Samenvatting Hoofdstuk 2 - Multitrekperspectieven en biologische perspectieven
19 views 0 purchase
Course
Persoonlijkheidspsychologie
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van hoofdstuk 2 voor het vak Persoonlijkheidspsychologie voor Criminologie of Psychologie. Slides uit de reader aangevuld met eigen lesnotities handboek waar relevant was.
HISTORISCHE EN HEDENDAAGSE MULTI-TREKPERSPECTIEVEN OP
PERSOONLIJKHEID & BIOLOGISCHE THEORIEËN VAN PERSOONLIJKHEID
i. Historisch relevante persoonlijkheidstaxonomieën (3)
ALLPORT CATTELL
= 1ste persoon die vanuit de lexicale benadering = statisticus
een classificatiesysteem v
persoonlijkheidstrekken heeft gemaakt (~ obv Cattell heeft obv extensieve vragenlijsten v items
woordenboekstudie) v persoonlijkheid een factoranalyse gemaakt (=
= docent vd 1ste universitaire cursus empirische reductie) om zo een structuur v
persoonlijkheidspsychologie persoonlijkheid te achterhalen.
• link tussen beschrijvende karakteristieken – Meetinstrument/assessment
neurologische indicatoren (~ zenuwstelsel); 16PF
loutere beschrijving vd link • onderscheid genetische versus omgevings-
• integratie v tegenovergestelde visies op gestuurde trekken
persoonlijkheid: nomothetische benadering + • onderscheid typen trekken
idiografische benadering ⇒ integratieve ⇒ 16 onderliggende factoren v persoonlijkheid
benadering v persoonlijkheid met:
→ common personality traits = Taxonomie v Cattell
gemeenschappelijke = 1 vd grootste die ooit ontwikkeld is itv #
persoonlijkheidseig. waarop iedereen factoren
gepositioneerd kan w = heel empirisch gedreven
→ personality disposition = interactie tssn de ≠
common personality traits = wat iemand uniek Nadelen
maakt • Cattell had een sterke interesse in het maken ve
instrument, maar keek te strikt naar de data
Taxonomie v Allport • moeilijkheidsgraad
= vrij rudimentair • psychometrische problemen; heel moeilijk te
= 3 niveaus v trekken repliceren
→ cardinale trekken = alles wat te maken heeft • problemen mbt interne consistentie; lage
met onderlinge correlaties tssn items
passies, obsessies; wat iemands persoonlijkheid ⇒ bruikbaarheid? validiteit?
domineert & stuurt
→ centrale trekken = kern v persoonlijkheid; #
trekken waarop iemand doorgaans op een
gelijk-
aardige manier gepositioneerd kan w
→ secundaire trekken = eigenschappen die niet
altijd even duidelijk zijn, die enkel in bep
contexten
aanwezig zijn; fluctuerende eigenschappen
Meetinstrument/assessment
= geen
• Allports bijdrage = louter
conceptueel/theoretisch
Bijdragen
(1) Integratieve benadering
(2) 1ste classificatie vanuit lexicale benadering
(3) Nadruk op beperkingen v trektheorieën
zoals ze toen gehanteerd w; genuanceerde
visie op persoonlijkheid & ontwikkeling v
persoonlijkheid
, (4) Theorie v zelfconcept; manier waarop we
onze identiteit ontwikkelen in relatie tot
persoonlijkheid
EYSENCK
ste
= trekpsycholoog die als 1 erfelijkheid & psycho-fysiologische basis v trekken belicht heeft
↔ kernidee v toen; kinderen als blanco blad & omgeving als grootste determinant
Hiërarchische classificatie (voorbeeld)
Su Supertrek
pe Extraversie
ror
det
re
k Trek
Persoon is sociaal.
Trekniveau
Habituele responsen = ‘neiging tot’, typering
Persoon is gaat op elk feestje van mens naar mens en slaat
Habituele responsen telkens een gezellige babbel.
Specifieke responsen = specifieke observaties omtrent hoe
Specifieke responsen iemand zich gedraagt
Persoon gaat op een feestje van mens naar mens en slaat een
gezellig praatje.
Superordeniveau bestaat uit 3 grote dimensies: extraversie, neuroticisme, psychoticisme
Oorspronkelijk ging E. uit v 2 dimensies (E + N), maar hij slaagde er niet in om alles te verklaren obv
deze 2 ⇒ ontwikkeling ve P-factor
• P-factor w geïnterpreteerd als factor die psychopathie kadert; hoge P-factor ~ hoger risico op
psychotisch- gerelateerde ervaringen
→ niet E.’s initiële bedoeling; bredere factor met zowel negatieve als positieve kanten, bv.
creativiteit
→ creativiteit = ultieme eigenschap v zelfontplooiing; viel niet te rijmen met de andere
eigenschappen
→ minste empirische evidentie voor P-factor, wel voor N- en E-factor
Meetinstrument/assessment
EPQ = Eysenck Personality Questionnaire
Assumptie: verschillen in trekken & supertrekken, verklaren verschillen in gedrag
→ wrm mensen anders reageren op omgevingsprikkels
→ wrm mensen verschillen in de mate waarin ze risicogedrag vertonen
→ wrm mensen verschillen in de mate waarin ze om kunnen gaan met veranderingen
• cross-culturele replicatie vd 3 factoren: 24 landen, mannen & vrouwen
• genetische basis w empirisch aangetoond, vooral E + N
• EPQ-versie voor jongeren: cross-culturele replicatie, stabiliteit vd 3 factoren over leeftijd heen (~
differentiële stabiliteit)
Bijdragen
(1) Beschrijving én verklaring v individuele verschillen
(2) Ontwikkeling v robuuste maat voor persoonlijkheid
(3) Aandacht voor biologische en genetische basis v persoonlijkheid
Kritiek
• 3 factoren wel voldoende?
• biologisch criterium te rigide?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller naisdesmet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
