Samenvatting van het vak 'Bedrijfsadministratie M4' van de opleiding Finance & Control (voorheen bedrijfseconomie) op Hogeschool Windesheim te Zwolle. Dit vak gaat over het consolideren van balansen en resultatenrekeningen.
Hoofdstuk 18 – Deelnemingen
Een deelneming is: Een rechtspersoon, vennootschap onder firma dan wel een commanditaire
vennootschap heeft een deelneming in een rechtspersoon indien hij één of meer van zijn
dochtermaatschappijen alleen of samen voor eigen rekening kapitaal verschaft of doet verschaffen
teneinde met die rechtspersoon duurzaam verbonden te zijn ten dienste van de eigen
werkzaamheid.
Deze omschrijving laat als essentiële elementen zien:
Kapitaalverschaffing voor eigen rekening aan een andere rechtspersoon er worden in deze
situatie aandelen gehouden.
Een duurzame relatie moet zijn beoogd een onderneming moet middelen in aandelen
belegd hebben voor op de lange termijn.
Ten dienste van de eigen werkzaamheid het moet zich bezig houden met dezelfde
activiteiten.
Als A rechtsreeks het kapitaal aan C had verschaft, zou C een rechtstreekse deelneming van A zijn.
Door de kapitaalverschaffing via één of meer dochtermaatschappijen te laten lopen, is C een
middellijke deelneming van A.
Een dochtermaatschappij (dochter) is een rechtspersoon waarin een andere rechtspersoon meer
dan de helft van de stemrechten in de algemene vergadering kan uitoefenen, of waarvan een andere
rechtspersoon als lid of aandeelhouder meer dan de helft van de bestuurders of van de
commissarissen kan benoemen of ontslaan.
Een moedermaatschappij (moeder) is een rechtspersoon die de meerderheidszeggenschap kan
uitoefenen.
Met meerderheidsdeelnemingen worden de deelnemingen aangeduid waaraan meer dan 50% van
het kapitaal is verschaft. Met minderheidsdeelnemingen worden deelnemingen aanduid waaraan
minder dan 50% van het kapitaal is verschaft.
Een joint venture is een rechtspersoon of vennootschap waarin op grond van een
samenwerkingsregeling wordt samengewerkt door twee of meer aandeelhouders, leden of vennoten
op voet van gelijkwaardigheid zonder dat een van hen beslissende zeggenschap heeft.
Toepasselijke waarderingsgrondslag
Deelnemingen in maatschappijen waarin op het financiële en zakelijke beleid invloed van betekenis
wordt uitgeoefend, moeten worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. Alleen als
onvoldoende gegevens ter beschikking staan voor de berekening van de nettovermogenswaarde,
komt waardering tegen zichtbaar eigen vermogen aan de orde.
Hoofdstuk 19 – Administratie in verband met deelnemingen
Men kent drie verschillende waarderingsgrondslagen voor deelnemingen, namelijk:
Waardering tegen verkrijgingsprijs
Waardering tegen actuele waarde
Waardering volgens vermogensmutatiemethode
19.1 Waardering tegen verkrijgingsprijs
Een deelneming waarderen tegen verkrijgingsprijs houdt in dat voor de waardering wordt uitgegaan
van de aankoopprijs van de deelneming verhoogd met de op de aankoop gerelateerde kosten.
Van de verkrijging van de deelneming wordt geboekt:
, Deelneming db
Aa Bank cr
n
De declaratie van dividend (direct na verwerving) wordt geboekt:
Vordering op deelneming db
Aa Deelneming cr
n
19.2 Waardering tegen actuele waarde
Bij waardering van de deelneming tegen actuele waarde moet worden gedacht aan het tot
uitdrukking brengen van de meerwaarde. De deelneming wordt dan geherwaardeerd: er ontstaat
een herwaarderingsreserve.
19.3 Waardering volgens vermogensmutatiemethode
De vermogensmutatiemethode kent twee vormen, namelijk waardering van de deelneming tegen
nettovermogenswaarde en de waardering tegen zichtbaar eigen vermogen. De twee vormen hebben
als gemeenschappelijk kenmerk dat de boekwaarde van de deelneming overeenkomstig het
deelnemingspercentage wordt verhoogd met de door de deelneming behaalde winst, respectievelijk
verlaagd met het door de deelneming geleden verlies en verminderd met het door de deelneming
gedeclareerde dividend.
19.3.1 Waardering tegen nettovermogenswaarde
Waardering op basis van de deelnemende maatschappij. Dit is in de sfeer van de moeder.
19.3.2 Waardering tegen zichtbaar eigen vermogen
Waardering op basis van de deelneming. Dit is in de sfeer van de dochter
19.4 Wettelijke reserve deelnemingen
De wettelijke reserve van deelnemingen komt alleen voor bij de nettovermogenswaardemethode;
dus in de sfeer van de moeder. De reserve moet worden aangehouden als deze deelnemingen
winsten inhouden en er geen uitdeling door de deelnemende rechtspersoon kan worden
gerealiseerd.
Van de vorming van deze reserve wordt door de deelnemende rechtspersoon geboekt:
0 Algemene reserve db
Aan 0 Reserve deelnemingen cr
19.5 Goodwill
De goodwill is bij de nettovermogenswaardemethode gelijk aan het verschil tussen de
verkrijgingsprijs en de reële waarde van de aan de aandelen ten grondslag liggende activa,
voorzieningen en schulden op het verkrijgingsmoment.
Als een deelneming wordt gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, blijft de goodwill begrepen in de
verkrijgingsprijs. Deze goodwill wordt, als de deelneming wordt geconsolideerd, niettemin in de
geconsolideerde jaarrekening als consolidatiegoodwill zichtbaar tot uitdrukking gebracht.
19.6 Door dochtermaatschappij gehouden eigen aandelen
Een dochter kan voor eigen rekening aandelen in het kapitaal van haar moeder houden. Deze situatie
wordt civielrechtelijk gelijkgesteld met het geval waarin de moeder deze aandelen houdt.
We onderscheiden hierna drie gevallen:
, Deelneming wordt dochtermaatschappij
Nieuw verworven dochtermaatschappij
Reeds gehouden dochtermaatschappij
19.6.2 Deelneming wordt dochtermaatschappij
Op het tijdstip waarop een deelneming een dochtermaatschappij wordt, komt de boekwaarde van de
aandelen in mindering op de boekwaarde van de deelneming bij de deelnemende rechtspersoon.
De post die dan gemaakt wordt, is:
0 Eigen aandelen gehouden door dochtermaatschappij d
b
Aan 0 Deelneming cr
19.6.3 Nieuw verworven dochtermaatschappij
Als een nieuwe deelneming wordt verworven die tevens dochter is en deze deelneming houdt reeds
aandelen in kapitaal van de (nieuwe) moeder, moet hiermee in de waardering van deze deelneming
rekening worden gehouden. De aftrek moet berekend worden op basis van de verkrijgingsprijs van
de door de deelneming gehouden aandelen in de deelnemende rechtspersoon.
19.6.4 Reeds gehouden dochtermaatschappij
Als een rechtspersoon een deelneming heeft in een dochter en die dochter verwerft nadien aandelen
in het kapitaal van de moeder, dan is de moeder verplicht haar waardering van de deelneming te
verlagen met het bedrag van de verkrijgingsprijs van deze aandelen, onder gelijktijdige vermindering
van haar eigen vermogen.
19.6.5 Dividend
Dividenden vormen voor de deelneming opbrengsten, die als zodanig in de winst-en-verliesrekening
van de deelneming worden verantwoord. Als de deelnemende rechtspersoon de deelneming
waardeert volgens vermogensmutatiemethode, omvat het resultaat van de deelneming mede het
dividend dat op de door de deelneming gehouden aandelen in het kapitaal van de deelnemende
rechtspersoon is gedeclareerd.
De volgende boekingen zullen gemaakt worden:
0 Deelneming db
Aan 0 Reserve deelneming cr
Aan 9 Resultaat deelneming cr
0 Algemene reserve db
Aan 0 Reserve deelneming cr
19.6.6 Vervreemding
Als een dochter de door haar gehouden aandelen in het kapitaal van de moeder aan derden
verkoopt, moet de moeder de eerder toegepaste aftrek ongedaan maken.
Hoofdstuk 1 – Eenvoudige balansconsolidaties
Het consolideren van jaarrekeningen houdt in dat de individuele jaarrekeningen van een
moedermaatschappij (moeder) en haar dochtermaatschappij (dochter) op een bepaalde wijze
worden samengevoegd. Het wordt hierdoor als één organisatie gezien.
Men kan een balans en een resultatenrekening consolideren.
Het consolideren van balansen komt neer op:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nicolevdberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.49. You're not tied to anything after your purchase.
