De 7 hoofdstukken in de titel zijn grondig uitgewerkt met zelf uitgevonden schema's in hfdstk V (verbeterd en goedgekeurd door de prof). De andere hoofdstukken kan je zelf uitwerken of lezen in cursus. Al bij al een tijdsbesparing bij het studeren.
Algemene virologie – Leerdoelstellingen
Hoofdstuk I: Inleiding en korte historiek → geen leerstof
Hoofdstuk II: Algemene eigenschappen van virussen
Basisbegrippen
Virus: een infectieus agens met zeer kleine afmetingen die in nm ( 1
nanometer = 10-9 m) uitgedrukt wordt
Viroïd: ziekteverwekker bij planten → ze zijn nog kleiner dan virussen
Prion: de kleinste van de infectieuze agentia waarvan men aanneemt dat ze
geen nucleïnezuur bevatten.
Nucleoied: centraal nucleïnezuur → hieruit bestaan alle virussen.
Kapsied: eiwitmantel → omgeeft de nucleoied
Kapsomeren: morfologische ‘subunits’ die gevormd worden door een
aaneenschakeling van identieke polypeptidenketens of van identieke
groepen van polypeptiden die zich steeds herhalen. Het geheel van
kapsomeren maakt het kapsied uit. Het viruspartikel verkrijgt door de
manier van ordening van kapsomeren een bepaalde symmetrie.
Nucleokapsied: de combinatie van nucleoied en kapsied
Naakte virus: virus dat enkel uit een nucleokapsied bestaat
Envelop: lipoproteïne membraan die het nucleokapsied omgeeft, het is meestal
essentieel voor de infectiviteit van het viruspartikel
Peplomeren (‘spikes’): morfologische eenheden die aan de
oppervlakte van de envelop uitsteken, ze bevatten meestal specifieke
virale eiwitten
Virion: verwijst naar een volledig gevormd viruspartikel dat zich buiten de
gastheercel bevindt
Belangrijkste eigenschappen van virussen
Bevatten slechts één soort nucleïnezuur: DNZ of RNZ (nooit allebei!)
DNZ: deoxyribonucleïnezuur
RNZ: ribonucleïnezuur
Vermeerderen uitsluitend intracellulair
Ze hebben geen eigen biosynthetisch mechanisme voor productie van energie
en macromoleculen uit grondstoffen, dus ze hebben evenmin de celorganellen
die hiervoor noodzakelijk zijn (ribosomen, mitochondriën, ER, …) → virussen
zijn aldus voor vermeerdering volledig afhankelijk van een gastheercel!
Afmeting: bacteriën ˃ virussen (tussen 15-350 nm) ˃ macromoleculen
The Persian A.J
1
, Onderverdeling van virussen op gebied van structuur en symmetrie: 2 soorten
Kubische of icosahedrale symmetrie
o Icosaëder: gesloten figuur met 20 gelijkzijdige driehoeken, 12
hoekpunten en 30 ribben
o De meeste kubische virussen zijn naakt (geen envelop)
o Vb: Picornavirus → kapsied is opgebouwd uit 60 kapsomeren, die
elk bestaan uit een complex van 3 verschillende virale proteïnen
(VP): VP1, VP2, VP3 en VP4 (bevindt zich aan de binnenzijde van
het kapsied), Adenovirus
Adenovirus Picornavirus
Schroefvormige of helicale symmetrie
o Het nucleoied is opgerold als een helix rond een centrale
(ingebeelde) as en dit wordt over de ganse lengte omgeven door
identieke kapsomeren → het nucleokapsied heeft de vorm van een
buis
o Dierlijke virussen met schroefvormige symmetrie zijn steeds
omgeven door een envelop
o Vbn: Tobacco mosaic virus , Vesicular stomatitis virus,
Influenza virus
Tobacco mosaic virus Vesicular stomatitis virus
Complexe symmetrie
o Vbn: Pokkenvirus → behoort tot de grootste virussen en bezitten
een dubbele envelop, bacteriofaag → bezit een eicosahedraal
hoofdje en een helicale staart
Pokkenvirus
Bacteriofaag
The Persian A.J
2
, Virussen vs. Bacteriën
Chemische samenstelling van virussen
Nucleïnezuren:
Het viraal nucleïnezuur, dat dus het genoom uitmaakt, kan aanwezig
zijn als:
o Eén streng → co-lineair (bijvoorbeeld retrovirussen)
o Fragmenten → gesegmenteerd (bijvoorbeeld reovirussen)
Sommige virussen hebben een enkelstrengig (ss: single stranded)
genoom, bij andere is dit dubbelstrengig (ds: double stranded)
Methode voor analyse van virus: nucleïnezuur verhitten tot 100°C →
de strengen vallen uit elkaar → snel afkoelen tot het vriespunt (als men
traag zou afkoelen zouden de strengen terug hybridiseren)
Het virale genoom is steeds haploïd → slechts 1 kopij van elk gen
aanwezig (uitzondering: retrovirussen zijn diploïd)
Het viraal nucleïnezuur bevat de volledige genetische informatie → van
hieruit kan er intracellulaire vermeerdering en vorming van volledige
virions plaatsvinden
Bepalen van het type nucleïnezuur van een onbekende virus door:
o Radioactieve markering met 3H-uridine of 3H-thymidine →
uridine komt alleen voor in RNZ, thymidine in DNZ
o Virus kweken in aanwezigheid van stoffen die de vorming
van DNZ of RNZ remmen
Enkelstrengige RNZ virussen worden nog eens onderverdeeld op basis
van polariteit van hun nucleïnezuur:
o Positieve streng: RNZ heeft dezelfde polariteit als mRNZ →
uitgaande van RNZ kunnen rechtstreeks virale eiwitten worden
afgeschreven
o Negatieve streng: de virale RNZ sequentie is complementair
aan mRNZ → zulke virussen bevatten RNZ-afhankelijk RNZ
polymerase (transcriptase), deze enzym zorgt voor de vorming
van positieve-streng RNZ uitgaande van het viraal genoom in
geïnfecteerde cellen
The Persian A.J
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DGuru. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.61. You're not tied to anything after your purchase.
