Samenvatting Inleiding tot de Klinische Seksuologie
Praktische informatie
Kennen:
- Slides van de lessen
- (Engelstalige) teksten die zijn gebruikt als achtergrond om de slides te maken – hier
en daar vind je daar dus verduidelijking rond de gegeven stof
- Een korte inleidende tekst die ik geschreven heb i.v.m. de lessen over anatomie
Mondeling examen:
- 1 vraag over anatomie (schriftelijk met 1 bijvraag)
- 3 vragen verdeeld over de 3 delen van de cursus: vragen die peilen naar kennis,
vragen die peilen naar een verband tussen 2 delen van de cursus of naar een
toepassing op een beperkte casusbeschrijving
- [eventueel bijvragen]
1. Inleiding seksualiteit/seksuologie
Klinische vignetten:
Een meisje van 17 consulteert voor ‘vaginisme’:
Vaginisme = seksualiteit wordt in zekere mate onmogelijk (opspannen van de
bekkenspieren).
- Kinderwens kan ook zo in het gedrang komen. De hulpvraag is dus niet alleen maar
omdat penetratie niet lukt (zonder penetratie kunnen velen ook genieten van seks).
Een koppel dat het fertiliteitscentrum consulteert: tijdens de anamnese blijkt dat het koppel
nooit seks heeft: moeten we als maatschappij geld investeren in fertiliteit omdat ze niet
willen vrijen?
Een familie: vader had een CVA – waardoor er veel spanningen waren tussen hem en zijn
kinderen. Na de CVA weigert zijn vrouw om seks met hem te hebben ondanks dat ze er wel
nog zin in heeft: we zien veranderingen in de relationele context maar ook een verandering
in rollen (vrouw moest voltijds gaan werken).
Een verpleegster komt een kamer binnen in een revalidatiecentrum bij een man met een
ruggenmerg- letsel en merkt dat hij aan het masturberen is: we zien veel normen en
waarden rond seksualiteit. De man zal masturberen omdat hij zich vragen stelt rond zijn
identiteit (ben ik nog aantrekkelijk voor iemand?). We zien vaak identiteitsverweven vragen.
Een vrouw van middelbare leeftijd met diabetes gebruikt ‘schimmelwerende créme’ als
glijmiddel: vrouwen met diabetes hebben vaak schimmelinfecties maar waarom dit
gebruiken als glijmiddel? Drempel voor glijmiddel te halen was te groot voor een vrouw van
middelbare leeftijd. Ze had schrik voor mogelijke afkeuring.
1
,Na een TURP-behandeling voor prostaatkanker komt een koppel (72 en 75 jr.) langs om te
spreken over het wegvallen van seksualiteit door erectieverlies: : artsen zullen vaak
penetratie herstellen door bijvoorbeeld viagra. Maar we moeten ook rekening houden dat er
nog heel veel andere mogelijkheden zijn. Penetratie is niet noodzakelijk.
- Een man heeft geen erectie nodig voor te kunnen klaarkomen.
- In de klinische seksuologie gaat het niet alleen om herstel van functie maar ook om
dit te omkaderen en hun een ander perspectief te laten zien en zo andere
mogelijkheden aan te bieden.
Een man met een depressie die behandeld wordt met een antidepressivum (SSRI) klaagt
over het feit dat het zoveel moeite kost om klaar te komen: tussen 50 en 75 procent hebben
moeilijkheden met klaarkomen door het nemen van AD.
1.1. Definitie van seksualiteit/seksuologie
Wat is seksualiteit voor jou?
Waarmee is seksualiteit gerelateerd?
Waar denk je aan als je het woord ‘seksualiteit’ hoort?
Waar denk je aan als je het woord ‘seks’ hoort?
→ Seksualiteit is een multidimensionaal gegeven dat te maken heeft met psychische en
belevingsaspecten, met fysiologische en biologische gegevens, met gedrag én met cultuur.
1.1.1. Wat is seksualiteit?
Opm.: er is geen voorstelling van de spreker maar de artsen moeten zelf vragen stellen die ze
graag beantwoord zien als er iemand is die denkt dat ze hen iets over seksualiteit komt
vertellen.
2
,Opm.: Er is geen voorstelling van de spreker maar de artsen moeten zelf vragen stellen die ze
graag beantwoord zien als er iemand is die denkt dat ze hen iets over seksualiteit komt
vertellen.
We delen de definitie in 4 elementen: biologie, psychologie, gedrag en cultuur.
Opm.: Welke van deze elementen zijn het belangrijkste of zijn ze allemaal even belangrijk?
Voorbeelden:
- Menstruatie: cultureel bepaald. In sommige culturen vieren ze bijvoorbeeld de eerste
menstruatie terwijl in het westen we het vaak stiller houden. We moeten rekening
ermee houden dat menstruatie eigenlijk gewoon een biologisch proces is. Cultuur
bepaalt dus een deel de visie van biologie. Verder bepaalt cultuur ook de beleving
van seksualiteit. Het samen denken van seks en intimiteit staan onder
maatschappelijke druk.
- In oosterse culturen zien we vaak dat de werkgever de meest belangrijke persoon is.
Daarna de ouders en daarna de kinderen. Hierna komt pas de partner. We zien dus
dat seksualiteit zeker maatschappelijk gestuurd is.
- Cultuur heeft ook een invloed op gedrag. Bijvoorbeeld in de klas zien we bijvoorbeeld
dat ons gedrag geremd wordt door cultuur (moesten we alcohol drinken dan zijn die
remmingen weg). We passen ons gedrag dus aan de context.
→ Binnen de klinische seksuologie moeten we rekening houden met al deze verschillende
elementen.
1.1.2. Seks(e) & seksualiteit: etymologie
Opm.: als we het woord seks gebruiken leidt dit vaak tot een vernauwing, het woord
seksualiteit leidt tot een verbreding van de definitie.
Engels – sex:
- 1382 = personen van een bepaald geslacht
- 1526 = eigenschap man of vrouw te zijn
3
, - 1929 = geslachtsgemeenschap – ‘dirty word’
- 1950 = gender - mannen en vrouwen
Seks - seksueel gedrag en aantrekking tot anderen
Nederlands:
- Sekse = biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
- Seks = gedrag en emoties (opwinding) i.k.v. aantrekking tussen mensen en waarbij
het bereiken van seksuele doelen meespeelt.
Frans – sexualité:
- Sexualité = ‘wat gebonden is aan bepaald geslacht’.
Seksualiteit = bredere betekenis (alle verschijnselen m.b.t. het seksuele leven)
- Verwijzingen naar emoties, gedrag(ingen),
- Ideeën, verlangens en neigingen.
- Seksualiteit = een eufemisme voor seks (rauwer)
// “Ouderen” en “oude mensen”
1.1.3. Seks(e) & seksualiteit: definitie
Definitie van seks:
- Seksualiteit, het seksuele
- Geslacht, m.n. biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
- Seksuele omgang, geslachtsleven
- Handelingen en gevoelens die te maken hebben met lichamelijke opwinding en vrijen
- Handelingen waarbij je geslachtsorgaan een rol speelt en waarvan je lichamelijk
opgewonden raakt.
Voorbeelden: ‘seks met iemand hebben`, `telefoonseks`, `soloseks`.
Definitie van seksualiteit:
- Manier waarop je seks ervaart, bijv. ‘niet durven praten over seksualiteit’
- Iemands seksuele emoties, ideeën en gedrag
- Het bredere domein van emoties, verlangens, gedragingen, etc. die breder dan zijn
dan de louter paradigmatische seksuele handelingen, emoties
- Geslachtelijkheid, geslachtsleven, seks
- Iemands seksuele gedrag en neigingen
- Het totaal van verschijnselen dat betrekking heeft op het seksuele leven
- Uitingen op het gebied van het geslachtsleven of de geslachtsdrift (Grote Van Dale)
Alle aspecten die verwijzen naar seksuele gevoelens, fantasieën of seksueel gedrag:
- Seksueel gedrag (enge definitie): masturbatie, geslachtsgemeenschap, kussen,
zoenen, strelen …
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Josephinebel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.62. You're not tied to anything after your purchase.