Summary
Samenvatting Cultuur van romantiek & realisme - Hoofdstuk 7 - Bespiegeling VWO
- Course
- Level
Samenvatting Cultuur van romantiek & realisme - Hoofdstuk 7 - Bespiegeling VWO
[Show more]
1 review
By: gideonververgaert • 2 year ago
Seller
Follow
julialuijk
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 7: Cultuur van romantiek & realismeDe 19e eeuw: In dit tijdperk is er sprake van snelle technologische en maatschappelijke veranderingen.
Doordat er veel nieuwe machines worden uitgevonden, zoals de stoommachine, industrialiseren
steden snel. Dit gaat wel ten koste van de arbeidsomstandigheden en leefmilieu. Dit vindt ook plaats
net na de Franse Revolutie en is dus voor de meeste mensen een zware periode. Mensen willen graag
ontsnappen uit het hedendaagse leven en hierdoor ontstaat een nieuwe kunststroming: de
romantiek. Kunstenaar creëren een nieuwe wereld waarin natuurwonderen, sprookjes, mythen en
exotische culturen een grote rol spelen. Andere kunstenaars laten zich juist inspireren door de
modernisering.
Vlucht uit het alledaagse
De romantiek ontstaat aan het einde van de 18 e eeuw na de Franse Revolutie. De
leefomstandigheden zijn slecht en er zijn grote klassenverschillen. Kunstenaars zoeken een uitweg uit
hun grimmige bestaan en laten hun fantasie de vrije loop gaan. Volgens romantici draait het niet
alleen om kennis maar ook om gevoel en intuïtie. De kunstenaar moet hierbij niet alleen schilderen
wat hij zelf ziet maar ook hoe hij zichzelf ziet. Friedrich doet dit ook en verwerkt in zijn poëtische
landschappen een religieuze boodschap. God, de mens en de natuur staan hierbij centraal.
De romantiek legt ook veel nadruk op de originaliteit en de geniale persoonlijkheid van de
kunstenaar zelf. Hierbij moet je je niet aan de regels houden, maar je eigen intuïtie volgen.
Natuurgeweld
In de romantiek gaan kunstenaars tegen het rationalistische denken uit de verlichting in en vinden ze
de natuur een grote inspiratiebron. De natuur is puur en gevoelsmatig, een oerkracht die de mens als
nietig wezen laat lijken. Dit is goed zichtbaar in Het vlot van de Medusa van Géricault. Hij drukt hier
z’n persoonlijke visie en gevoel uit. Het schilderij was een enorm schandaal in die tijd op de expositie
in Parijs: nog nooit heeft iemand het menselijk lijden zo gedetailleerd en gruwelijk geschilderd. Hier
komt de machteloosheid van de mens tegen de natuur ook weer goed in beeld.
Turner breekt de traditionele academische regels nog meer met zijn schilderijen. Het is met grove
penseelstreken geverfd en dus niet gedetailleerd. Hierdoor lijkt de natuur extra wild en
overweldigend. Er wordt in de romantiek ook wel eens teruggeblikt naar de oude tijden om nostalgie
op te wekken.
Sprookjes en mythen
In de tijd van de romantiek gaat nationalisme ook een grote rol spelen. Oude sprookjes, sagen en
mythen worden herontdekt in de zoektocht naar nationale of regionale identiteit. Deze verhalen
helpen bovendien ook om te ontsnappen aan de werkelijkheid. De populariteit van deze verhalen
zien we terug in dans en opera in de 19 e eeuw.
La Sylphide van Taglioni wordt gezien als het eerste romantische ballet. Er wordt vanaf begin tot eind
op spitzen gedanst in tutu’s waardoor de danseres lijkt te zweven.
Ballet blanc is een nieuw onderdeel in het ballet , hierbij wordt het bovennatuurlijke uitgebeeld,
zoals geesten.
In de tweede helft van de 19e eeuw wordt ballet heel populair in Moskou en Sint-Petersburg.
Buitenlandse choreografen doen alles om de Russische dans op wereldniveau te brengen. Petipa
wordt gezien als grondlegger van de Frans-Russische balletstijl. Samen met Tsjakovski maakt hij het
sprookjesballet De schone slaapster. De nadruk ligt hierbij op de spectaculaire dansonderdelen en
niet zozeer op het verhaal. Muziek en handeling vormen een eenheid.
, Wagner is een componist die poëzie, decor, mise-en-scène, dans en muziek ziet als een eenheid,
Gesamtkunstwerk. Hij verandert de regels van opera voorgoed, ze worden doorgecomponeerd: geen
losse onderdelen meer, maar een oneindige melodie. Het orkest dient niet alleen als begeleiding
maar draagt bij aan het verhaal en drukt de emotie achter de tekst uit. Een opmerkelijke vernieuwing
die hierbij komt is de orkestbak, waardoor het orkest half verscholen zit achter het toneel. Hierdoor
kan het publiek nog meer opgaan in het verhaal en in het donker zitten.
Gothic revival
Bij de zoektocht van Europeanen naar hun nationale geschiedenis, herontdekken ze in Noordwest-
Europa de gotiek. Bij deze laatmiddeleeuwse bouwkunst bestond er geen scheiding tussen architect
en bouwers, het was dus een collectief bouwproject. Vooral Engeland verlangt terug naar deze stijl
en manier van bouwen, dit wordt de gothic revival genoemd.
Een voorbeeld hiervan was de Britse kunstcriticus Ruskin. Hij vond het industriële productieproces
maar niks, waarbij de arbeider anoniem en vervangbaar werk doet. Hij vond dat het werk in de
middeleeuwen in balans was.
In 1834 wordt het Britse parlementsgebouw getroffen door een grote brand en moet herbouwd
worden. Architect Barry jr. ontwerpt een paleis met een typisch Britse gotische bouwstijl.
Een ander voorbeeld is het Rijksmuseum, waarbij Cuypers kiest voor de vermenging van gotische en
renaissancistische elementen.
Er is komt nog meer kritiek op de kwaliteit van industriële producten en meer aandacht voor de oude
ambacht, waar kwaliteit juist een grote rol speelde. Ondernemer Morris richt samen met architect
Webb de Arts and Crafts-beweging op. Zij willen de ambacht weer terugbrengen in de samenleving.
Hierdoor worden er mooiere en betere producten gecreëerd, al helemaal met arbeidsvreugde. Deze
beweging steunt dan ook het opkomende socialisme en organiseert zijn werkplaats op socialistische
wijze. Dit betekent dus goede leefomstandigheden en eerlijk inkomen bij. De producten worden snel
populair, maar zijn helaas erg duur door de hoge loonkosten en arbeidsintensieve werkproces dus
kunnen alleen de rijken dit betalen.
Verslag van het alledaagse
De industriële revolutie zorgt in de 19e eeuw voor grote sociale veranderingen. Miljoenen arbeiders
komen van het platteland naar de stad om werk te zoeken. De arbeidsomstandigheden zijn ronduit
slecht. Er ontstaat ook een middenklasse die genoeg geld en tijd heeft voor recreatie. Romantische
kunstenaars negeren de industrialisatie die zich steeds verder ontwikkelt. Maar er zijn ook
kunstenaars die juist wel oog hebben voor deze modernisering.
De economie groeit snel door de verkoop van massaproducten. Veel van deze producten en nieuwe
uitvindingen worden tentoongesteld op de wereldtentoonstellingen. Ook wordt de cultuur van de
koloniën daar laten zien om de ‘superieure kwaliteit’ van de westerse cultuur te benadrukken. De
eerste wereldtentoonstelling is de Londense Great exhibition of the works of industry of all nations.
Hiervoor moest een indrukwekkend gebouw worden gemaakt. Dit deed de kassenontwerper Paxton
met een modern gebouw, hiervoor gebruikt hij de nieuwste materialen en bouwtechnieken en maakt
de Crystal Palace.
De 10e wereldtentoonstelling wordt in Parijs gehouden om de honderdste verjaardag van de Franse
Revolutie te vieren. Eiffel maakt hiervoor de Eiffeltoren, waar eerst veel verzet tegen is. Maar veel
zien al snel een ijzersterk visueel herkenningspunt en gebruiken het ter inspiratie van hun kunst,
zoals Seurat dat doet d.m.v. het pointillisme.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julialuijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now