Summary
samenvatting Sociale filosofie -Barbara Verdonck
- Course
- Institution
Volledige samenvatting tekst van Peperstraeten - uitleg Lefort - Arendt link naar podcast met korte samenvatting - uitgebreid met kleine afbeeldingen
[Show more]
Seller
Follow
patjes3
Content preview
Antieke tijd tot en met Moderne Tijd (Teksten uit Frans van Peperstraten’s handboek):Inleiding
1. Oudheid en middeleeuwen
1. Inleiding
2. Plato
3. Aristoteles
4. Romeinse en christelijke filosofie
5. Discussie
2. De renaissance: de mens
1. Inleiding
2. Machiavelli
3. More
4. Discussie
3. De nieuwe tijd: het sociaal contract
1. Inleiding
2. Hobbes
3. Locke
4. Rousseau
5. Discussie
4. Het Duitse idealisme
1. Inleiding
2. Kant
3. Hegel
4. Discussie
5. Marx: de klassenstrijd
1. Inleiding
2. Emancipatie door klassenstrijd
3. Vervreemding
4. Het historisch materialisme
5. Kapitalisme en communisme
Hedendaagse Tijd: (Teksten over Claude Lefort en Hannah Arendt)
1. De Kesel M.: Claude Lefort over het politieke statuut van de mensenrechten
2. Loose D.A.A.: Claude Lefort (uit: Kritisch Denkerslexicon)
3. Tijmes P.: Hannah Arendt (uit: Kritisch Denkerslexicon)
4. De Schutter D.: De opdracht van de politiek (uit: De opdracht van de politiek. Hannah Arendt
over totalitarisme en bureaucratie)
,Antieke tijd
Plato
2 werelden:
- Wereld van de zintuiglijke waarneembare dingen
- Wereld van de Ideeën
Individu is op dezelfde manier rechtvaardig als de staat,
namelijk wanneer rede, energie en begeerte elk hun eigen
functie verrichten.
Ontstaan van de staat
Staat gevormd omdat mensen verschillen in aanleg en mogelijkheden =
beginsel van de arbeidsdeling
3 standen
- Wachters: om de staat te beschermen
• Dapper en zachtmoedig: lichamelijke en geestelijke
vorming
• Leven in commune zonder bezittingen; georganiseerd
door de staat
• Wonen in eenvoudige huizen
• Alles gemeenschappelijk => geen gezinsleven
• Op staatskosten
• Ook voor vrouwen -> talent is verdeeld over beide seksen
- Regeerders: gekozen uit beste wachters
• Langere opleiding met theoretische en praktische ervaring (rekenen, wiskunde,
sterrenkunde en filosofie) = oefenen in abstracte denken
- Werkers: onderhouden andere 2 standen
• Boeren, ambachtslieden, handelaren
• Privé-eigendom en gezinsleven toegestaan
Standen moeten gescheiden blijven
Ideale staat = 3 standen -> hoofdregel = enkelvoudigheid = ieder mens 1 vak
,4 deugden
- Wijsheid
- Dapperheid
- Zelfbeheersing
- Rechtvaardigheid
3 vermogens binnen de ziel
Ziel en lichaam = 2 wezenlijk verschillende zaken die ook in hun samenkomst apart blijven -> stoffelijke
lichaam als kerker van de onsterfelijke ziel => losmaken van lichaam om tot kennis te komen
- Begeerte: laagste
- Energieke deel: agressie
- Rede: om psyché te leiden
=> Individu op dezelfde manier rechtvaardig als de staat -> rede, energie en begeerte vervullen elk
hun functie. Mens = onrechtvaardig als 3 delen onderling strijd voeren.
Schema
Staat Ziel Deugden
Regeerders Rede Wijsheid + zelfbeheersing
Wachters Energie Dapperheid + zelfbeheersing rechtvaardigheid
Werkers Begeerte zelfbeheersing
IDEALE STAAT kan enkel gerealiseerd worden als de filosofen koningen worden in de staten of als zij
die nu koningen en machthebbers genoemd worden echte filosofen worden = als politieke macht met
de filosofie in 1 en dezelfde persoon samenvalt
Ideale staat bestaat niet
4 slechte staatsvormen
- Timocratie: heerschappij van de vrees = wachters
nemen macht in handen
- Oligarchie: heerschappij van de rijken
- Democratie: als armen in opstand komen tegen de
rijken en macht in handen nemen
- Tirannie: tegenbeeld van een door filosofen
geregeerde staat
, Aristoteles
Alles bestaat omwille van een doel.
Doel van het menselijk wezen = het goede leven.
3 deelgebieden van 1 en hetzelfde filosofisch terrein
- Ethiek
- Politiek = praktische filosofie -> handelen zoals dat ethisch bedoeld wordt
- economie
ethisch doel = goede leven -> kan alleen binnen de politieke gemeenschap = polis worden gerealiseerd
Politieke gemeenschap = hoogste verwerkelijking van het mens-zijn
Economie heeft dienende functie
Polis
= gezamenlijk deel hebben aan het hoogste goed van de mens
Ontstaat om materiële en economische motieven, als middel tot instandhouding van het leven -> 1x
ontstaan, bestaat polis omwille van het goede leven
Logos
= aanleg die het voor de mens mogelijk maakt dit goede te verwezenlijken
- Vermogen tot spreken of taal
- Onderscheidingsvermogen of rede
Nauwe samenhang: Door uitoefenen van taal/rede komen mensen tot polis -> Mens is door natuur
van logos voorzien => mens leeft van nature in polis
Natuurrecht
= normen afleiden uit een veronderstelde natuurlijke werkelijkheid -> Aristoteles gaat altijd na wat van
nature is om er ethische en juridische richtlijnen uit af te leiden
=> Natuur zegt dat de mens in de staat moet leven -> niet hoe de staat er moet uitzien
3 argumenten
- Logos
- Het goede leven (polis)
- Autarkie
Autarkie
= het op eigen benen willen staan
Huisgemeenschap => dorpsgemeenschap => staat
Eerdere gemeenschappen van nature => polis ook van nature, want voltooiing van die
gemeenschappen => mens is van nature een in polis levend wezen
Polis staat boven het individu MAAR waar de mens eenmaal in staatsverband leeft, dient de staat
rekening te houden met zijn individuele leden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller patjes3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now