Summary
samenvatting voedingsleer leerjaar 1 periode 2
- Course
- Institution
samenvatting voedingsleer leerjaar 1 periode 2
[Show more]
Seller
Follow
manon-t
Reviews received
Content preview
Thema 1 absorptie en transport verteringsproducten en metabole wegenDe DIO kan:
de absorptie en transport in het lichaam van respectievelijk eiwit, koolhydraten en vet
beschrijven.
de anabole en katabole stofwisseling van respectievelijk eiwit, koolhydraten en vet uitleggen
en de anatomische plaats (weefsel of orgaan) van deze stofwisselingsprocessen beschrijven.
- Diffusie: moleculen van hoge naar lage concentratie (in gas vloeistof of oplossing).
o Versnellen door temperatuur stijging (moleculen sneller bewegen) of hogere
concentratie diffunderende stof (stof met laagste concentratie/ die oplost).
o Door semipermeabel membraan: moleculen die klein en oplosbaar genoeg zijn
kunnen door membraan.
- Gefaciliteerde diffusie: stoffen passeren membraan m.b.v. transporteiwitten.
o Stof wordt aangetrokken door bindingssites, eiwit verandert van vorm en deponeert
stof aan andere kant.
o Aantal soorten carriers is eindig dus er is een transportmaximum.
- Actief transport: transport van stoffen tegen concentratiegradiënt in, dus van lage naar hoge
concentratie. Met behulp van ATP. Snelheid waarmee stof getransporteerd wordt hangt af
van aantal bindingssites.
o Natrium-kaliumpomp: natrium buiten cel hoog, kalium binnen cel hoog. Willen met
concentratiegradiënt mee diffunderen (k+ naar buiten en na+ naar binnen). Om
gradiënt in stand te houden na+ naar buiten in ruil voor k+.
o Bulktransport: overdracht van deeltjes die te groot zijn om membraan te passeren,
pinocytose. Deeltjes ingesloten door uitstulping van cytoplasma, hierdoor ontstaat
membraan gebonden vacuole.
Deeltje ingesloten door plasmamembraan.
Vorming vacuole.
Aanhechting lysosomen.
Vertering deeltje door lysosomale enzymen.
Exocytose: uitstoot afvalstoffen.
- Lymfe: vervoert plasma-eiwitten die uit capilairbedden sijpelt terug naar bloedstroom. Ook
vervoert het grote deeltjes als bacteriën en celafval die door lymfeklieren worden vernietigd.
Bevat ook afweercellen die lichaam beschermen.
- Lymfecapillairen beginnen als blind eindigende vaten in interstitiële ruimten. Bestaan uit
enkelvoudige laag endotheelcellen.
- Wand van lymfevaten kan ritmisch samen trekken (lymfepomp). Of door activiteit in
naastgelegen structuren samengedrukt. Bijv door aanspanning spieren en pulsering van
grote slagaderen.
- Monosachariden en aminozuren opgenomen via haarvaten.
- Vetzuren en glycerol worden door lymfevaten naar borstbuis vervoerd waar ze het bloed in
gaan.
, Koolhydraatvertering:
- In de mond: amylase zet zetmeel om in polysachariden en het disacharide maltose.
- In de maag: amylase wordt geinactiveerd, geen vertering van koolhydraten. Vezels blijven
hangen en geven een verzadigd gevoel.
- In de dunne darm: pancreas amylase breekt polysachariden af tot glucose en maltose. Op het
buitenmembraan breekt:
o Maltase: maltose af tot 2 glucose
o Sucrase: sucrose af tot fructose en glucose
o Lactase: lactose af tot galactose en glucose
Alles is nu afgebroken tot monosachariden.
Koolhydraatabsorptie:
- Glucose en galactose via actief transport, fructose door gefaciliteerde diffusie.
- Bloed uit dunne darm gaat door de lever waarin de cellen glucose, galactose en fructose
opnemen.
Lactose intolerantie: kan lactose niet genoeg verteren waardoor het voedsel wordt voor
bacteriën die zich zo vermenigvuldigen. Deze produceren zuur en gas wat diarree
veroorzaakt.
- Wanneer koolhydraten op zijn worden lichaamseiwitten (lever en skeletspieren) omgezet in
glucose (gluconeogenese). Ook kan vet onvolledig worden afgebroken waardoor
ketonlichamen ontstaan, deze bieden een alternatieve bron van brandstof. Wanneer de
productie hoger is dan het verbruik veroorzaakt dit ketose, de zuur-base balans in het
lichaam wordt verstoord.
- Wanneer koolhydraten overvloedig zijn word vet bewaard of gemaakt.
- Insuline: een hormoon uitgescheiden door speciale cellen in de pancreas in reactie op
verhoogde bloedglucoseconcentratie. Regelt het transport van glucose uit de bloedbaan in
de spieren en vetcellen.
Glucagon: een hormoon uitgescheiden door speciale cellen in de pancreas in reactie op lage
bloedglucoseconcentratie. Lokt afgifte van glucose uit de lever glycogeen voorraden.
Epinefrine: Onder de vele rollen in het lichaam werkt epinefrine om glucose uit de
leverglycogeenvoorraad vrij te geven in het bloed.
Vetvertering:
- Lipasen: enzymen die vetten verteren.
- Triglyceriden worden omgezet in monoglyceriden, vetzuren en glycerol.
Monoglyceride: glycerol met 1 vetzuurmolecuul.
- In de mond: harde vetten smelten bij lichaamstemperatuur. Bij baby’s gebeurt er meer in de
mond dan bij volwassenen.
- In de maag: het kneden van de maag verspreidt vet in kleinere druppeltjes. Vet wordt
blootgelegd voor aanval van maaglipase enzym.
- In de dunne darm: vet activeert het hormoon CCK die afgifte van gal uit de galblaas
stimuleert. Gal bindt met aminozuur, zuurgroep is hydrofiel en sterolgroep is hydrofoob >
emulgator.
o Gal wordt vanuit de dunne darm gerecycled of worden gevangen door vezels
waarmee het gal wordt uitgescheiden.
Uitscheiding vermindert bloedcholesterol omdat dit gemaakt wordt van gal >
oplosbare vezels eten uit groenten, fruit, peulvruchten.
gal vormt micellen. In de dunne darm worden monoglyceriden en lange-
keten vetzuren samengevoegd tot nieuwe triglyceriden. Deze worden met
eiwit tot transportvoertuigen verpakt, dit zijn chylomicronen. Deze gaan het
lymfe in en gaan bij de grote borstbuis het bloed in.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manon-t. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now