Samenvatting beroepsethiek (+ enkele toepassingen!)
34 views 0 purchase
Course
Beroepsethiek
Institution
Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Volgens vrienden een samenvatting als nieuwe cursus zonder de overbodige informatie, er is dus veel werk ingestoken, maar feedback is altijd welkom :-)
Laat mij weten als er iets is met mijn samenvatting via , dan help ik je graag verder!
BEROEPSETHIEK
1 INLEIDENDE BEGRIPPEN ................................................................................................................................................ 3
1.1 MORAAL EN ETHIEK, WAARDEN EN NORMEN................................................................................................................................... 3
1.2 MORELE KWESTIES SPELEN OP VERSCHILLENDE NIVEAUS .................................................................................................................... 4
1.3 ETHIEK EN IDENTITEIT ................................................................................................................................................................. 4
2 ETHISCHE THEORIEËN.................................................................................................................................................... 5
2.1 TELEOLOGISCHE OF GEVOLGENETHIEK ............................................................................................................................................ 5
2.2 DEONTOLOGISCHE OF BEGINSELETHIEK .......................................................................................................................................... 5
2.3 DEUGDENETHIEK OF DEUGDETHIEK................................................................................................................................................ 5
2.4 DRIE ETHISCHE THEORIEËN VERGELEKEN ......................................................................................................................................... 6
2.5 UITBREIDING BIJ DEUGDENETHIEK (ZORGZAAMHEID EN TOLERANTIE ALS DEUGDEN) ................................................................................ 6
2.5.1 Zorgzaamheid en zorgethiek ........................................................................................................................................ 6
2.5.2 Tolerantie...................................................................................................................................................................... 6
3 EIGENBELANG ALS UITGANGSPUNT BIJ ETHISCHE KWESTIES ........................................................................................... 8
3.1 EIGENBELANG ........................................................................................................................................................................... 8
3.2 IJKPUNTEN VOOR EIGENBELANG.................................................................................................................................................... 9
3.2.1 Verbondenheid bij personen ......................................................................................................................................... 9
3.2.1.1 Spiegelneuronen en verbondenheid ............................................................................................................................................ 9
3.2.1.2 Kortstondig medelijden en verbondenheid.................................................................................................................................. 9
3.2.1.3 Psychopathie ................................................................................................................................................................................. 9
3.2.2 Verbondenheid in andere vormen ................................................................................................................................ 9
3.2.3 Universele verbondenheid ............................................................................................................................................ 9
3.2.4 Betekenis van voor- en nadeel bij het afwegen van keuzes ......................................................................................... 9
3.3 MORELE RECHTEN EN WAARDEN, JURIDISCHE NORMEN................................................................................................................... 10
4 BEROEPSETHIEK .......................................................................................................................................................... 11
4.1 BEROEPSETHIEK EN HAAR CONTEXT ............................................................................................................................................. 11
4.2 DE BPC: BEROEPSVERENIGING VOOR PSYCHOLOGISCH CONSULENTEN (3 PRINCIPES)............................................................................ 12
4.2.1 Verantwoordelijkheid ................................................................................................................................................. 12
4.2.2 Integriteit (morele zelfsturing) ................................................................................................................................... 12
4.2.3 Vertrouwelijkheid ....................................................................................................................................................... 13
4.2.3.1 Wet op de Privacy ....................................................................................................................................................................... 13
4.2.3.2 Het beroepsgeheim .................................................................................................................................................................... 14
4.2.3.3 Dossiers en rapportage ............................................................................................................................................................... 16
5 BEROEPSETHIEK BIJ ASSESSMENT EN ADVIES ............................................................................................................... 17
6 BEROEPSETHIEK BIJ DIAGNOSTIEK EN BEGELEIDING ..................................................................................................... 18
7 BEROEPSETHIEK BIJ HET WERKEN MET MINDERJARIGEN .............................................................................................. 19
7.1 ENKELE ALGEMENE PRINCIPES .................................................................................................................................................... 19
7.2 KINDERMISHANDELING ............................................................................................................................................................. 21
7.2.1 Vertrouwenscentrum Kindermishandeling ................................................................................................................. 21
7.2.2 Meldpunt 1712 ........................................................................................................................................................... 22
8 ETHIEK IN HET DIGITALE TIJDPERK ............................................................................................................................... 23
8.1 PRIVACY................................................................................................................................................................................. 23
8.2 HOE GEHEIM IS BEROEPSGEHEIM OP SOCIALE NETWERKSITES? .......................................................................................................... 23
8.3 PROFESSIONEEL COMMUNICEREN VIA SOCIALE MEDIA ..................................................................................................................... 23
8.4 AUTEURSRECHT EN PLAGIAAT ..................................................................................................................................................... 24
8.5 NORMEN EN WAARDEN VOOR INTERNET ...................................................................................................................................... 24
9 ETHIEK IN DE SUPERDIVERSE SAMENLEVING ................................................................................................................ 26
9.1 INLEIDING............................................................................................................................................................................... 26
9.1.1 Migratie als ingrijpend proces met impact op de gezondheid ................................................................................... 26
9.1.2 Minder of moeizame deelname aan gezondheidszorgpraktijken .............................................................................. 26
BEROEPSETHIEK 1
, 9.1.3 Communicatie ............................................................................................................................................................. 27
9.2 MODELLEN OM OVER SUPERDIVERSITEIT TE SPREKEN ...................................................................................................................... 28
9.2.1 Cultureel relativisme ................................................................................................................................................... 28
9.2.2 Universalisme ............................................................................................................................................................. 28
9.2.3 Fundamentalisme ....................................................................................................................................................... 28
9.2.4 Interculturalisme (actief en authentiek pluralisme) ................................................................................................... 28
10 ENKELE HANDVATEN BIJ HET NADENKEN OVER ETHISCHE PROBLEMEN ..................................................................... 29
10.1 GRONDHOUDING..................................................................................................................................................................... 29
10.2 DROGREDENEN ....................................................................................................................................................................... 29
10.3 DRIE TYPES VAN ARGUMENTATIE................................................................................................................................................. 30
10.3.1 Vanuit de teleologische of gevolgenethiek................................................................................................................. 30
10.3.2 Vanuit de deontologische of beginselethiek ............................................................................................................... 30
10.3.3 Vanuit de deugdenethiek............................................................................................................................................ 30
10.4 GOOD ETHICAL PRACTICES ......................................................................................................................................................... 31
10.4.1 Ethisch redeneermodel ............................................................................................................................................... 31
11 TOEPASSINGEN ....................................................................................................................................................... 33
11.1 TOEPASSING 1: HERKEN DE DROGREDENEN .................................................................................................................................. 33
11.2 TOEPASSING 2: VOORBEELDVRAGEN ........................................................................................................................................... 33
11.2.1 Terrorist ...................................................................................................................................................................... 33
11.2.2 Beroepsgeheim ........................................................................................................................................................... 33
11.2.3 Begrippen.................................................................................................................................................................... 33
11.2.4 Juist of fout ................................................................................................................................................................. 33
11.2.5 Drogredenen ............................................................................................................................................................... 33
11.2.6 Integriteit .................................................................................................................................................................... 33
11.2.7 Casus ........................................................................................................................................................................... 34
11.3 TOEPASSING 3: MENING? ARGUMENTEN?................................................................................................................................... 34
BEROEPSETHIEK 2
,BEROEPSETHIEK
Professionele grondhouding
De uitoefening van de verschillende DLR’s waaruit ons opleidingsprofiel bestaat, gebeurt altijd op grond van een keuze over
wat goed is voor de mens. Het handelen is nooit technisch, het bevat altijd morele normen en waarden. Als studenten Bachelor
in de Toegepaste Psychologie baseren we ons op de deontologische code zoals deze opgesteld werd door de
Beroepsvereniging van psychologisch consulenten (BPC) (01/01/2017) Tijdens de stage-uitoefening wordt verwacht dat de
stagiair zich bewust toont van het belang van waarden en normen tijdens de beroepsuitoefening. De samenvatting van de
belangrijke voorschriften inzake de plichtenleer van de psychologisch consulent, is:
o Verantwoordelijkheid
o Integriteit
o Vertrouwelijkheid
1 INLEIDENDE BEGRIPPEN
➔ (Begrippen moraal, ethiek, waarden, normen, deugd ➔ (Samenhang ethiek en identiteit in eigen bewoording
kunnen uitleggen.) kunnen uitleggen.)
1.1 MORAAL EN ETHIEK, WAARDEN EN NORMEN
MORAAL ZEDE/GEWOONTE
➔ Kan gebaseerd zijn op intuïtie, emoties of rationele overwegingen.
➔ Moreel gedrag kan deels ook verklaard worden vanuit biologische processen en vanuit de evolutie.
➔ Moraal is niet statisch.
WAARDEN EN NORMEN OPVATTINGEN OVER WAT ER WAARDEVOL IS IN HET LEVEN
➔ Zijn niet af te leiden van de werkelijkheid; ze zijn verbonden aan een levensvisie, aan idealen over hoe het leven zou moeten
zijn.
MORELE VRAGEN OVER GOED EN KWAAD, OVER DE MANIER WAAROP MENSEN ZOUDEN MOETEN LEVEN
MORELE OPVATTINGEN EEN ANTWOORD OP DE VRAAG HOE MEN ZICH GOED EN VERANTWOORDELIJK KAN GEDRAGEN
➔ Veranderen in de tijd.
ETHIEK SYSTEMATISCHE REFLECTIE OP MORELE VRAGEN, OP BASIS VAN RATIONELE ARGUMENTEN
WAARDEN IDEALEN DIE WEZENLIJK ZIJN VOOR DE KWALITEIT VAN HET LEVEN
➔ Zijn abstracte, cognitieve begrippen.
➔ Bv. eerlijkheid, respect, vrijheid…
NORMEN OP WAARDEN GEBASEERDE HANDELINGSVOORSCHRIFTEN, ZE GEVEN EEN CONCRETE INHOUD AAN WAARDEN
➔ Normen zijn zelfopgelegde regels, die gedrag voorschrijven betreffende goed samenleven, maar die daarom niet altijd
geëxpliciteerd zijn.
➔ Bv. alsjeblieft en dank u wel (waarde: beleefdheid), verkeersborden (waarde: veiligheid)…
MORELE NORM GEBOD OF VERBOD DAT IN EEN GROEP EEN BEPAALD DRAAGVLAK HEEFT
Als er meningsverschillen ontstaan over normen, kan het nuttig zijn om uit te zoeken wat de achterliggende waarde is. Soms blijkt
die dezelfde te zijn, en wordt het conflict minder scherp als beide partijen dit van elkaar weten.
BEROEPSETHIEK 3
, DEUGD MIN OF MEER VASTE GOEDE EIGENSCHAP VAN EEN PERSOON, DIE ERTOE LEIDT DAT HIJ MOREEL JUIST HANDELT
➔ Veel deugden komen overeen met waarden of zijn aan waarden te koppelen.
➔ Het kan per cultuur verschillen wat men als deugd beschouwt en wat niet!
➔ Bv. dapperheid…
1.2 MORELE KWESTIES SPELEN OP VERSCHILLENDE NIVEAUS
MICRONIVEAU
Morele vragen gaan over de manier MESONIVEAU
waarop je van mens tot mens met MACRONIVEAU
Organisaties, instellingen.
elkaar zou moeten omgaan, het gaat De samenleving als ruimere context.
hier over alle menselijke relaties. Bv. bedrijf met de omschrijving: we
Bv. rechten van de mens...
zetten ons in tegen discriminatie...
Bv. vriendschapsrelaties, ouder-kind-
relatie...
1.3 ETHIEK EN IDENTITEIT
Identiteit heeft alles te maken met ethiek.
➔ Identiteit is min of meer een samenhangend geheel van waarden en normen die teruggaan op de door de groep gedeelde
opvattingen en ideologie.
Er is een verband tussen de maatschappij en de psychopathologie van zijn bewoners: psychiatrie is de spiegel van de wereld
waarin we leven; patiënten zijn de symptoomdragers van een ziektebeeld waaraan een hele maatschappij lijdt, en dus is er wein ig
verschil tussen patiënten en niet-patiënten…
Als dat samenhangende geheel ingrijpende wijzigingen ondergaat, heeft dit gevolgen voor de daarbij aansluitende identiteiten:
die zullen evolueren in de richting van het nieuwe ‘narratief’ met de nieuwe normen en waarden.
Belangrijkste kanteling in de intellectuele geschiedenis van het Westen: levende wezens kunnen veranderen (religieuze
doctrine: God heeft alles geschapen, het hiernamaals biedt verlossing)
De maatschappij en de mens zijn maakbaar; wetenschappelijke kennis zou leiden tot de beste maatschappij…
SCIËNTISME ALLES IS TE REGELEN ZOALS NAAR HET MODEL VAN DE NATUURWETENSCHAPPEN
➔ Evidence based: protocollen zullen altijd en overall werken, want ze berusten op algemeen aanvaarde wetenschappelijke
kennis.
Zowel religie als sciëntisme installeren bij het individu een verdeelde identiteit, die haar vertrekpunt vindt bij de overtuiging dat
men niet voldoet. Ik ben slecht of zondig of irrationeel en dom.
Het accent ligt in vergelijking met vroeger (vooruitgang van de maatschappij) vanaf het laatste kwartaal van de vorige eeuw op
de maakbaarheid van het individu (psychologisch, lichamelijk, sociaaleconomisch).
Toename van bepaalde psychiatrische stoornissen: zelfverwonding en eetstoornissen (lichaam) , depressie en
persoonlijkheidsstoornissen (identiteit).
Neoliberalisme: de markt zijn gang laten gaan (de staat is ondergeschikt aan de verondersteld vrije markt)
Meritocratie: loon naar werken, iedereen krijgt wat hij verdient (macht (kratos) dankzij inzet (merit))
“Survival of the fittest”
BEROEPSETHIEK 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller freyaspillemaeckers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.32. You're not tied to anything after your purchase.
