De naam verwijst naar een concreet volk, dat voortkomt uit de tijd van de bijbel, met name uit het
gebied van Judea, rond Jeruzalem. Het begrip Jodendom kan je op meerdere manieren definiëren
omdat je als jood behoord tot een bepaald volk, of je nou wel of niet in een God gelooft. Volgens de
rabbijnse traditie als je moeder joods is of als je met rabbinale toestemming volgens vastgestelde
riten jood geworden bent, ben je een jood.
3.2 DE BRONNEN: TENACH EN TALMOED
Het verhaal van het jodendom begint met wat bij christenen het Oude Testament heet, maar bij
joden zelf de Tenach is. Deze omvat drie onderdelen:
1. Tora (de eerste vijf boeken)
Van deze Tenach vormt de Tora (= leer) het hart, waar we verhalen vinden over aartsvaders, Mozes
en de uittocht uit Egypte op weg naar het beloofde land, enzovoort.
2. Nebiim (de profetische boeken)
Het gaat hier over hoe het volk in het beloofde land vergaan is.
3. Chetubim (de geschriften)
Het gaat hier vooral om persoonlijke reflectie op de ervaringen met God en de vragen van de eigen
tijd.
De Talmoed is na de Tenach het belangrijkste boek binnen het jodendom. Het bevat de
commentaren van belangrijke rabbijnen en andere schriftgeleerden op de Tenach, veelal in de vorm
van discussies tussen voor- en tegenstanders van een bepaald standpunt.
3.3 DE GRONDSLAGEN VAN DE JOODSE TRADITIE
3.3.1 De ene God
Alles begint met het geloof in de ene God, die schepper is van hemel en aarde. Ter wille van die ene
God is Abraham op weg gegaan. God is intens betrokken op het menselijk bestaan. Voor de joden
betekent dit dat God in het bijzonder een verbond heeft gesloten met Zijn volk. Van Gods zijde is dit
verbond onverbrekelijk, ook al leven joden niet naar de verplichtingen van dit verbond. Daarom is er
altijd een terugkeer mogelijk naar God.
3.3.2 Het uitverkoren volk
Israël heeft zich hierin gezien als het uitverkozen volk. Israël heeft een bijzondere opdracht, namelijk
de heiliging van Gods naam in het leven naar de geboden. Israël is het licht onder de volkeren.
3.3.3 Heiliging door omgang met de geboden
De kern van het praktiserend jodendom: de omgang met de geboden, keert in alles terug. Door je te
houden aan de geboden breng je jezelf in de wereld van het onzegbare geheim. De innerlijke
houding in de omgang met de geboden bepaalt de ontmoeting met het soms raadselachtige
Goddelijke.
, De vijf religies van de wereld – Hoofdstuk 3: Jodendom
3.3.4 Geloofsleer
Joden hebben dan ook niet echt een eigen geloofsleer ontwikkeld zoals het christendom. God is
onbenoembaar, Zijn wezen onkenbaar. Je ervaart God in zijn onzichtbare aanwezigheid (Sjechina) en
in heerlijkheid (Kabood) die van Zijn wet en schepping uitgaat.
De joodse filosoof Maimonides heeft het joodse geloof geformuleerd in dertien geloofspunten. Maar
in het algemeen zijn deze door de joden afgewezen.
3.3.5 Geen beelden
Een centraal gebod is, dat van God geen beeld gemaakt mag worden. Dit mag niet want:
- God is boven alle beelden en menselijke voorstellingen
- Je mag het principe van God niet in je vingers hebben
Omdat God in het jodendom als persoonlijk gezien wordt, kun je wel een relatie met God aangaan.
Dit is innerlijk.
3.3.6 Voorzichtig met de naam van God
In het jodendom weten we de juiste naam van God niet en mogen we die uit eerbied ook niet weten.
Joden schrijven ook G’d in plaats van God. Bij joden is de eerbied het begin van alle Godskennis en
niet de filosofische uiteenzetting over wie en hoe God is.
3.3.7 Mensbeeld – zonde en genade
De mens is naar het beeld van God geschapen. Tevens de reden dat de mens verantwoordelijk is voor
heel het leven. Hieruit komt het idee ‘zonde’: iets niet doen zoals God het bedoeld heeft. Dit geldt
zowel God als de medemens. Wie een medemens schaadt, zondigt ook tegen God.
De belijdenis van de zonde en de hoop of het vertrouwen op Gods genade: komt steeds in klassieke
teksten naar voren. Hij blijft niet gevangen in het kwaad of in gevoelens van schuld.
3.3.8 Opstanding
In het algemeen gaat het bij het jodendom om het leven nu in relatie tot God en de medemens. De
vraag naar een leven na de dood is daarom irrelevant. De opstanding der doden behoort bij
Maimonides tot het joodse geloof.
3.3.9 Messiasverwachting en het Koninkrijk van God
Messias = gezalfde. In de Tenach worden zowel koningen als priesters gezalfd. Na de eerste
ballingschap wordt de Messias meer de heilbrenger die de mensen tot God brengt en alle onrecht en
onderdrukking afschaft. Zo ontstond de Messiaanse tijd van vrede en gerechtigheid. De joods-
messianistische visioenen hebben ook een grote rol gespeeld in het christendom en in het socialisme
en marxisme door hun grote nadruk op de komende heilstijd van vrede en gerechtigheid in heel de
wereld.
3.4 DE GESCHIEDENIS VAN HET JOODSE VOLK
3.4.1 Van Abraham tot de val van de tweede tempel
Abraham wordt gezien als de stamvader van Israël. Voor hem staat in het boek Genesis van de
schepping van de mens het verhaal van de zondvloed en de redding van Noach, en de torenbouw en
spraakverwarring in Babel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RubenYoung. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.