Samenvatting van het boek Beïnvloeden en veranderen van gedrag. Auteur Carina Wiekens. Druk 2, juni 2013. Deze samenvatting bevat alle hoofdstukken (1 t/m 9) uit het boek en hoofdstuk 7 uit het boek 'Sociale Psychologie' is ook samengevat in het document. Gebruikt voor het vak Gedragsbeïnvloedin...
Samenvatting gedragsbeïnvloeding
Boek: Beïnvloeden en veranderen van gedrag – C.J. Wiekens
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Denken in termen van nurture.....................................................................................3
1.1 Mensbeelden................................................................................................................................3
1.2 Impliciete theorieën: Incremental versus Entity Theories.............................................................3
1.3 In hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar?..........................................................3
Hoofdstuk 2. Leren............................................................................................................................4
2.1 Een aanpassingsproces aan de omgeving....................................................................................4
2.2 Klassieke conditionering...............................................................................................................4
2.3 Operante conditionering..............................................................................................................4
2.4 Sociaal leren.................................................................................................................................5
2.5 Cognitief leren..............................................................................................................................5
2.5.3 Het geheugen........................................................................................................................6
Hoofdstuk 3. Behoeften, doelen en de theorie van het geplande gedrag..........................................7
3.1 Waarom je doet wat je doet.........................................................................................................7
3.2 Behoeften.....................................................................................................................................7
3.3 Doelen..........................................................................................................................................7
3.4 Verschillen tussen behoeften en doelen........................................................................................7
3.5 De theorie van het geplande gedrag............................................................................................8
Hoofdstuk 4. Zelfregulatie: wat is dat?..............................................................................................8
4.1 Een definitie van zelfregulatie......................................................................................................8
4.2 Zelfregulatie en de hersenen........................................................................................................9
4.3 De ontwikkeling van zelfregulatie................................................................................................9
4.4 Randvoorwaarden......................................................................................................................10
Hoofdstuk 5. Zelfregulatie: het proces.............................................................................................10
5.1 Het stellen van concrete doelen..................................................................................................10
5.2 Het stellen van irrealistische doelen...........................................................................................10
5.3 Het opstellen van haalbare planningen......................................................................................11
5.4 De uitvoering van de planning....................................................................................................11
5.5 Het bijsturen van gedrag............................................................................................................12
5.6 Zelfregulatie: hoe vergroot je de kans op succes?......................................................................12
5.7 Samenvatting en conclusies........................................................................................................13
Hoofdstuk 6. Synthese: zelfregulatie in de praktijk..........................................................................13
6.1 Casus 1: Een mooier figuur.........................................................................................................13
6.2 Casus 2: Het voorkomen van impulsaankopen...........................................................................14
6.3 Casus 3: Procrastinatie (uitstelgedrag).......................................................................................14
6.4 Conclusies...................................................................................................................................14
Hoofdstuk 7. De beïnvloeder...........................................................................................................14
7.1 Invloedrijke personen.................................................................................................................14
7.2 Macht, invloed en de beïnvloeder...............................................................................................15
7.3 Kenmerken van beïnvloeders......................................................................................................15
7.3.2 Leiderschap: kenmerken van leiders...................................................................................16
7.4 Wanneer welke beïnvloeder of leider?.......................................................................................17
Hoofdstuk 8. Het beïnvloeden van gedrag.......................................................................................17
1
, 8.1 Van populaire naar professionele psychologie...........................................................................17
8.2 Het opstellen van een interventie...............................................................................................17
8.3 Beïnvloeding: het trekken van de aandacht...............................................................................18
8.4 Beïnvloeding: het overbrengen van de boodschap.....................................................................19
Hoofdstuk 9. Synthese: gedragsbeïnvloeding in de praktijk.............................................................20
9.1 Casus 1: Beloningen....................................................................................................................20
9.2 Casus 2: Het voorbereiden van een presentatie..........................................................................20
9.3 Casus 3: Praktijksituatie van een preventieprogramma.............................................................21
Sociale psychologie hoofdstuk 7. Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens
beïnvloeden.....................................................................................................................................21
7.1 De aard en oorsprong van attitudes...........................................................................................21
7.2 Hoe veranderen attitudes?.........................................................................................................22
7.3 Persuasieve boodschappen weerstaan.......................................................................................23
7.4 Wanneer voorspellen attitudes gedrag?.....................................................................................23
7.5 De macht van reclame................................................................................................................24
2
, Hoofdstuk 1. Denken in termen van nurture
1.1 Mensbeelden
Een mensbeeld bevat ideeën over hoe je denkt dat mensen in elkaar zitten. Dit heeft
consequenties voor de mate waarin je bijvoorbeeld gelooft dat gedrag beïnvloedbaar is.
Op eigenschappen die genetisch bepaald zijn, heb je maar weinig invloed. Eigenschappen die
aangeleerd zijn, kunnen verder ontwikkeld (of weer afgeleerd) worden.
Het verschil tussen ‘genetisch gedetermineerd’ en ‘genetische predispositie’:
‘Gedetermineerd’ houdt doorgaans in dat genen bepalend zijn bij het tot uiting
komen van eigenschappen. De omgeving heeft hier maar beperkt invloed op.
‘Predispositie’ houdt doorgaans in dat iemand ‘aanleg’ heeft om bijvoorbeeld
depressief te worden. De omgeving heeft hier ook invloed op.
1.2 Impliciete theorieën: Incremental versus Entity Theories
Of je een imcremental theory of een entity theory hebt, heeft verschillende implicaties.
Als Alexander gelooft dat IQ trainbaar is, dan wordt in de psychologie gezegd dat hij voor
deze eigenschap een incremental theory heeft (een geloof dat IQ te ontwikkelen is). Als
Annelies gelooft dat het IQ aangeboren is, dan heeft zij voor deze eigenschap een entity
theory (een geloof dat het IQ vaststaat en dus niet ontwikkeld kan worden).
Of je voor bepaalde eigenschappen een incremental of een entity theory hebt, heeft invloed
op hoe je tegenover het testen van die eigenschap zal staan, hoe je de testsituatie ervaart en
hoe je de resultaten van de test interpreteert.
Copingvaardigheden vaardigheden om met moeilijke situaties om te gaan.
Mensen die denken dat een eigenschap te ontwikkelen is zoeken vaker sociale steun, zijn
beter in het plannen, uiten hun emoties meer en vragen anderen sneller om
hulp/ondersteuning.
1.3 In hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar?
Er worden drie eigenschappen onderscheiden:
1. Lichamelijke kenmerken en prestaties.
2. Persoonlijkheid.
3. Cognitieve capaciteiten en prestaties.
Lichamelijke kenmerken en prestaties liggen voor een groot deel in de genen besloten. De
meesten aspecten hiervan zijn dus niet of lastig te beïnvloeden. Sommige aspecten kun je,
ondanks dat ze voor een groot deel genetisch bepaald zijn, wel degelijk (verder)
ontwikkelen. Hoe je er exact uit zult zien, is dus wel degelijk afhankelijk van je leefstijl (ga je
vaker naar de sportschool om meer spiermassa op te bouwen?).
Concluderend kan gezegd worden dat hoewel sommige mensen er daadwerkelijk meer
moeite voor moeten doen om de perfecte maten te krijgen en te behouden, het
daadwerkelijke gewicht grotendeels bepaald wordt door gedrag.
Uit onderzoek naar de specifieke invloed van genen op temperament blijkt dat temperament
voor 40 procent toegeschreven kan worden aan genetische variëteit. Het heeft dus een
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tess_dijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.15. You're not tied to anything after your purchase.
