100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Energie en Grondstoffen (2e jaar AED) $6.03   Add to cart

Summary

Samenvatting Energie en Grondstoffen (2e jaar AED)

 0 view  0 purchase
  • Course
  • Institution

Samenvatting van de colleges van het vak Energie en Grondstoffen van het 2e jaar van de bachelor Aarde, Economie en Duurzaamheid. Deels Nederlands en deels Engels.

Preview 3 out of 27  pages

  • November 5, 2024
  • 27
  • 2023/2024
  • Summary
avatar-seller
‭ ollege 2: Olie en gas‬
C
‭Voor tentamen: kerogeen, condities om source rock te maken, wat is een trap, voor- en nadelen‬
‭unconventionals‬

‭Olie en gas bestaan uit‬‭koolwaterstoffen;‬
‭-‬ ‭gas; CH4 = 1 koolstof + 4 waterstof‬
‭-‬ ‭olie; slingers van koolstofatomen‬
‭-‬ ‭teer; ringvormige structuren‬
‭➔‬ ‭hoe meer ringen, hoe latere condensatie‬
‭Raffinage:‬‭verschillende temperaturen voor olie/gas/etc.‬
‭winning > damp wordt gedestilleerd‬
‭-‬ ‭11% van olie gaat naar petrochemische industrie‬




‭ lankton‬‭vooral te vinden bij‬‭upwelling‬‭> langs continentale‬
P
‭platforms/hellingen (= cyclisch)‬
‭Dinoflagellaten:‬‭rode‬‭blooms‬‭van plankton‬
‭Als er zuurstof (= leven) is op de oceaanbodem, wordt plankton‬
‭opgegeten‬
‭Geen zuurstof‬‭(zoals Zwarte Zee vanaf 30m)‬‭> vorming‬‭black shale‬‭met‬
‭meer dan 5 organisch materiaal‬
‭< dit plaatje vaak op tentamen!‬
‭Hoe warmer, hoe kortere koolstofketens‬
‭Source Rock:‬‭gesteente waar olie en gas uit‬
‭komt‬

‭Classificatie‬‭kerogeen‬‭o.b.v. H/C en O/C ratio’s;‬
‭-‬ ‭niet oplosbaar in water en hoog molecuul gewicht‬
‭-‬ ‭bitumen‬‭is wél oplosbaar en heeft laag molecuul gewicht‬
‭Van Krevelen diagram:‬‭van rechts naar links lezen,‬‭gehaltes worden‬
‭steeds lager in kerogeen‬
‭1.‬ ‭Algen kerogeen; in gebieden als Oman (precambrische olie)‬
‭2.‬ ‭Liptinitisch kerogeen; gemaakt uit marien plankton (dierlijk &‬
‭plantaardig), alle grote olievoorraden zijn hiervan‬
‭3.‬ ‭Houtachtig kerogeen; gemaakt uit landplanten, te vinden in bvb‬
‭Slochteren‬

,‭ dd predominance:‬‭koolwaterstoffen met oneven aantal C-atomen zijn in meerderheid‬‭> bacteriën‬
O
‭eten even ketens op‬
‭-‬ ‭even ketens laag in concentratie, oneven hoog‬

‭Veel‬‭source rock‬‭komt uit het Jura (Mesozoïcum, 150‬‭miljoen jaar geleden); warm klimaat‬
‭-‬ ‭in warme en ondiepe zeeën‬
‭Kimmeridge klei:‬‭black shale met tot 50% organisch‬‭materiaal > belangrijkste source rock Noordzee‬
‭Hete olie en gas lichter dan source rock >‬‭migratie‬‭naar boven > opgevangen in‬‭reservoirs‬
‭Gesteentes kunnen‬‭permeabel‬‭(zandsteen) en‬‭impermeabel‬‭(zout) zijn‬
‭Oil trap:‬‭olie en gas in koepelvormige structuur afgedekt‬‭door impermeabele gesteenten‬
‭Reservoir gesteente:‬‭permeabele gesteenten in oil‬‭trap‬
‭➔‬ ‭benodigdheden olie/gas voorkomen: source rock, reservoir, geologische structuur waar‬
‭olie/gas zich kan verzamelen,‬‭seal‬‭(afsluiting)‬
‭➔‬
‭Op zoek naar olie/gas met geluidsgolven/trillingen > proefboringen $10.000/m‬
‭-‬ ‭olie; meestal maar 40-50% winning uit olieveld‬‭(=‬‭recovery factor)‬
‭-‬ ‭gas; recovery factor van 60-95% en minder boorputten per km²‬
‭Recovery factor verbeteren door technologie en hogere olieprijs‬
‭Olietransport;‬‭makkelijk via olietankers, lage kosten,‬‭wereldwijd dezelfde olieprijzen‬
‭Gastransport;‬‭via pijpleidingen of Liquid Natural‬‭Gas (LNG) tankers, hoge kosten, lange‬
‭termijncontracten, lokale prijzen > duurt ook lang om te transporteren‬
‭Belangrijke olieprovincies waren ondiepe zeeën tijdens Jura (Noordzee, Perzische Golf, Golf van‬
‭Mexico, etc.)‬
‭Minder CO2-uitstoot bij winning en transport bij:‬
‭-‬ ‭affakkelen van gas bij productie‬
‭-‬ ‭verlies van methaan bij transport aardgas‬
‭-‬ ‭tijdens raffinage van olie‬
‭Conventionele olie/gaswinning:‬‭minder CO2 bijdrage‬‭tijdens productie en transport‬
‭Carbon Intensity (CI):‬‭hoeveelheid CO2 die vrijkomt‬‭bij productie van olie en gas >‬
‭(CO2eq)/megajoule = gemiddeld 10,3g‬
‭-‬ ‭barrel olie (159L) = 6000MJ = 61,8kg CO2‬
‭-‬ ‭5% van totale emissies gerelateerd aan transport‬
‭-‬ ‭hoogte afhankelijk van soort olie (zwaar, licht)‬
‭Affakkelen verboden > gebruikt of terug naar reservoir‬
‭Gas to Liquid:‬‭omzetten van gas naar olie‬

‭ lieschalie:‬‭fijnkorrelig sediment dat kerogeen bevat‬‭> olie‬
O
‭en gas onttrokken door verhitting (pyrolyse) of opbreking‬
‭(fractering)‬
‭-‬ ‭conventional;‬‭moeilijker te vinden, makkelijker te‬‭produceren‬
‭-‬ ‭unconventional;‬‭makkelijker te vinden, moeilijker‬‭te produceren, meer boorputten, niet‬
‭mooi (schade aan landschap + grondwater), water zoeken, afvalwater, aardbevingen‬
‭In-situ olie-schalie gas extractie: horizontale boring > mengsel water, zand + chemicaliën door‬
‭boorgat > breukjes ontstaan > zand zorgt dat breukjes openblijven zodat gas eruit kan‬

, ‭ inder boorputten nodig door verder horizontaal te boren (wel duurder), verkeer kan een probleem‬
M
‭zijn‬
‭Schatting oil-shale reserves: 960.000 miljard m³ in 2016 > voor conventionele olie 270.000 miljard m³‬
‭Nadelen conventionele olie: impact op landschap, vervuilend door productie‬

‭ ollege 3: Steen- en bruinkool‬
C
‭Voor tentamen: soorten kool, geologische periodes die kool opleverden en waarom, voor- en nadelen‬
‭van steenkool, moderne winningsmethoden‬

‭ 000 v.C. gebruik van steenkool in China > Romeinen gebruikten het voor verwarming > in‬
4
‭middeleeuwen belangrijker‬
‭Vanaf 13e eeuw: methoden om ondergronds steenkool te mijnen‬
‭1760: industriële revolutie & 1880: elektriciteitsopwekking in elektriciteitscentrales‬
‭Kool nu gebruikt voor: elektriciteit (50%), ijzer- en staalproductie, cementproductie, chemische‬
‭industrie‬

‭Soorten bruin- en steenkool:‬
‭-‬ ‭Ligniet:‬‭bruinkool (beginnende steenkool), laagste‬‭koolstofgehalte, nog niet helemaal‬
‭ingeklonken, veel water‬
‭-‬ ‭Subbitumeuse kool:‬‭35-45% koolstof, lichtvaardige‬‭steenkool, vaak veel zwavel‬
‭-‬ ‭Bitumineuze kool:‬‭45-86% koolstof, meest algemeen,‬‭voor elektriciteitsopwekking‬
‭-‬ ‭Anthraciet:‬‭86-98% koolstof, meest waardevol, slechts‬‭klein deel van steenkoolmarkt‬
‭USGS:‬‭United States Geological Survey => classificatie‬‭gebaseerd op‬
‭warmte opbrengst en hoeveelheid koolstof‬
‭In VS: er wordt relatief weinig anthraciet gebruikt, veel bitumineuze kool‬
‭en steeds meer subbitumeuse kool‬
‭Bruinkool pas na 1970 gebruikt‬
‭In noordwest-Rusland veel reserves van kool‬
‭Veel afzettingen tijdens:‬
‭-‬ ‭Tertiair:‬‭2,5-65 Ma‬
‭-‬ ‭Jura:‬‭145-199 Ma‬
‭-‬ ‭Perm:‬‭251-299 Ma‬
‭-‬ ‭Carboon:‬‭299-359 Ma => belangrijkste periode‬
‭afzettingen in noord- en west-Europa en VS‬
‭-‬ ‭Devoon:‬‭359-416 Ma (semi-veel)‬

S‭ teenkool en bruinkool bestaan uit koolwaterstoffen, steenkool kan ook‬
‭geheel uit elementair C bestaan‬
‭Ligniet: complexe koolwaterstoffen > koolstofringen (niet verzadigd) typisch voor materiaal uit‬
‭planten‬
‭Als bruinkool samengedrukt wordt, vervallen steeds meer zuurstof- en waterstofverbindingen‬
‭Bitmeuse steenkool: veel zuurstof en waterstof verdwenen, steeds complexere ringenstructuren‬
‭(‭a‬ nders t.o.v. aardolie!‬‭)‬
‭Antraciet: puur grafiet, 6 koolstofatomen die aan elkaar vastzitten, harde lagen (diamantachtig),‬
‭vrijwel alle zuur-, water- en stikstof zijn verdwenen‬

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hansklok1. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $6.03. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

83637 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling

Recently viewed by you


$6.03
  • (0)
  Add to cart