Judgments
Arresten Materieel strafrecht (R_Mat.strC)
- Course
- Institution
Alle voorgeschreven arresten uitgewerkt, incl. rechtsregel en relevante rechtsoverwegingen!
[Show more]
Seller
Follow
hedwigluten
Reviews received
Content preview
Week 1Voorbedachte raad II
Verdacht is veroordeeld voor het door hem voorgenomen misdrijf om opzettelijk en met voorbedachte
rade zijn echtgenote van het leven te beroven met dat opzet en na kalm beraad en na rustig overleg,
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.
Verdachte heeft zijn vrouw eerst geslagen mt een hamer, daarna haar keel dichtgegrepen, daarna haar
met een paraplu geslagen en ten slotte haar gestoken met deze (afgebroken) paraplu. Zijn echtgenote
had seksueel contact gehad met een andere man, en heeft dit aan haar echtgenote opgebiecht, daarop
volgde deze situatie.
Volgens de verdediging is er geen sprake van opzet, evenmin zou er sprake zijn van
voorbedachte raad. De verdachte heeft tussen de 2e en de 3e handeling 112 gebeld, op verzoek van het
slachtoffer. Tussen de gewelddadige handelingen door heeft hij gedrag vertoond dat hier haaks op staat.
Het was niet één handeling, maar 4 losse handelingen, zo heeft het OM dit ten laste gelegd. Volgens de
verdediging moeten de opzet en de voorbedachte raad dan voor alle handelingen worden bewezen, en
dit zou niet volgen uit de bewijsmiddelen. Er moet voor elke handelingen vast komen te staan dat de
verdachte zich gedurende enige tijd heeft kunnen beraden op het nemen of het genomen besluit en hij
niet heeft gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling, zodat hij de gelegenheid heeft gehad na
te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te
geven.
Verdachte verklaarde dat hij “niet wist wat hem bezielde” toen hij de hamer pakte. Dit wijst niet op
voorbedachte raad. Ook het bellen van 112 wijst niet op het hebben van de intentie tot het van het leven
beroven van het slachtoffer.
Volgens de Hoge Raad vormt het feit dat de gelegenheid tot beraad zich alleen tijdens de uitvoering van
het feit heeft voorgedaan, een contra-indicatie voor het aannemen van voorbedachte raad. De verdachte
werd beheerst door de onderdrukte woede, die hij niet onder controle had.
De Hoge Raad vernietigt het arrest van het Hof. Volgens de HR moet het redelijk aan te nemen
zijn dat de verdachte gebruik heeft gemaakt van de gelegenheid, en dus daadwerkelijk heeft nagedacht
over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad, en zich daar rekenschap van heeft
gegeven. Dit kan volgens de HR niet worden vastgesteld.
Een belangrijke mogelijke contra-indicatie is een korte tijdspanne tussen besluit en uitvoering.
Een enkele mogelijkheid tot nadenken, vlak voor de geweldshandeling, volstaat niet meer als bewijs voor
voorbedachte raad. De verdachte moet niet hebben gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling.
In een escalerende situatie kan er slechts sprake zijn van voorbedachte raad op het moment dat
van een voorgenomen daad sprake is, de verdachte de gelegenheid heeft gehad om zich daarop te
beraden en het redelijk is om aan te nemen dat hij van deze gelegenheid gebruik heeft gemaakt.
Dat een verdachte tijd had om na te denken, betekent niet meteen dat de voorbedachte raad bewezen
kan worden, de rechter heeft altijd ruimte om contra-indicaties te wegen. Bij voldoende tijd en
gelegenheid gaat de HR er wel vanuit dat je dan ook daadwerkelijk hebt nagedacht over de gevolgen van
het handelen, en wat de consequenties hiervan zijn.
,Steekwerend vest
Het slachtoffer en de verdachte kwamen in een ruzie terecht doordat hun honden in een gevecht terecht
kwamen. De verdachte sprayt eerst het slachtoffer met pepperspray in zijn gezicht, pakt daarna een mes
en begint het slachtoffer in zijn buik te steken. Het slachtoffer draagt een steekwerend vest en overleeft
daardoor de aanval. De vraag is of er sprake is van voorwaardelijke opzet (zeer risicovol handelen, het
aanvaarden van de aanmerkelijke kans). De insteek hiervan vanuit de verdediging is dat er in deze
situatie geen aanmerkelijke kans was op overlijden, doordat het slachtoffer een steekwerend vest droeg,
en daarmee werd beschermd tegen de aanval. De kans was in de ogen van de verdachte wel
aanmerkelijk, maar in feite dus niet.
Het Hof was van mening dat de verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans op de dood van het
slachtoffer heeft aanvaard door van korte afstand met veel kracht op het slachtoffer in te steken. In een
normale situatie is het aan te nemen dat iemand hieraan zal overlijden. Het feit dat het slachtoffer een
steekwerend vest droeg, staat hier niet aan in de weg.
De Hoge Raad beoordeelt de aanmerkelijke kans doorgaans vanuit een objectief perspectief, en dus niet
vanuit de ogen van de verdachte.
De minimale opzet vereist voor art. 45 Sr is de voorwaardelijke opzet, dit is het willens en wetens
aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat zijn gedraging een strafbaar gevolg heeft. Wanneer die
gedraging naar haar uiterlijke verschijningsvorm moet worden geacht te zijn gericht op voltooiing van het
misdrijf, is er begonnen met de uitvoering van het misdrijf.
Er is geen reden om de inhoud van het begrip ‘aanmerkelijke kans’ afhankelijk te stellen
van de aard van het gevolg. Dat het slachtoffer dus niet is overleden door het dragen van het
steekwerende vest, is niet relevant, er moet worden gekeken vanuit de algemene ervaringsregels of de
kans aanmerkelijk te achten is. Bij een poging is de voorwaardelijke opzet voldoende. Bij een poging gaat
het niet zozeer om de objectieve aanmerkelijkheid van een kans op een bepaald gevolg, maar om de
intentionele gerichtheid van de gedraging op dat gevolg. Ook kan sociale context belangrijk zijn om mee
te wegen.
, HIV I
Belangrijke punten uit het arrest:
1. “Het enkele bestaan van een kans op HIV-besmetting brengt nog niet mee dat de verdachte door
zijn gedrag de aanmerkelijke kans in het leven heeft geroepen dat het slachtoffer AIDS zou
krijgen en dientengevolge zou komen te overlijden”
2. “Het antwoord op de vraag of een kans aanmerkelijk is, mag niet afhankelijk worden gesteld van
de aard van het gevolg”
3. Verdachte was besmet met HIV, heeft onbeschermde seks gehad met het slachtoffer, de
verdachte is veroordeeld voor “medeplegen van verkrachting” en “poging tot doodslag”, hij heeft 5
jaar gevangenisstraf opgelegd gekregen door het Hof
4. De verdediging in de zaak was dat er geen sprake was van een aanmerkelijke kans
5. Cassatiemiddel 1: Er is geen sprake van een aanmerkelijke kans, dus er had niet tot een
bewezenverklaring moeten kunnen komen. Het gerechtshof heeft een onjuiste invulling gegeven
aan het bestanddeel ‘opzettelijk’ door onder de gegeven omstandigheid van een ‘aanmerkelijke
kans’ te spreken.
6. Doordat de verdachte al geruime tijd wist dat hij besmet was met het HIV-virus, en hij ook de
risico’s ervan wist, en toch onbeschermde seks is aangegaan met het slachtoffer, zegt het Hof
dat de verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard. Hiermee kan
voorwaardelijke opzet bewezen worden geacht.
7. “Van degene die weet heeft van de aanmerkelijke kans op het gevolg, maar die naar het oordeel
van de rechter ervan is uitgegaan dat het gevolg niet zal intreden, kan wel worden gezegd dat hij
met (grove) onachtzaamheid heeft gehandeld maar niet dat zijn opzet in voorwaardelijke vorm op
dat gevolg gericht is geweest”
8. Het arrest van het Hof wordt vernietigd, maar enkel wat betreft de veroordeling van de verdachte
voor “poging doodslag”, dat is onvoldoende gemotiveerd door het Hof. R.o. 3.8 en 6
9. Voor voorwaardelijke opzet is een aanmerkelijke kans vereist!! Deze aanmerkelijke kans
moet bewust door de ‘dader’ worden aanvaard. Hierbij zijn 3 elementen te onderscheiden:
a. de dader moet ervan bewust zijn geweest (kenniselement)
b. de mogelijkheid van verwezenlijking van het gevolg moest aanmerkelijk zijn (het risico-
element)
c. de dader moet de kans willens en wetens hebben aanvaard, voor lief, of op de koop toe
hebben genomen (wilselement)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hedwigluten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now