Samenvatting Wero 2.1
Deel 1: Alain
Hoofdstuk 1: België
1. Belgische maatschappij na 1945
Breuklijnen uit Belgische geschiedenis:
- Levensbeschouwelijke breuklijn:
Tegenstelling katholieken en vrijzinnigen
= politiek-ideologische tegenstelling
Schoolstrijd
Schoolpact: vrijheid van schoolkeuze en kosteloosheid van onderwijs
- Sociaaleconomische breuklijn
Tegenstelling tussen werknemers en werkgevers
= in politiek moeten kunnen meebeslissen om lot te veranderen
Sociale overlegmodel (tussen staat, werknemers en werkgevers)
Verzorgingsstaat (pensioen, kinderbijslag, OCMW, …)
- Communautaire breuklijn:
Tegenstelling Vlaanderen en Wallonië
= tegenstelling in taal
Koningskwestie
Taalgrens
Leuven
2. Enkele politieke begrippen
2.1 Politieke stelsels
Democratie = het hele volk neemt aan de politieke besluitvorming van het land (direct of indirect)
deel
Autoritarisme = niet gebaseerd op instemming van de burgers met het gevoerde beleid maar op
gehoorzaamheid en volgzaamheid die het regime vaak afdwingt
2.2 Staatsvormen
Unitair = eenheidsstaat
= alle politieke beslissingen worden door de nationale of centrale overheid genomen
Nationale regering en nationale parlement zijn belangrijkste instelling
Wel kunnen gemeentes en provincies functioneren
Bv Franse Republiek tijdens Franse Revolutie en Nederland
,Federatie = bondsstaat
= staat die samengesteld is uit verschillende deelstaten, met eigen bevoegdheden en eigen
regeringen, en een federale regering met bevoegdheden die voor de gehele staat geldig zijn
Grondwet bepaalt verdeling van bevoegdheden
Bv België
Confederatie = statenbond
= een verbinding van onafhankelijke staten die hun eigen soevereiniteit behouden, maar
overeenkomen om bepaalde aangelegenheden zoals buitenlandse belangen en veiligheid,
gemeenschappelijk te regelen
2.3 Scheiding der machten
Macht Instelling Bevoegdheid
Wetgevende macht Parlement, raad, Kamer, - Maken van wetten
Senaat, … - Controleren uitvoerende
macht
- Goedkeuren internationale
verdragen
- Onderzoeken van
problemen in samenleving
Uitvoerende macht Regering - Land besturen
- Indienen wetsontwerpen
- Wetten uitvoeren
Rechterlijke macht Rechtbanken, hoven, … - Uitspraken doen over
geschillen
2.4 Grondwet
Grondwet = een geheel van fundamentele rechtsregels en basis voor alle andere wetten in ons land
bevoegdheidsverdeling tussen de onderscheiden gezagsniveaus en de taken van de
gezagsorganen
bepaalt de indeling en de samenstelling van het federale België
somt fundamentele rechten en vrijheden van de burger op
,3. Verschillende bestuursniveaus
3.1 Gemeenten
Stad of gemeente
Stad is gebaseerd op het onderscheid tussen stedelijke agglomeraties en het platteland en werd door
de koning toegekend, nu vooral symbolisch
Taken
Zorgen voor het gemeentelijk belang:
- waken over de veiligheid;
- zorgen voor een propere buurt;
- ontspanning;
- onderwijs;
- …
Verplichtingen die worden opgelegd:
- elke gemeente moet een bibliotheek hebben;
- elke gemeente kan een bouwvergunning afleveren;
- elke gemeente kan wegenwerken laten uitvoeren.
Instellingen
Gemeenteraad = wetgevend orgaan
wordt rechtstreeks door de bevolking verkozen
staat in voor het bestuur van de gemeente en kan niet ontbonden worden tijdens zijn
legislatuur (6 jaar).
College van burgemeester en schepenen = uitvoerend orgaan
dagelijks bestuur van de gemeente wordt waargenomen
schepenen worden gekozen door de gemeenteraad en krijgen één of meer speciale sectoren
toegewezen
kandidaat met meeste voorkeurstemmen in grootste fractie van de coalitie -> burgemeester
voert de beslissingen uit van de gemeenteraad
belangrijke ambtenaren zijn de gemeentesecretaris, gemeenteontvanger en de
politiecommissaris
3.2 Provincies
Taken
Bestuur van hele streek:
- de provincie steunt de bibliotheken van de gemeente;
- ze geeft premies om oude monumenten te restaureren;
- ze geeft milieuvergunningen aan bedrijven;
- toerisme; …
, Instellingen
Provincieraad = wetgevend orgaan
Om de 6 jaar wordt deze raad rechtstreeks door de bevolking gekozen.
Bestendige deputatie = uitvoerend orgaan
De députés worden verkozen door en uit de provincieraad
belast met het dagelijks bestuur van de provincie
rechterlijke instantie, o.a. in verband met de geldigheid van gemeenteraadsverkiezingen;
administratief toezicht op de gemeenten.
Gouverneur
voor onbepaalde duur door de Vlaamse regering aangesteld
vertegenwoordigt de federale en Vlaamse overheid
is voorzitter van de bestendige deputatie, maar is geen lid van de provincieraad
staat in voor de handhaving van de orde en rust in de provincie
3.3 Federaal België: gemeenschappen
Federale staat krijgt vorm
1970: eerste herziening grondwet
3 cultuurgemeenschappen
3 gewesten
Na 1970:
Bevoegdheden van federaal naar deelstaten
5 bestuursniveaus:
- Federaal niveau
- Gemeenschapsniveau
- Gewestelijk niveau
- Provinciaal niveau
- Gemeentelijk niveau
Bevoegdheden
Gemeenschappen houden zich bezig met persoonsgebonden kwesties:
- Cultuur
- Onderwijs
- Audiovisuele media
- Geneeskunde
- Gebruik van talen
- Wetenschappelijk onderzoek
- Internationale betrekking tot bovenstaande zaken
Geografisch
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tielemanshanne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.62. You're not tied to anything after your purchase.