Summary
Samenvatting + lesnota's psychologie
- Course
- Institution
Volledige leerstof psychologie, 1ste jaar SRW
[Show more]
Seller
Follow
amkedockx
Content preview
Psychologie: inleidingHC 1: Inleiding in de psychologie
1. Wat is psychologie (niet)?
• Psychologie als wetenschap onderscheidt zich van de “huis-tuin- en keuken psychologie” die
we doorgaans vinden in populaire magazines
• Een psycholoog is geen ziener of visionair
• Psychologie houdt zich niet enkel bezig met het begrijpen van psychische problemen of
“abnormale processen”
Psychologie is de empirische wetenschap van gedrag en mentale processen
Een definitie van de psychologie
DEF: Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van het
individu
Wetenschap en intuïtie
• Psychologie betwijfelt ongefundeerde beweringen van pseudowetenschappen (bv.
astrologie, toekomstvoorspellingen, handlezen, theorieën uit de middeleeuwen,…)
• Pseudowetenschappen: elke benadering om fenomenen uit de werkelijkheid te verklaren die
geen beroep doet op de wetenschappelijke methode bv handlezingen,
toekomstvoorspellingen
Psychologie is niet:
Pure speculatie over de menselijke natuur
Een verzameling van volkswijsheden waarvan “iedereen toch weet” dat ze waar zijn
(=“common sense”)
• Uitspraken doen op basis van ervaringsgegevens (gelijkenis)
• Twee verschillen
Op vlak van verzamelen van gegevens (veel (bij wetenschap, psychologie) tov weinig
( vanuit intuïtie))
Op vlak van verwerken van gegevens (snelle verbanden (bij intuïtie) tov systematisch
(bij wetenschap, psychologie))
• Een wetenschappelijke aanpak kenmerkt zich door een empirische manier van werken!
Geschiedenis van de psychologie
De psychologie heeft een korte geschiedenis maar een heel ver verleden
De verre voorgeschiedenis
Socrates, Plato en Aristoteles dachten na over de verschillende aspecten van de psychologie (rest
niet belangrijk)
1
,Galenus
Lichaamssappen (gele gal, bloed, slijm, zwarte gal) en Persoonlijkheid
WETEN: mensen werden
opgedeeld op basis van de
samenstelling van hun
lichaam
2000 jaar geleden
was men al bezig
met mensen in
hokjes plaatsen
Kader NIET vanbuiten
Ernst Kretschmer (1888-1964) was een Duitse psychiater
Mensen in hokjes op basis van hun samenstelling (samenstellingen NIET kennen)
Frenologie
= leer van de geest. Men gaat ervan uit dat karakter van iemand wordt bepaald door groei van
bepaalde hersendelen
TOT HIER GEEN PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP
1ste stroming: 19de eeuw: Structuralisme
VANAF 19DE EEUW PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP
Wilhelm Wundt (1832-1920)
• Eerste ‘psycholoog’
• 1879: eerste psychologisch wetenschappelijk lab in Leipzig
• Psychologie als nieuwe experimentele wetenschap
• Elementen van de bewuste waarneming
• Doel = structuur van de geest analyseren, welke weg legt een prikkel af
• Methode = introspectie (=naar jezelf kijken, zelfreflectie)
• Vb. introspectie bij structuralisten (zie ppt)
2
,2de stroming: 19de eeuw: Functionalisme
Functionalisme: zette zich af tegen het idee dat mentale processen moeten worden opgedeeld in
verschillende structurele eenheden
DOEL: kijken naar functie en doelen van het gedrag, hoe lossen mensen problemen op?
William James (1842-1910)
• Amerikaanse tegenreactie op structuralisme
• Focus op functie en doelen van gedrag (↔ structuur): hoe lossen mensen problemen op?
Introspectie: kijken naar jezelf, wat er in jezelf gebeurt. Ze leggen proefpersonen
problemen voor
• Vb. proefpersoon moet puzzel oplossen en zijn strategieën uitleggen
Externe observatie: kijken naar hoe iemand iets oplost, hoe iemand omgaat met
fouten
• Vb. onderzoeker observeert tijdens puzzel welke fouten pp maakt
Eerste dierproeven: hoe lossen dieren problemen op?
• Vb. Hoe zoekt rat zijn weg in een doolhof, en hoe is dit vergelijkbaar met hoe
de mens dit doet?
20ste eeuw: opkomst behaviorisme
= Studie van enkel uitwendig waarneembaar gedrag
• Klassieke conditionering (KC) pionier: Ivan Pavlov (1849-1936)
John Watson (1878 – 1958)
= grondlegger behaviorisme
• Verder onderzoek naar KC (klassieke conditionering)
• Radicaal: enkel studie van uiterlijk waarneembare
• Innerlijke buiten beschouwing
• Elk gedrag: S-R verbinding (stimulus – respons) (prikkel - gedrag)
• Geest = onbereikbare ‘black box’ (volledig gesloten voor ons, hebben we geen toegang tot)
Gestaltpsychologie
We zien niet enkel aparte elementen, maar we zien gehelen (zoals hier 2 driehoeken)
• 1930, Duitsland
• Reactie op structuralisme Wundt
‘het geheel is meer dan de delen’ bij perceptie
Menselijke waarneming gericht op gehelen = GESTALT
• Reactie op strikt behaviorisme
Leren niet enkel door trial and error, ook inzichtelijk (AHA-erlebnis)
Leren ook mogelijk zonder dat effect zichtbaar is in gedrag
3
, Neobehaviorisme / cognitieve psy
• Opkomst rond 1930
• Zelfde basisassumptie als behavioristische stroming
• Maar: herontdekking van het innerlijke = innerlijke bestaat
• S-O-R opvatting van het gedrag
• O = organisme = black box = innerlijke processen niet waarneembaar
Aandacht
Geheugen
Behoeften
Verlangens
Emoties
• Methode: experimenteel opzet
Psychodynamische stroming
• Verklaring voor gedrag te zoeken in het onbewuste
• Grondlegger Sigmund Freud (1856-1939)
• Id, ego (= we zijn er bewust van, gedachten waar we zelf toegang tot hebben) en superego
(= ons geweten, weet wat de normen zijn van de MS)
• Eerste psychotherapie: onbewuste ervaringen naar het bewuste brengen via vrije associatie
• Ontwikkelingsfases (oraal,…fallisch oedipaal) focus op seksuele aspecten
• Nog steeds invloedrijke stroming
Humanisme
Reactie op psychodynamische stroming
Humanisme gaat ervan uit dat mens in essentie een goed wezen is
• Jaren 1950
• Begrijpen van menselijk gedrag, met klemtoon op positieve thema’s (‘mens is goed op zich,
zelfactualisatie (=mens streeft steeds naar zichzelf te verbeteren/ verder te ontwikkelen)’)
• Carl Rogers: grondlegger cliëntgerichte therapie (cliënt bepaald zelf waarover therapie gaat)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amkedockx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82956 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now