SOCIALE PSYCHOLOGIE
HOORCOLLEGE 1: WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE?
0. INLEIDING – DE ‘DANCING PLAGUE’
Vrouw danst op straat & kan niet stoppen
Anderen dansen mee
Andere voorvallen
Besmet met de dansziekte: dancing plague of dancing mania
Verklaringen
o Bezeten door de duivel
o Meest plausibele verklaring in de sociale psychologie
o Maatschappelijke moeilijke omstandigheden stressfactoren grotere
kans op psychische aandoeningen
o Massahysterie en angst voor de plaag (hypochondrie)
o Een bepaald individu doet iets omdat anderen het ook doen
WAT BESTUDEERT DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
De invloed van anderen op uw gedrag
De manier waarop jij het gedrag van anderen beïnvloed
1.1 STUDIEOBJECT EN DEFINITIE VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
MATERIËLE EN FORMELE OBJECT
MATERIËLE OBJECT
Invloed van anderen op gedrag van het individu
Observeerbaar – subtiel
Bewust – onbewuste
SOCIALE PSYCHOLOGIE VS SOCIOLOGIE EN ALGEMENE PSYCHOLOGIE
DEFINITIE (ALLPORT, 1924)
Sociale psychologie is
een studie die tracht te
begrijpen, verklaren en
voorspellen hoe de
gedachten, gevoelens
en gedragingen van individuen beïnvloed worden door de waargenomen,
ingebeelde of impliciete gedachten, gevoelens en gedragingen van anderen."
1
, 3 doelen van de psychologie: begrijpen verklaren en voorspellen
Het individu: gedachten, gevoelens en gedragingen van individuen
Het sociale: beïnvloed door gedachten, gevoelens en gedragingen van anderen
Het subjectieve: waargenomen, ingebeelde of impliciete
1.2 GESCHIEDENIS VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
TIJDLIJN
OUDHEID
Plato: mens streeft eigenbelang na in zijn relaties met anderen
Aristoteles: mens = van nature een gemeenschapswezen
EINDE 19 DE EEUW – BEGIN 20 STE EEUW
Experiment: fietsen van Norman Triplett
o Hoe komt het dat mensen sneller fietsen wanneer ze in groep zijn
o Kinderen van 9 – 14 jaar aan spoel laten draaien
Aan spoel was er een touwtje met een vlaggetje verbonden
Hoe sneller ze aan het wieltje draaiden hoe sneller het
vlaggetje omhoog ging
o 2 condities
Een alleen-conditie
Sociale conditie
Medeproefpersoon moet net dezelfde handeling
uitvoeren
o In sociale conditie draaien ze sneller dan in de alleen conditie
Eerste stappen sociale psychologie samen met het ontstaan van de psychologie
o N. Triplett: fietsonderzoek = in groep fiets je sneller dan als je alleen fietst
o G. Le Bon (neuroloog): collectieve geest, bezeten worden
o G. Tarde: imitatie = andere mensen nadoen en contra-imitatie = je bent
het niet eens met iets dus je gaat je het omgekeerde gedragen van wat er
van hun verwacht wordt
VOOR WO II
Zoektocht naar eigen identiteit
o Definitie sociale psychologie = sociale beïnvloeding (Allport, 1924)
o Thema’s: sociale waarneming en attitudes
o Sociometrie = interpersoonlijke relaties in kaart brengen (cfr. sociologie)
NA WO II + KOUDE OORLOG
Grote bloei van sociale psychologie
o Thema’s vanuit oorlogsvoering en rassenhaat: leiderschap,
gehoorzaamheid, groepsdruk (im)moreel gedrag, vooroordelen, enz.
o VS
2 DE HELFT VAN DE 20 STE EEUW
Brede publiek aanspreken met populaire thema’s
o Experimenten
o Festinger: sektes
2
, o Bv. D. Morris: De naakte aap, De mensentuin
1.3 HET BELANG VAN ONS SOCIALE LEVEN
SOCIALE BEHOEFTEN EN HUIDHONGER
Tijdens de coronacrisis die in 2020 ontstond, werd de behoefte aan sociaal contact
duidelijk.
Gevolgen voor algemeen welbevinden
o Verhoogd aantal oproepen bij Tele-Onthaal
o Angst en eenzaamheid
o Meer relationele problemen
Online alternatieven
o Geen verzachting voor het sociale gemis
o Zoom fatigue = mentale uitputting
Lichamelijk contact
o = sociale behoefte
o Knuffelcontact huidhonger
o Neurologisch:
er zijn bepaalde regio’s in je hersenen die actief wordt als je fysiek
contact hebt met iemand die belangrijk voor je is
Insula: extreme gevoelens: walging, aantrekking, liefde
Oxytocine: vreugde hormoon die helpt om mensen te binden niet
alleeb op seks maar ook met vrienden of moeder en kind (bij de
geboorte)
De combinatie van oxytocine en insula zorgt ervoor dat je
lichamelijk contact heel leuk vind
o Positief effect op mentaal en fysiek welbevinden
Grotsyndroom
o Na lange periode van beperkt sociaal contact
o Vergelijking: daglicht dat pijn doet na verblijf in donkere grot
o Verklaringen:
Mens = gewoontedier (routines)
Angst voor besmetting
SOCIALE VERBONDENHEID IN MOTIVATIETHEORIËN
BEHOEFTENHIËRARCHIE VAN ABRAHAM MASLOW
3
, Motivatietheorieën leggen een belangrijke nadruk op nood aan sociale contacten.
ZELF-DETERMINATIETHEORIE VAN E. DECI EN R. RYAN
BEHOEFTENHIËRARCHIE VAN ABRAHAM MASLOW
3 belangrijke voorwaarden voor intrinsieke motivatie
3 basisbehoeften
Universeel
Geen hiërarchie
INTROVERSIE, VERLEGENHEID EN SCHAAMTE
Introversie
o Persoonlijkheidskenmerk die ons maakt tot wie we zijn: introversie –
extraversie
o Behoefte aan alleen-zijn en privacy = keuze
Verlegenheid
o Geen keuze
o Wordt ervaren als last of hindernis
Gevoelens van stress, onzekerheid en angst
Beperkt in mogelijkheden
Verband verlegenheid en introversie
Schaamte
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shanareyskens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.78. You're not tied to anything after your purchase.