Gameten zijn enige cellen die niet voorbestemd zijn om te sterven
Somatische cellen gaan vroeg of laat sterven
Vroeg in ontwikkeling worden cellen waaruit gameten gevormd apart gezet = kiemcellijn
1
,Belang van het onderscheid tussen somatische en kiemcellen:
- Gentherapie
o Somatisch:
▪ Genetische wijzigingen op stamcellen van beenmerg of cellen in
luchtwegepitheel
▪ Wijzigingen niet overerfbaar
▪ Vergelijk dit met transplantatie
o Germinale:
▪ Genetische wijzigingen in alle cellen van embryo, ook
geslachtscellen
▪ Wijzigingen overerfbaar
- Kanker en somatische mutaties
- Ontstaat als in 1 cel mutaties ontstaan in genen die betrokken zijn bij controle
van celgroei, differentiatie
= somatische mutatie: niet overerfbaar
- Fouten soms in kiemcellijn: overerfbaar
Elke lichaamscel bevat mutatie: hoge kans op kanker te krijgen op jongere
leeftijd
- Evolutie
o Nieuwe kenmerken door mutaties
o Enkel erfelijk als ze in kiemcellijn zitten
- Somatische en gonadaal mozaïcisme
3. Vorming van de primitieve gonaden
Primordiale geslachtscellen (PGC) ontstaan in 2e week na bevruchting uit epiblast
Migreren dan naar wand v/d dooierzak (caudaal)
Waarom?
- Om totipotentie van de kiemcellen te bewaren
2
, Alle somatische cellen differentiëren tot allerlei weefsels en organen oiv
signaalstoffen
Kiemcellen die apart gezet worden buiten het eigenlijk embryo zijn zo beschermd
tegen differentiatie
- Aantal mutaties in kiemcellijn beperken
Meer celdelingen: hoger risico op mutaties
4e-6e week:
PGC ontstaan niet in toekomstige geslachtsklieren,
moeten daarom migreren van wand dooierzak naar
geslachtsplooien (toekomstige geslachtsklieren) in dorsale
lichaamswand v/h embryo: T10
In primitieve geslachtsklieren (gonaden) worden primitieve geslachtsstrengen gevormd = sex
cords
Strengen omgeven PGC
Worden gevormd uit naburige structuren
Deze cellen regelen verdere ontwikkelen van kiemcellijn & leveren voedingsstoffen
Geslachtscellen differentiëren verschillend bij mannelijk en vrouwelijk embryo na 6 weken
- Vrouwelijk embryo:
o Enkel de corticaal gelegen geslachtstrengen blijven bestaan = cortex
Worden follikelcellen
o Bij eisprong: eicellen verlaten ovarium langs buitenzijde: komen zo in
buikholte
Dan opgepikt door de eileider
- Mannelijk embryo:
o Oiv SRY-gen
o Enkel medullaire cellen blijven bestaan
Worden Sertoli & Leydig cellen
o Zaadcellen later afgevoerd via afvoerkanalen (resten van primitieve nier =
mesonefrons)
Ontwikkelt meer lateraal van de gonaden
3
, Soms blijven kiemcellen onderweg achter & proliferen ter plaatse tot massa cellen (gezwel,
tumor) = teratoma of wondergezwel
Klassieke plaats = thorax
Kiemcellen zijn voorloper van alle mogelijke lichaamscellen
→ kunnen differentiëren tot alle celtypes
Tumor bevat weefsels van 3 kiemcellagen (tanden, haar, spierweefsel, klierweefsel enz.)
Teratoma kan ook ontstaan uit voorloper van eicel in ovarium (PGC gaan zich anders
gedragen)
Kan soms ook in sacrococcygeale regio (abnormale ontwikkeling van restant van eminentia
caudalis)
4. Gametogenese
PGC cellen zijn stamcellen
Door vele celdelingen vormen ze voorraad cellen → nodig om rijpe geslachtscellen aan te
maken = zaadcel/eicel
Rijpingsproces = gametogenese
- 23 chromosomen ipv 46: meiose
- Verandering in vorm cellen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller innever. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.30. You're not tied to anything after your purchase.