Samenvatting Beginselen van de Democratische Rechtsstaat (1e jaars)
76 views 1 purchase
Course
Beginselen Van De Democratische Rechtsstaat
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Book
Beginselen van het Nederlands staatsrecht
Samenvatting van hoorcolleges, werkgroepen en boeken voor Beginselen van de Democratische Rechtsstaat. Ik studeer zelf aan de Universiteit Leiden en heb dit vak in 1x gehaald.
Beginselen van de Democratische Rechtsstaat Samenvatting
Staatsrecht = Constitutioneel recht
Verhouding tussen burgers en de overheid, gereguleerd door het constitutioneel recht.
Grondwet en de organieke wetten (wetten waarvan de grondwet eist dat ze worden
opgesteld)
Bedoeling het staatsrechtelijke basisprincipe te kennen en begrijpen
Veel staatsrechtelijke regels en beginselen hebben te maken met politieke
besluitvormingsprocessen. Bijvoorbeeld welke handhavingsmethode werkt het best?
Strafrecht of een boete?
De vraag welke handhavingsmethode in welk geval het beste zal werken om het gedrag van
personen te reguleren is waar criminologen zich mee bezig houden.
Montesquieu bedacht de scheiding van machten (Trias Politica)
Uitvoerende macht = Regering
Rechtelijke macht = Hoge Raad
Wetgevende macht = Regering + Parlement
HC 1:
Staatsrecht & staat + Grondwet & constitutie:
Staatsrecht zijn de regels over de organisatie van de overheid en de fundamentele normen
over de verhouding met de overheid.
Functies staatsrecht:
- Constitueren: normen scheppen (bepalen dat het zo is)
- Attribueren: nadat de rechtelijke macht is geconstitueerd, krijgt deze macht de
bevoegdheid om dit uit te oefenen. Dus bevoegdheden geven. (dat wat de ambten mogen)
- Reguleren: verhouding tussen ambten reguleren. Niet lid zijn van beide kamers. (reguleren
het uitoefenen van bevoegdheid)
Definitie staat/recept voor een staat:
1. Stuk grond met grenzen = Territorium
2. Bevolking die met een gemeenschap, en die moeten een zekere eenheid vormen = Natie
3. Roep een staat uit en oefen effectief gezag uit over de gemeenschap (acceptatie gezag) =
Interne soevereiniteit
4. Overleef confrontatie met buren = Externe soevereiniteit
Failed states voldoen niet meer aan de 3e voorwaarde, dus bijv. Libie, Nigeria, Somalie.
Gezag is gelegitimeerde macht: macht die wordt geaccepteerd door degene waarover dat
wordt uitgevoerd.
Noord-Korea dus ook een failed state, want gezag gebaseerd op angst niet op acceptatie
, Doel: met minimale macht maximaal gezag krijgen
Onderscheid tussen:
- Materiele constitutie: het geheel van de geldende regels (hoe het echt georganiseerd is)
- Formele constitutie: de grondwet (hoe het op papier eruit ziet)
^ in NL vrij groot verschil tussen deze 2
Grondwet zijn geschreven regels
Constitutie zijn geschreven regels + ongeschreven regels
Rechtsstaat:
Inmiddels is het zo dat wij een koning hebben omdat dat is wat de grondwet
constitutioneerd. (Personen hebben zo veel macht als de grondwet hen geeft.)
Een rechtstaat heeft: Legaliteit (wettelijke basis), Machtenscheiding (verschil wie de regel
toepaste en wie de regel stelt), Grondrechten (regels over wat de staat nooit mag) en
Rechtsbescherming (rechter die controleert of de toepassing van de normen gelijk loopt met
de bevoegdheid).
Machtenscheiding:
Trias politica: is een combinatie van de scheiding in functies, instituties en personen.
Vanuit gaan dat machthebbers zichzelf machtiger willen maken, en door de machten elkaar
te laten controleren een evenwicht creëren.
Conclusie:
Een staat heeft gezag, de maffia heeft macht
Een mooie grondwet is nog geen goede constitutie
Democratische rechtsstaat = maximaal gezag, minimale macht
Goede motieven zijn mooi, slechte motieven zijn betrouwbaar (en die moeten elkaar in
evenwicht houden)
De minister voert de koninklijke bevelen uit. Ministeries worden dan ook bij koninklijk
besluit ingesteld.
Meerderheidsstelsel vs Evenredige vertegenwoordiging
Rechter mag niet toetsen van grondwet, maar tijdens opstellen van de wet mag de 2 e kamer
wel aankaarten dat de wet in strijd is met de GW.
Lagere regelgeving (gemeentelijk) kan wel getoetst worden aan de GW, niet toetsing geldt
alleen voor wetten in formele zin.
Hoe kunnen niet geschreven rechtsregels nageleefd worden als nergens echt is
opgeschreven hoe gehandeld moet worden bij niet naleven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iris10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.69. You're not tied to anything after your purchase.
