filosofische ideeën.
- plato: de samenleving is verdeeld in 3 groepen: werkende, wachters, filosofenkoningen. Alleen de
laatste kunnen deelnemen aan de politiek ( → de wijzen)
- Saint-simon, Proudhon, Fourier: socialistische maatschappijen, utopisten (fourier: communes, vs)
5) Besluit
Ideeën en gebeurtenissen veranderen de samenleving constant. Politieke ideologieën en systemen ook.
Door belangrijke gebeurtenissen bv. WO1-2, F.R., verlichting,...
Hoofdstuk 3: Democratie en democratische rechtsstaat
inleiding: bouw je eigen stad
Democratie heeft te maken met de manier waarop iets wordt beslist, niet met de beslissing zelf!!!
1) Democratie versus dictatuur
Tegenwoordig
Er ontstaan initiatieven om de burgers te betrekken bij politiek
⇕
polarisering: door sociale media communiceren we enkel met gelijkgezinden
Artikel: Luistert dictator beter dan democraat
67% vd. Belgen denken dat de regering nooit/zelden handelt in hun belang.
Uit onderzoekt blijkt dat democraten het moeilijk hebben om hun volk te overtuigen.
In een dictatuur gaat dit beter.
→ Kanttekening: Overal zien mensen democratie en inspraak anders
+ Kunnen mensen in een dictatuur wel helemaal eerlijk antwoorden?
Er is weinig vertrouwen, omdat politici compromissen moeten sluiten en andere dingen realiseren
dan dat ze beloofd hebben en politieke besluitvorming gaat traag.
Flawed democracy: gebrekkige democratie (democratische vermoeidheid)
→ België is als enige West-Europese land zo ingekleurd. NIET FAILED
Belgen hebben twijfels over het democratische gehalte van het land. oorzaak: gebrek aan participatie
30% gaat niet meer stemmen na de afschaffing van de opkomstplicht
→ gevaar voor dictatuur
filmpje - universiteit van Vlaanderen - Kunnen we hier ook in een dictatuur terechtkomen?
Kan onder een radicale partij (Vlaams Belang/pvda) of een centrumpartij die afglijdt naar radicalisme.
OPTIE 1:
populistische blauwdruk om democratie te ondermijnen
→ populistische partij wordt opgenomen in een coalitieregering en beïnvloeden regering
Maar GW is redelijk stabiel (voor democratische stabiliteit) = schild + spons (neemt schokken op)
proportioneel kiesstelsel + evenveel ministers F. + Ned.
Bij ons: moeilijk door gelijk vertegenwoordigde rechters dus 1 familie kan niet alleen regeren
→ via wetgeving is het dus onmogelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnagbeto. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now